Çifte vatandaşlık tasarısı kafaları karıştırdı! Keyfiliğe kapı mı açılıyor?

CAN ÇAKIR

Alman Federal Hükümetinin geçen hafta kabul ettiği vatandaşlık kanunu değişikliği taslağı, Almanya’da yaşayan Türklerde memnuniyetle karşılandı. Ancak tasarı sadece vadettiği kazanımlarıyla değil, sınırlamalarıyla tartışılıyor. Parlamentoya gönderilen tasarı, ırkçı ya da antisemit eylemlerde bulunulması ya da kadın-erkek eşitliğini hiçe sayan davranışlarda Alman vatandaşlığının kapısını kapatıyor. Aydınlık Avrupa’ya konuşan uzmanlar bu ifadelerin somutlaştırılması gerektiği görüşünde...

YILBAŞINA KADAR YASALAŞMASI BEKLENİYOR

ALMAN İçişleri Bakanlığı’nın hazırladığı vatandaşlık değişikliği kanunu taslağı, Federal Hükümette kabul edildi. Parlamentoya gönderilen tasarının sonbaharda gündeme alınarak 1 Ocak 2024 tarihine kadar yasalaşması bekleniyor. Ancak tasarıyı inceleyen çok sayıda uzman ve kitle örgütü temsilcisi, tasarının bazı maddelerine açıklık getirmesi gerektiğini savunuyor.

'KEYFİLİĞE KAPI AÇILIR'

Halihazırda sadece bazı ülkelere tanınan çifte vatandaşlık, yasa değişikliğinin gerçekleşmesi durumunda herkese sağlanacak. Ancak Alman vatandaşlığına kabulde yeni kısıtlamalar getirilecek. Dikkat çeken kısıtlamalar arasında başvuranının ırkçı ve antisemit davranışlarda bulunmaması ile kadın-erkek eşitliğinin hiçe sayılmaması bulunuyor.

Tasarıyı inceleyen Almanya Türk Toplumu Derneği Eş Başkanı Gökay Sofuoğlu bu kavramların açılması gerektiğine işaret etti. “Hükümetin mevcut tasarısı bu şekilde Federal Parlamento’da da kabul edilirse, keyfiliğe kapı açılır” diye konuşan Sofuoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Keyfilikten bahsediyorum, çünkü, birincisi, antisemit ve ırkçı davranışların ya da kadın-erkek eşitliğinin hiçe sayılmasının ne anlama geldiği ve hangi boyuttan itibaren kriter olarak kullanılacağı tanımlanmamış değil. İkincisi, tek başına ebeveyn, engelli insanlar ve devlet desteği alan öğrenciler, başvurularının mevcut duruma göre kabul edilmeyeceğinden dolayı takdire göre vatandaşlık olanağını kullanmaları gerekecek.

Gökay Sofuoğlu

BİRÇOK İNSAN TÖHMET ALTINDA TUTULUYOR

Sofuoğlu’na destek Bielefeld Uyum Meclisi Üyesi Cihad Kefeli’den geldi. Aydınlık Avrupa’ya konuşan Kefeli, “Yabancı dairesi memurları takdir yetkilerini keyfiyetlerine göre kullanma imkanına sahipler” dedi.

Geçmişte Alman vatandaşlığına başvuran çok sayıda Türkün bazı memurların ırkçı ve ayrımcı tavırlarına maruz kaldığına dikkat çeken Kefeli, sözlerini şöyle sürdürdü: “Yasada yer alan bazı ifadeler veya kriterler gerçekten belirsiz ve bu da şüphesiz yasaların keyfi olarak yorumlanmasına yol açacaktır. Özellikle, antisemitizm, ırkçılık veya cinsiyet eşitliği gibi konularda neyin kabul edilebilir bir sınırı olduğu belirsizliği, keyfiyet ihtimalini arttırmaktadır. Nitekim yasa dışı bir yargılama söz konusu olmadan dahi birçok insan buradaki siyasiler tarafından sırf kendi düşüncelerini empoze etmek adına töhmet altında tutmaktadırlar.”

Cihad Kefeli

TOPLUM KESİMLERİ KASITLI OLARAK HEDEF Mİ ALINIYOR?

Kefeli, ayrıca Almanya’da yaşayan Türk toplumunun siyasi ve kültürel yaklaşımlarındaki çeşitliliğine de dikkat çekti. “Sırf derneklerde görev yaptıkları için geçmişte vatandaşlık talepleri reddedilen veya memuriyetten men edilen insanlarımız var” ifadelerini kullanan Kefeli, “Bu tür kuruluşlar toplulukları temsil etmekte ve hizmet vermektedir. Bu, toplulukların ihtiyaçlarını karşılamak ve kültürel bağlarını sürdürmek için önemli bir rol oynasa dahi, bürokratik mercilerde kimi zaman haksız yere olumsuz algılanmaktadır. Bu derneklerimizin faaliyetleri geniş bir perspektiften değerlendirilmelidir.

Hükümetlerin ve kamuoyunun, bu kuruluşların bağımsızlık, şeffaflık, yerel uyum ve evrensel değerlere uygunluk gibi konulardaki taahhütlerini ciddiyetle dikkate alması önemlidir. Bu tür tartışmalar, toplumun farklı görüşlerini ve endişelerini yansıtırken, aynı zamanda toplumun çeşitliliğini ve demokratik tartışmanın önemini de gösterir” ifadelerini kullandı.

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI: DEĞERLERİMİZİ PAYLAŞMAYAN ALMAN VATANDAŞI OLAMAZ

Eleştirilere yanıt, Federal İçişleri Bakanlığından geldi. Aydınlık Avrupa’ya konuşan bir bakanlık sözcüsü, “Federal Hükümetin Vatandaşlık Kanununun Modernleştirilmesine Yönelik Yasa Taslağındaki yönetmeliklerle vatandaşlığa alımda açık ve anlaşılabilir kurallar tanımlanmıştır” diye konuştu. “Alman vatandaşlığını almak, Almanya’ya bağlılığın en güçlü ifadesidir” diyen sözcü, sözlerini şöyle sürdürdü: “Alman vatandaşı olan herkes, özgür ve çeşitli toplumumuzda yaşamayı taahhüt eder. Özgürlükçü toplumumuzun değerlerini paylaşmayan, hatta bunlara aykırı davrananlar, Alman vatandaşı olamazlar. Antisemit, ırkçı ya da başka bir şekilde insanlık dışı faaliyetlerde bulunanlar, özgürlükçü demokratik temel düzene etkili bir bağlılık gösteremezler. Bu tür eylemler, temel yasanın insan onuru güvencesiyle bağdaşmaz ve vatandaşlığa kabul edilmeyi kesinlikle engeller.”

Alman İçişleri Bakanı Faeser

İçişleri Bakanlığı Sözcülüğü ayrıca “Alman yaşam koşullarına uyum” kriterinin yerine somut nedenlerin belirtilmesinin koalisyon mutabakat metninde yazılı olduğuna işaret etti. “Vatandaşlığa alım, çoklu evlilik ya da Anayasa’da tanımlanmış olan kadın-erkek eşitliğine aykırı davranışların gösterilmesi durumlarında yapılamaz” ifadelerini kullanan bakanlık sözcüsü açıklamasında, “Örneğin, ataerkil aile yapılarında tutulu kalma veya köktendinci bir kültür ve değerler anlayışı dolayısıyla, kadınların daha az yasal statü verildiğine dair kanıtlar varsa, vatandaşlığa alma hakkı olmaz. Vatandaşlığa kabul başvurusu yapan kişinin kadın-erkek eşitliği ilkesinin ihlal edildiğini gösteren somut gerçekler tespit edilirse, vatandaşlığa alım şartlarından men edilme gerekçesinin bulunup bulunmadığı incelenmelidir” denildi.

‘GELİR ŞARTINDA İSTİSNALAR BELİRLENMELİ’

Vatandaşlık kanunundaki değişikliğe yönelik yasa teklifine bir değerlendirme de Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti Uyum Meclisleri Başkanı Tayfun Keltek’ten geldi. “Teklif çok büyük bir haksızlığı ortadan kaldırıyor” diye konuşan Keltek, çifte vatandaşlığa koşulsuz iznin kendini taleplerdeki yoğunlukla göstereceğini söyledi. “Ancak kendi geçimini sağlayabilmek şartı, toplumun birçok kesimini göz ardı ediyor” eleştirisini paylaşan Keltek, çok sayıda öğrenci, emekli ya da yalnız çocuk yetiştiren ebeveynin ancak sosyal yardımlarla yaşayabildiğini hatırlattı. Keltek, “Bu noktada bir çözüm gerekiyor” dedi. Keltek ayrıca birinci nesle yönelik dil testi zorunluluğunun kaldırılmasını da olumlu olarak karşılıyor.

Tayfun Keltek