Çin Devlet Başkanı Xi Jinping: Asya-Pasifik yüzyılındayız
Xi Jinping, Asya-Pasifik bölgesinden 21 ülkenin katıldığı APEC Zirvesi’nde konuştu. İçinde bulunduğumuz yüzyılda Asya-Pasifik’in daha büyük başarılara imza atacağını belirten Xi, ‘daha adil bir dünya’ için Asya ülkelerinin birlikte çalışması gerektiğini vurguladı
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Tayland’ın başkenti Bangkok’ta yapılan Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu (APEC) Zirvesi'nde konuştu. Xi, “21. yüzyıl Asya-Pasifik bölgesinin yüzyılıdır. APEC, dünya nüfusunun üçte birini, dünya ekonomisinin yüzde 60'ından fazlasını ve tüm ticaretin neredeyse yarısını oluşturmaktadır. Dünya ekonomisinin en dinamik büyüme alanıdır.” dedi.
‘YENİ SOĞUK SAVAŞA İZİN VERMEYECEĞİZ’
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, çalkantılı bir dönemden geçen dünyada Soğuk Savaş mantığının tekrardan filizlendiğini söyledi. Asya-Pasifik büyük bir güç mücadelesinin arenası haline gelmemesi gerektiğine dikkat çeken Çin lideri, "Gücümüz ve zamanımız yeni bir Soğuk Savaş başlatma girişimine asla izin vermeyecek." değerlendirmesini yaptı.
Xi, sözlerine şöyle devam etti: “Gıda, enerji ve borç krizleri aynı anda ortaya çıkıyor. Birçok ülkenin sosyo-ekonomik kalkınması ciddi zorluklarla karşı karşıyadır. İstikrarsızlık ve belirsizlik artıyor. Soğuk Savaş, hegemonya, tek taraflılık ve korumacılık ideolojisi gelişiyor. Uluslararası standartların çarpıtılması, ekonomik bağların koparılması, uluslararası çatışmaların körüklenmesi, kalkınma ve işbirliğinin engellenmesi olağan hale geldi ve bunların hepsi Asya-Pasifik bölgesinde barış ve kalkınma için zorluk teşkil ediyor.”
Çin’in “bölgesel birliğin itici gücü” olarak görülmesini istediğini dile getiren Xi, “daha adil bir dünya düzeninin kurulması için” Asya-Pasifik ülkelerine birlikte çalışma çağrısı yaptı.
GÜVENLİK VE KALKINMA İÇ İÇE
Xi, 21. yüzyılın Asya-Pasifik bölgesinin çağı olduğunu, bu bölgenin ekonomide şimdiden büyük sonuçlar elde ettiğini ve gelecekte daha da fazlasını elde edeceğini söyledi. Bölgedeki ülkelerin halihazırda olağanüstü ekonomik sonuçlar elde ettiklerini belirten Xi, gelecekte de daha da parlak başarılara imza atacaklarını vurguladı.
Güvenlik ve kalkınmanın birlikte sağlanması gerektiğinin altını çizen Xi, APEC ülkelerine altı maddelik bir öneri yaptı. Xi bunların barışçı kalkınma için temelleri güçlendirmek, insan merkezli bir kalkınma yaklaşımı benimsemek, daha büyük bir açıklık düzeyine ulaşmak, yüksek standartlı bağlara (connectivity) ulaşmak, istikrarlı ve kesintiye uğramayan sanayi ve tedarik zincirleri yaratmak ve ekonomik kalkınmayı birlikte yükseltmek olduğunu söyledi.
DÜNYANIN YARISINDAN FAZLA
1989’da kurulan APEC; Çin, ABD, Rusya dahil olmak üzere Asya’da yer alan ya da Pasifik Okyanusu’nda kıyısı bulunan 21 ülkeyi bünyesinde barındırıyor. Asya Pasifik bölgesi ise dünya nüfusunun yüzde 60’ına, küresel iktisadi çıktının ise yüzde 50’sine ev sahipliği yapıyor. Önümüzdeki yıl ABD ve AB ülkeleri resesyonla yüzleşirken Asya-Pasifik ülkelerinin ortalama yüzde 3,5 büyümesi bekleniyor.
Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) merkezli bir bölgesel işbirliği platformu kuran ve Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) başlatan ülkeler, Asya-Pasifik Serbest Ticaret Bölgesi hedefine doğru çalışıyorlar.
ÇİN VE JAPON LİDERLERİ İLK KEZ YÜZ YÜZE GÖRÜŞTÜ
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Japonya Başbakanı Kişida Fumio, Tayland'daki Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü Zirvesi'nde yüz yüze görüştü. Çinli ve Japon liderler, yaklaşık 3 yıl aradan sonra ilk kez bir araya gelmiş oldu. Xi, daha önce 8 Temmuz’da yaşamını kaybeden bir önceki Japon Başbakanı Şinzo Abe’yle görüşmüştü.
Xi, görüşmede, Çin ve Japonya'nın Asya'nın ve dünyanın önemli ülkeleri olarak ortak çıkarlara ve işbirliği potansiyeline sahip olduğunu belirterek, Pekin'in ilişkilere verdiği önemin değişmediğini ve değişmeyeceğini vurguladı. Japon Başbakan Kişida da görüşmede ülkesinin hukuka dayalı uluslararası düzenin korunmasından yana olduğunu vurgulayarak, Japon hükümetinin, Çin'in Doğu Çin Denizi ile Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı bölgelerde artan askeri nüfuzuna yönelik kaygılarını aktardığını ifade etti. Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrarın korunması gerektiğinin altını çizen Kişida, iki ülkenin güvenlik alanında iletişimin sürdürülmesinde fikir birliğine vardıklarını söyledi. Japonya ile Çin arasında "istikrarlı ve yapıcı" ikili ilişkiler çağrısı yaptığını belirten Kişida, Japon Dışişleri Bakanı'nın Çin'e ziyaretinin planlandığını kaydetti.
MACRON, AVUSTRALYA’YI ÇİN’İ KIŞKIRTMAKLA SUÇLADI
APEC zirvesi öncesi basına konuşan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, eski Avustralya Başbakanı Scott Morrison'ı Çin ile "nükleer çatışmayı" kışkırtmakla suçladı.
“APEC'e davet edilen ilk Avrupalı lider” olduğunu söyleyen Macron, “Nihayetinde dünyada yalnızca iki büyük güç, iki kutup görmek isteyenler çok ve bu ciddi bir hata, ABD ve Çin için bile. Tek dünya düzenine ihtiyacımız var.” dedi.
Konvansiyonel denizaltı üretimi konusunda işbirliğinin Avustralya'ya egemenlik sağladığını belirten Xi, denizaltı filosunun Avustralya'nın elinde bulunacağını ve nükleer güç içermeyeceği için Çin'e herhangi bir tehdit olmayacağını aktardı.
Macron, Morrison döneminde, şimdiki hükümetin tercihlerinin aksine politikalar izlenerek Çin ile nükleer çatışma riski oluşturacak tercihler yapıldığını hatırlattı. Morrison'ı bu tercihi sebebiyle suçlayan Macron, o dönemde Avustralya'nın kendi bünyesinde üretim ve bakım yapamayacağı bir denizaltı filosu kurmaya çalıştığına işaret etti.
AUKUS GERİLİMİ SÜRÜYOR
Avustralya, 2016'da Fransız Naval Group ile imzaladığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltının yapımını öngören 90 milyar Avustralya doları (yaklaşık 67,5 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmeyi Eylül 2021'de iptal etmiş, İngiltere ve ABD ile AUKUS olarak bilinen savunma anlaşmasını imzalamıştı. Sözleşmenin iptali üzerine Fransa AUKUS'a tepki olarak Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çekmişti. Dönemin Avustralya Başbakanı Scott Morrison, anlaşmanın iptali hakkında Avustralya’nın Fransa'yı önceden bilgilendirdiğini belirtmişti. Macron ise Morrison'un yalan söylediğini iddia etmişti.
Paris'te 1 Temmuz'da bir araya gelen Macron ve Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, AUKUS anlaşmasının gerdiği ilişkileri düzeltmek üzere "iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açma isteklerini" açıklamıştı.
