Çin’den Filipinler’e ABD’nin peşini bırakması çağrısı
Filipin hükümeti, Washington’un kışkırtmasıyla Güney Çin Denizi’nde provokatif girişimler sergiliyor. En son mercan kayalıklarını tahrip ettiği iddiasıyla Çin’e karşı dava açmayı planlayan Filipin hükümeti, ‘ABD’nin Filipinler’in jeopolitik konumundan faydalanma’ planına alet oluyor
Çin ile Filipinler arasında Güney Çin Denizi ile ilgili tartışmalar sürüyor. Filipinler, Güney Çin Denizi’ndeki münhasır ekonomik bölge içinde yer alan mercan kayalıklarını tahrip ettiği iddiasıyla Çin’e karşı dava açmayı planladığını açıkladı.
Filipinler Adalet Bakanı Jesus Crispin Remulla, Çin’in mercan kayalıklarını tahrip ettiğine dair ellerinde kanıt olduğunu savunarak, Çin’e karşı açacakları davanın takipçisi olacaklarını söyledi. Davanın, Çin ile olan Güney Çin Denizi’ndeki toprak anlaşmazlığıyla hiçbir ilişkisi olmadığını belirten Remulla, “çevrenin tahrip edilmesinin insanlığa karşı işlenmiş bir günah olduğunu” ifade etti. Filipinler Silahlı Kuvvetleri (AFP) Batı Saha Komutanı Koramiral Alberto Carlos da Güney Çin Denizi’nde toplanan Çin gemilerinin sayısındaki artıştan endişe duyduklarını bildirdi.
Filipinler Haber Ajansına (PNA) konuşan AFP Batı Saha Komutanı Koramiral Carlos, ülkenin “Batı Filipin Denizi” olarak adlandırdığı Güney Çin Denizi’ndeki münhasır ekonomik bölgesinde itibarıyla Çin’e ait yaklaşık 40 balıkçı gemisi tespit edildiğini ve bu sayının son birkaç haftaya göre daha fazla olduğunu kaydetti. Koramiral Alberto Carlos, “(Bölgede) Çin gemilerinin varlığı halihazırda endişe verici. Çünkü münhasır ekonomik bölgemizde egemenlik haklarımız var.” dedi. Carlos, ayrıca Çin’e ait gemilerin bulunduğu bölgede mercan hasadının “şüpheli” olduğunu fakat bu konuda “yanlış varsayımlar yapmak istemediklerini, barışı korumak istediklerini” ifade etti
ÇİN’DEN SİYASİ TİYATROYU BIRAK ÇAĞRISI
Konuyla ilgili olarak basın toplantısında konuşan Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning ise Filipinler’e “siyasi tiyatro oynamayı bırakması” çağrısında bulunarak, söz konusu suçlamaların “hiçbir somut temeli olmadığını” kaydetti.
Sözcü Mao, Filipinlilerin “Ayungin”, Çinlilerin “Ren’ai” adını verdiği ve Filipinler’in kontrolündeki resifteki savaş gemisine dikkati çekerek, “Filipinler, Güney Çin Denizi’nin ekolojik çevresini gerçekten önemsiyorsa, Rınai Ciao’da yasa dışı olarak karaya oturtulmuş savaş gemisini bir an önce çekmeli, kirli suyu okyanusa boşaltmasını engellemeli ve paslanan savaş gemisinin okyanusa geri dönülemez zararlar vermesine izin vermemelidir.” diye konuştu. Çin ile Filipinler arasındaki tartışmaya “yüzen bariyer” konusu da eklendi. Filipinler Ulusal Güvenlik Danışmanı Eduardo Ano, Çin Sahil Güvenliği (CCG) tarafından Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflı sulara yerleştirilen “yüzen bariyeri” kaldırmak için gerekenin yapılacağını söyledi. Daha sonra, Filipinler Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflı sulara Çin tarafından yerleştirildiği iddia edilen 300 metre uzunluğundaki “yüzen bariyerin” kaldırıldığını duyurdu. Çin Dışişleri Bakanlığı hafta başında Çin sahil güvenliğinin “Filipinlilerin bölgeye girmesini ve balık tutmasını engelleyen” yüzen bir bariyer kurduğunu iddia eden son suçlamasını yalanladı. Çin Dışişleri Bakanlığı, resmi bir Filipin gemisinin Huangyan Adası yakınlarındaki Çin karasularına girmeye çalıştığını ve Çin sahil güvenliğinin eylemlerinin profesyonel ve ölçülü olduğunu açıkladı.
ABD KIŞKIRTMASI
Uzmanlar, Çin ile Filipinler arasındaki sürtüşmenin yeniden ortaya çıkmasının açıkça ABD’nin kışkırtmasından kaynaklandığını, Çin’in son birkaç yıldır konuyu Rodrigo Duterte yönetimiyle çok barışçıl bir şekilde ele aldığını ve dış kaynaklı aksaklıkları başarılı bir şekilde önlediğini söylüyor. Çin tarafının yorumlarında, Manila’ya ‘Güney Çin Denizi meselesinde, ABD’nin Çin’le karşı karşıya gelme yönündeki talimatını sürdürmesinin son derece mantıksız ve talihsiz olacağı uyarısı yapıldı. Çin Dışişleri Üniversitesi’nden Prof. Li Haidong, Global Times’a, “Filipin hükümetinin mevcut karar vericileri, her zaman Güney’de çatışmaları ve gerginlikleri kışkırtmaya çalışan ABD’nin etkisi altında. Çin Denizi’nin Çin’i kontrol altına alma stratejisine hizmet etmesine çalışıyorlar.” dedi.
Prof. Li, son birkaç yılda Çin ve Filipinler’in Güney Çin Denizi sorunuyla ilgili müzakere ve iletişim mekanizmaları kurduğunu, ancak ne yazık ki Washington’un manipülasyonu altında Manila’nın Çin’le daha düşmanca bir yaklaşımla baş etmeye çalıştığını kaydetti. Analistler, Filipin hükümetini, ABD tarafından kullanılma tehlikesinin farkına varması ve Çin’e karşı provokasyon ve çatışmanın onlara ağır bir bedelden başka bir şey getirmeyeceği ve ABD’nin Manila’nın kayıplarının bedelini asla ödemeyeceğini, 2016’dan bu yana ders alması gerektiği konusunda uyardı.
PEKİN FİLİPİN İLE DİYALOGDAN YANA
ABD’nin Güney Çin Denizi’nde Filipinler’i kışkırtma çabasına geçen ay Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi yanıt vermişti. Girişimlerin siyasi bir dram olduğunu belirten Yi, ABD ile Filipinler arasındaki anlaşmanın da geçersiz olduğunu beyan etti. Bakan Wang, “Filipin tarafının geçmişte varılan mutabakata bağlı kalması, ikili ilişkilerin gelişmesinden doğan karşılıklı güvene değer vermesi ve denizcilik durumunu yönetmek için etkili yollar aramak üzere en kısa zamanda Çin ile birlikte çalışması umulmaktadır.” ifadelerini kullandı.
GENİŞLEME GÖRÜŞMELERİ
Çin basınına göre, ABD şimdi bölgede daha büyük bir askeri varlık arıyor. Japon medyası Nikkei Asia, ABD ve Filipinler’in ‘Amerika’nın Filipinler’in doğu kıyısındaki askeri ayak izini genişletmek için’ görüşmelere başladığını bildirdi. Nikkei Asia’nın haberine göre, ABD ordusunun Filipinler’de yedisi Luzon adası ve Palawan adasında bulunan dokuz karakola erişimi var. Kaynaklar Nikkei Asia’ya, Samar ve Leyte adaları da dahil olmak üzere ABD ve Filipinler’in başka bölgelerde yeni alanlar seçebileceğini söyledi.
Pekin Dış Çalışmalar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Okulu’nda uluslararası ilişkiler uzmanı olan Zhuo Hua, ABD’nin niyetinin Filipinler ile askeri işbirliğini hızla genişletip geliştirmek ve Çin’i daha fazla askeri faaliyetle bölgede kontrol altına almak olduğunu belirtti.
Çinli uzman şunları söyledi:
“Bu tür bir plan, Filipinler’in benzersiz jeopolitik konumundan faydalanmayı amaçlıyor; ABD’nin barış zamanında Çin’e karşı caydırıcılığını artırması için ileri bir askeri karakol görevi görüyor ve savaş zamanında Çin’e karşı ABD askeri operasyonlarını desteklemek ve hatta başlatmak için bir üs olarak hizmet ediyor. ABD’nin planı şüphesiz Asya-Pasifik bölgesinde askerileşmeyi teşvik edecek ve uzun süredir genel barışı koruyan Asya-Pasifik bölgesini barut fıçısına dönüştürmeye çalışacak. Filipinler’in patlayıcı fitili olma riski artıyor.”
