Çin’e karşı askeri ittifak
Tokyo, , Çin ile Tayvan arasında bir kriz olması durumunda ABD savaş gemilerini ve askeri uçaklarını korumak için bir “Öz Savunma Kuvvetleri” sevk emri çıkarmanın uygulanabilirliğini gözden geçiriyor.
Japonya hükümeti kaynaklarının dün açıkladığı resmi görüşme tutanaklarına göre, Japon ve ABD Savunma Bakanları, Tokyo’daki son toplantılarında Çin ile Tayvan arasında bir askeri çatışma olması durumunda yakın işbirliği yapma konusunda anlaştılar.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd J. Austin, Biden yönetim yetkilileri tarafından ABD dışına ilk seyahat olarak geçtiğimiz hafta Tokyo’ya gitmişti. Motegi’nin ev sahipliği yaptığı “2+2” adı verilen toplantılarda Japon Dışişleri Bakanı Toshimitsu Motegi ve Savunma Bakanı Nobuo Kishi ile bir araya gelen ikili daha sonra Japon Başbakanı Yoshihide Suga ile görüşmüştüler.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, geçen salı günü Japonya Savunma Bakanı Nobuo Kishi ile yaptığı görüşmede Çin’in olası Tayvan ile askeri çatışma konusunu gündeme getirdi, ülkelerinin böyle bir acil duruma nasıl tepki vermeleri gerektiğini nasıl koordine etmeleri gerektiğine dair bir ortak tutum belirleyecekleri belirtildi.
‘ÇİN’E KARŞI EN İYİ YOL’
Austin, ittifakın doğasında var olan ekip çalışmasına vurgu yaptı ve ittifak sisteminin Çin'in ‘sertleşen’ davranışıyla yüzleşmenin en iyi yolu olduğunu ifade etti. Toplantıdan sonra düzenlediği basın toplantısında, “Fırsatları değerlendirmek ve birlikte karşılaştığımız zorlukları ele almak için bağlarımızı nasıl daha da güçlendirebileceğimize dair tartışmalarımızdan ABD tarafı olarak oldukça memnun kaldık. Kuzey Kore'nin nükleer silahlardan arındırılmasına ve tüm alanlarda ittifak yeteneklerinin artırılmasına ve özellikle Güney ve Doğu Çin Denizlerinde olmak üzere Çin'den gelen saldırgan ve sert davranışlara yönelik taahhüdümüzü içerecek bir dizi konu hakkında konuştuk.”
Austin ile görüşme sonrası Japon Savunma Bakanı Kishi, Tayvan Boğazı'ndaki orta hattı geçen Çin savaş uçaklarının sayısında son zamanlarda meydana gelen artışa ve Öz Savunma Kuvvetlerinin Tayvan'ı savunan ABD kuvvetleriyle işbirliği yapma yollarını araştırma ihtiyacına atıfta bulunarak Çin’i “saldırgan” olarak nitelendirdi.
ÖZ SAVUNMA KUVVETLERİ EMRİ
Tokyo, boğazın coğrafi yakınlığı ve Japon vatandaşlarının güvenliğini etkileyen silahlı bir çatışma olasılığı göz önüne alındığında, Çin ile Tayvan arasında bir kriz olması durumunda ABD savaş gemilerini ve askeri uçaklarını korumak için bir “Öz Savunma Kuvvetleri” sevk emri çıkarmanın uygulanabilirliğini gözden geçiriyor.
Japonlar ayrıca, Çin sahil güvenliğine Senkaku Adaları'nda devriye gezme yetkisi veren yeni bir Çin yasasından da endişe duyuyorlar. ABD yetkilileri, Senkakus'un Amerika'nın Japonya'yı savunmasını zorunlu kılan ABD-Japonya anlaşmasının 5. Maddesi kapsamına girdiğini yineledi.
‘DOĞU ÇİN DENİZİNDE STATÜKOYU KORUYACAĞIZ’
Motegi, “Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin, Avustralya ve Hindistan da dâhil olmak üzere benzer fikirlere sahip ülkelerle özgür ve açık bir Hint-Pasifik'i teşvik etmek için işbirliği yapmaya devam edeceğini kabul ediyoruz. Ayrıca, ABD'nin Japonya'nın savunması konusundaki güçlü taahhüdünü nükleer de dâhil olmak üzere her tür ABD kuvvetini kullanarak teyit ettik.” açıklamasında bulunurken, Doğu Çin Denizinde mevcut statükoyu değiştirmeye çalışan eylemlere karşı çıktıklarını belirtti.
Blinken ve Motegi, ABD-Japonya ittifakını bölgesel barış ve istikrarın temeli olarak adlandırdı.
ÇİN: ABD-JAPON İTTİFAKI ÜÇÜNCÜ TARAFI HEDEF ALMAMALI
Çinli analistler, ABD-Japonya Bakanlarının ortak açıklamasının sürpriz olmadığını ve Çin’in bölgedeki sözde “baskı veya istikrarsızlaştırıcı davranışının” aslında Çin'in egemenliği veya temel çıkarlarıyla ilgili olduğunu ve sürtüşmelerin çoğunun ABD tarafının neden olduğu provokasyonlar tarafından tetiklendiğini belirtiyorlar.
ABD ve Japon Dışişleri ve Savunma Bakanlarının görüşmelerin ardından Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD-Japonya ittifakının herhangi bir üçüncü tarafı hedef almaması gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian yaptığı açıklamada, ABD ve Japonya arasındaki işbirliğinin ülkeler arasında karşılıklı anlayışı ve güveni artırmaya, Asya-Pasifik bölgesinde barış ve istikrarı teşvik etmeye yardımcı olması gerektiğini, ancak herhangi bir üçüncü tarafın çıkarlarına zarar vermemesi gerektiğini söyledi.
