Çinli cep telefon üreticileri teknoloji getirmeye zorlanmalı
Son bir yılda İstanbul, İzmit ve Tekirdağ’da Çinli beş teknoloji devi telefon üretmeye başladı. Xiaomi, Oppo, Vivo, Tekno ve TCL Türkiye’de seri üretime geçti. Bu firmaların Türkiye’ye yaptığı yatırımların önemli kısmını “ilk yatırım maliyeti” oluşturuyor. Oppo ve Xiaomi’nin yatırımlarının büyük kısmını ise Çin’den alınan yedek parçaların ithalatı için aktarılan işletme sermayesi oluşturuyor. Türkiye’de üretilen modellerin önemli kısmı, Çin’de kullanım ömrü bitmiş olanlardan oluşuyor. Çin şirketlerinin Türkiye’yi ucuz iş gücü ve Afrika’ya yakınlığı nedeniyle tercih ettiği görülüyor. Yeni kurulan cep telefonu üreticileri ise, teknoloji getirmiyorlar. Fabrikalarda kullanılan vidalar dahil Çin’den getiriliyor.
Montaj üretimi yapan cep telefonu üreticileri ciddi bir Ar-Ge çalışması yürütmüyorlar. Bunun tek istisnası Huawei. Huawei, Çin dışında dünyadaki ikinci büyük Ar-Ge üssünü Türkiye’de kurdu. Ve bünyesinde 700’den fazla mühendis çalıştırıyor.
Çinli şirketler, Türkiye’nin sunduğu imkanları değerlendiriyor. Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı Çin’in bilim ve teknoloji paylaşımı yaptığı alanları tespit etmeli ve firmaların Ar-Ge merkezlerinin Türkiye’ye taşıması konusunda çalışma yapmalıdır. Türkiye’de yatırım yapan Çinli firmaların, üretimde kullandıkları makine, yedek parça ve diğer bileşenlerinin Türkiye’de üretilmesinin teşvik edilmesi gerekiyor.