Çipte hikaye yeni başlıyor Türkiye de üretime katılsın

Otomotiv sanayisinde çip krizi sürüyor. Geçen günlerde İstanbul Sanayi Odası tarafından düzenlenen toplantıda bu teknoloji konusunda Türkiye'nin de atılım yapması ve çip üreten ülkeler arasına gitmesi gerektiği konusunda karara varıldı. Ancak bugünden yarına olacak bir iş değil. Dünyanın en büyük çip üreticileri; Tayvan, ABD, Çin, İsrail ve Güney Kore. Almanya başta olmak üzere daha birçok ülke çip üretiyor ancak milyarlarca dolarlık stratejik sektörde başı çeken ilk beş ülke yukarı sıraladığımız gibi. Bütün dünyada baş gösteren çip krizinin esasen bir tedarik krizi olduğunu anlatan büyük otomotiv firmalarına tedarik sağlayan sanayici, Erin Motor Genel Müdürü Ersin Şahin, krizin büyüyerek devam ettiğini aktardı. Şahin, Aydınlık'a yaptığı açıklamada, Türkiye'nin mutlaka çip üreten ülkeler arasında yer alması gerektiğini söyledi. Bunun bir teknoloji transferi gerektirdiğini ancak tıpkı cep telefonu ve daha önce otomotiv üretiminde olduğu gibi buraya gelecek yatırım sayesinde ülkenin bu teknolojiyi öğrenebileceğini kaydeden Ersin Şahin, “Geç kaldık diye bakmamamız lazım. Bugün 36 ülkede çip üretiliyorsa biz 37'nci de olsak buna girmeliyiz. Hatta biz neden ilk on üretici içinde yokuz, diye sormamız lazım” dedi.

SEKTÖRLERDE ÖNGÖRÜLER ŞAŞTI

Tedarikte yaşanan krizin salgında değişen hayat alışkanlıklarının bir sonucu olduğunu ifade eden Ersin Şahin, “Otomotiv fabrikaları sipariş olmayınca tesisleri kapattılar. Bunların yüzyıllık envanteri var. Ekonomik krizler sonrası eğilimlerin hep aşağı yönlü olduğunu tespit etmişler. Ona göre tedarikçilerine şu kadar mal alacağım diyorlar. Ancak beklendiği gibi olmadı. Yükseliş hızlı oldu. Hepimiz salgın döneminde elektroniğe de yöneldik. Bir anda çip tüketimi inanılmaz arttı. Bir yandan Avrupa ve ABD'de çok fazla para dağıtıldı. İnsanlar araba almaya da başladılar. Otomotivciler bu sefer bize de çip lazım dediler. Böylece çip tarafında üretim darboğazı oluştu. Konu çip olmasa kauçuk olacaktı. O olmazsa çelik. Çelikte fiyat yüzde 30 arttı. Hammadde sıkıntısından dolayı. Salgın yüzünden bütün firmaların tedarik zincirine yönelik öngörüleri şaştı. Şimdi böyle bir şey beklemiyorlardı. Firmaları ne yapacaklarını şaşırdılar. Neyden daha fazla almamız lazım kimse bilmiyor” diye konuştu.

ÇİP ÜRETİMİ ASYA'DAN SORULUYOR

Çipte yaşanan tedarik sıkıntısı sonrası Intel'in 20 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıklamasının ardından Tayvanlı firmanın 100 milyar dolar yatırım yapacağını açıkladığını kaydeden Ersin Şahin, süreci şöyle anlattı: “Asyalılar bu iş bizden sorulur, liderliği bırakmayacağız, diyorlar. Çip olayını ikiye ayırmak lazım. Üretimin büyük kısmı Asya'da, tasarımın yüzde 60'ı ABD'de. Üretim teknolojisinde Tayvan sektörü domine ediyor. Güney Kore onlara yetişemiyor. Çip krizinin 2020'nin ilk çeyreğine kadar devam edeceğini düşünüyorum. İstenildiği kadar yatırım yapılsın bu hemen bugünden yarına üretilecek bir ürün değil.”

Türkiye'nin de bu anlamda üretimden payını alması gerektiğini ifade eden Ersin Şahin, “Baykar Bayraktar TB2 gibi bir İHA'yı üreten, Aselsan gibi bir şirkete sahip olan bir ülke belki dünyanın en iyisini ilk aşamada yapamayız ama şöyle düşünmek lazım bütün cihazlarda artık çip var. Çip deyince çok çeşitli” ifadelerini kullandı.

YAKINDAN TEDARİK VE IOT

Yakından tedarik, yerinden üretim, IoT adı verilen nesnelerin interneti (Bütün cihazlar 5G ile birlikte birbiriyle konuşmaya başlayacak ve bunun için çip ihtiyacı daha da artacak) gibi eğilimler dikkate alındığında çip üretimine bir yerden girmek için en uygun zaman olduğunu sözlerine ekleyen Ersin Şahin, “Çipte hikaye yeni başlıyor diyebiliriz. Burada bir pazar var. Savunma sanayisine nasıl destek olunduysa buna da destek olunacaktır. Ayrıca Avrupalı büyük ülkeler de Tayvan'ın tekeline bırakmayacakladır. Ticaret savaşları gösterdi ki hiçbir ülke hiçbir konuda tekel olmamalı. Bu yapalım deyince olacak bir şey de değil. Bunu üreteceğiz diyorsak üniversitelerin bununla ilgili bölümler açması lazım.”

ÇİP ENGEL OLMAZSA REKOR GELİR

Çip krizi sürdükçe otomotiv tedariğinde de sıkıntının devam edeceğini öngören sanayici Ersin Şahin, “Eğer çip krizi bizdeki üretimi etkilemezse bu hareketlilik sürerse ihracatta rekor kırarız. Otomotiv denince üretimde binlerce çipe ihtiyaç oluyor. Bu firmalar kapasite yüzde 40'ın altına düşünce zarar ediyorlar. O yüzden şimdi fabrikaları kapatıyorlar. Ama ağustos ayında kapatmayacaklar. Yıllık bakımı öne almış olacaklar” ifadelerini kullandı. Genel olarak imalatta da işlerin iyi gittiğini ve istihdam artışının sürdüğünü belirten Şahin, “Bunu çevremizden de kendimizden de görüyoruz” dedi.

Dünyanın en büyük çip üretim şirketi olan TSMC’nin üretim sayıları incelendiğinde 2020’de ürettiği çip sayısının bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 21 arttığı görülüyor. Özellikle 5G, Uydu Haberleşmesi, Otomotiv ve IoT sektöründe olan gelişmelerin çiplere olan talebi önümüzdeki yıllarda daha da artırırken çip krizinin derinleşmesine neden olacağı düşünülüyor.

ULUSAL GÜVENLİK İÇİN YERLİ ÇİP ŞART

Teknopark İstanbul’daki Ar-Ge ofisinde çip tasarımları üzerine çalışmalarını sürdüren Yongatek'in Genel Müdürü Ali Baran, dünya genelinde yaşanan çip krizine ilişkin, “Savunma sanayisinde çip tasarımı noktasında elde ettiğimiz özgüven ve teknolojik gelişmeleri gerçek manada endüstriye aktarabilmek için ülkemizde mutlaka çip tasarım ve üretim yeteneğinin oluşturulması gerektiğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı. “Burada öncelikle çip tasarım evlerini oluşturarak ülkemizde bu konuda uzman insan sayısını artırmamız gerekiyor” diyen Baran, “Özellikle çip yazılımlarının geliştirilmesi noktasında akademik çalışmalar bu alanda uzun vadede ülke olarak önemli ilerlemeler kaydetmemizi sağlayacak. Sonrasında da yavaş yavaş yerli tasarlanan çiplerin kullanılması özendirilerek/desteklenerek kısmi de olsa ithalatın önüne geçilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Orta ve uzun vadede mutlaka ülkemizde çip üretim fabrikalarının kurulmasını hedeflemeliyiz” diye konuştu. Bir çip fabrikası için ortalama 5-6 milyar dolarlık bir bütçe gerektirdiğini ve bu tip yatırımların ancak devlet eli veya çok büyük yatırımcılarla mümkün olabildiğini kaydeden Ali Baran, yerli çip üretiminin en başta ulusal güvenlik açısından gerekli olduğunu bildirdi