Börekçisi, kuaförü, optisyeni, emlakçısı... Zincir firmalara karşı kooperatifleşelim

Kadınlar tecrübelerini paylaştı, salondan daha da güçlü ayrıldı.

İzmir’de 21 Ekim Cuma akşamı saat 19.30’da sanki güneş yeniden doğdu. On yıllardır iki kat işi başarıyla yürüten esnaf kadınlar, kürsüye çıktılar. Dillerini anlayan, dertlerine derman arayan kızkardeşleriyle buluştular. Başarılarını, hikayelerini, sorunlarını anlattılar, çözüm önerilerini konuştular. Cumhuriyet Kadınları Derneği (CKD)’nin düzenlediği Esnaf Kadın Zirvesi’nde heyecan ve umutlar doruktaydı.

İŞİMİZ VAR GÜCÜMÜZ VAR

Zirve, Türk Metal’in Konak’taki Konferans Salonu’nda yapıldı. Haftanın son günü, mesai saatinden sonra düzenlendiği halde konuşmacı ve katılımcı kadınlar bayram şenliğine gelircesine toplantıya katıldı. Kadınların titizliği, derleyip toplamadaki becerileri toplantıya da yansımıştı. Saatinde başladı, saatinde sona erdi. Denizli Çivril’in köyünden İzmir’e gelin gelmiş Rukiye hanımla, Güzel Sanatlar Yüksek Lisanslı Özge Hanım, aynı çatıda buluştu.

Toplantı Divan Seçimi ve CKD yöneticilerinin konuşmalarıyla başladı. Elbette şehitler için saygı duruşu ve İstiklal Marşı okunması da ihmal edilmedi. CKD Konak Şube Başkanı Özlem Göktoğan, Divan Başkanı CKD Yönetim Kurulu üyesi eğitimci-yazar Işıl Çetin ve CKD Genel Başkan Yardımcısı Av. Nuriye Kadan’ın konuşmalarında kadın-erkek eşitsizliğinde çözüm vurgusu vardı. Göktoğan, “Türkiye’de bir istihdam sorunu var. Özellikle kadınlar yüzde 30 civarında istihdam ediliyor. Kadın meselesi kadınlar ürettikçe çözülür.” dedi. Işıl Çetin de “Cumhuriyet devrimleri kadını evden çıkarttı. Kadının yükselişi, üretimde yer almasıyla paraleldir. Kendi emeğini kendi ocağını tüttürmek için var olma mücadelesi veren kadınlarla birlikteyiz.” diye konuştu. Av. Nuriye Kadan “Üreten kadınların gülen yüzlerini görüyorum. Kadın devrimi üretimdedir. İşimiz var, gücümüz var, diyen esnaf kadınlarımız sorunlarını söyleyecek, bize rol model olacaklar.” diye konuştu.

SONUÇTA UMUTLAR YEŞERDİ

Zirvede farklı kesimlerden esnaf kadınlar konuştu, dertlerini, önerilerini dile getirdi. Toplantının sonunda herkesin yüzü gülüyordu. Konuşmacılara günün anısına birer mütevazı hediye ve plaket sunuldu. Bir esnaf kadın, “Bugüne kadar ilk kez derdimizi dinleyen biri oldu. Üstüne hem de hediye alıyoruz” dedi. Yeni ufuklar açılmış, kadın-erkek eşitliğinde meselenin erkeklerle kavga olmadığı, üretimdeki yerin pekişmesi olduğu ayna gibi ortaya çıkmıştı. Toplantı bir sonraki buluşmanın dileğiyle sonra erdi.

‘MARİFET İŞLETMEYİ AÇMAK DEĞİL SÜRDÜRMEK’

Konuşmacılardan Kuaför Sanem Canoluk, 14 yaşından beri çalışan, 2 çocuk annesi bir kadın… Zorluklarla geçen yıllarını “Özellikle kadınların arka planda kalmasından son derece rahatsızım.” diye özetledi. Ama toplantının amacı, sadece dertleşmek değildi. Sanem hanım, çözüm önerilerine dikkat çekti: “Bize istihdam sağlanmıyor. Meslek liselerine gereken önem verilmediği için eleman yetiştiremiyoruz. Pes etmememiz lazım. Esnaf odaları ve kredi kooperatifleri bize destek olmalılar.”

Bir diğer konu da vergi, elektrik ve su faturalarıydı. “3 ayda bir stopaj ödüyoruz. Biz küçük esnafız, 4 eleman ile çalışıyorum ancak elemanıma sigorta yapmakta zorluk çekiyorum. Biz küçük esnafa daha çok değer verilsin, kadın esnafa kolaylık sağlansın istiyoruz.” dedi.

ÇOCUK BAKIMEVLERİ AÇILMALI

Sevda Yıkılmaz, ikili hatta üçlü işler yüklenmişti. Mali Müşavir, KASİAD (Karşıyaka Sanayici ve İş Adamları Derneği) Yöneticisi ve anneydi. Toplantıdan saat 9’da ayrılmak zorunda kaldı, oğlunun bakıcısı daha fazla kalamıyordu… Sevda hanım, vergi sorunlarına bir elçi olarak toplantıdaydı. “Çocuğu olan ya da hamile kalan arkadaşlarımız için bir destek, kreş, bakımevi ihtiyacı var. Hükümet ve yerel yönetimler bu çocukları eğitebilecek yer açabilir.” dedi.

Gönül Vural, İzmir Emlakçılar Odası Başkanvekili olarak konuşmacıydı. Hikayesi, birkaç sezonluk televizyon dizisine konu olacak kadar zengindi… O da Sanem hanım gibi 14 yaşında stajyer olarak iş hayatına girmiş, 80’li yılların başında SSK Bölge Müdürlüğünde memur olarak hayata atılmıştı. Sonraki 40 yılda, 2 çocuk büyüterek yürüttüğü ev-aile sorumluluğuna maddi sıkıntılar eşlik etmiş. Her kadın gibi seyirci kalamamış ve ek işe başlamış. Sigorta, tencere pazarlamadan, emlakçılığa uzanan aktif ve başarılı iş hayatında, Emlakçılar Odası kuruculuğu yapmış. “Ek iş aramam para kazanmam lazımdı” diye özetliyor yaptıklarını…

‘ZİNCİR MARKETLER BİZİ YOK ETMEYE ÇALIŞIYOR’

Optisyen Ayçin Emir de 25 yıldır sektörde. “Sorunlardan değil de çözümlerden konuşmak istiyorum” diyor ve bambaşka bir boyuta dikkat çekiyor: “Zincir firmaların baskıları ile ezilmeye başladık. Büyük firmalar küçük firmaları yok etmeye çalışıyor. Kibarca bizi tehdit ederek bizleri zor durumda bıraktılar. Bizler küçük esnaf ile birleşerek alım kooperatifleri kurarak onların şartları yerine kendi şartlarımızı belirledik.”

Özge Özçiçek Tatar, çanta tasarımı yapıyor. Kemeraltı esnafı. Güzel Sanatlar Master derecesi var. KOSGEB desteklerine sözü getirdi ve “KOSGEB’e başvurumuz kabul edilmedi. Biz üretici kadınlara da öncelik vermelerini istiyoruz. Kadın kimliğiyle var olabilmek, üretebilmek istiyoruz.” dedi.

Raziye Uysal başlı başına bir kahraman. 16 yaşından beri kazancını börek-yemek işlerinden kazanıyormuş. İki evlat yetiştirdiği gibi 5 de şube açmış! “Çok fazla vergi ödüyoruz” diye yakındı ve şu altın nasihatı verdi: “İşletmeyi açmak marifet değildir. Süreklilik sağlamak marifettir. Geç açarsan erken kapatırsan işletme asla yürümez. Gücümüze ve gayretimize inanmalıyız.”

‘OĞLUM KUCAĞIMDA SINAVA GİRDİM’

Mali müşavir ve iç giyim esnafı Songül Anılan: “14 yaşında çalışmaya başladım. 19 yıl zorluklarla çalıştım. Mali müşavirlikte kadın eleman çalışmıyordu. Bana tuvalet temizletmeye bile çalıştılar. Mali müşavirlik sınavına oğlum kucağımda girdim. 19 yıl sonra kendi ofisimi açtım. Sonrasında bir iç giyim mağazası açtım. Kadın sadece üretimde değil yönetimde de olmalı. Ben yerli iç giyimi dolar üzerinden alıyorum, Türkiye’de yaşıyorum! Neden dolar üzerinden çalışıyorum? Biz kadın erkek odalara baskı uygulayalım.”

KOSGEB uzmanları da toplantıdaydı ve kredilerde, hibelerde önemli noktalara parmak bastılar, yol gösterdiler

KOBİ Uzman yardımcısı KOSGEB Gözde Gülen Tuncer “Yeni kurulan işletmelere işletme kuruluş tarihiyle başvururlarsa destekte bulunuyoruz. Kadın girişimciler bazında ek avantaj sağlıyoruz. Ek ödeme yapıyoruz.” dedi. Hibe ve Teşvik Uzmanı Melike Ergün de “Hem işletme sahibiyim hem de onlarca esnaf kadınla temastayım. Pek çok kadının hem imalat sektöründe hem de hizmet sektöründe nasıl başarılar kazandığını gözlerimle gördüm.” diye konuştu.