Çocuklar için 'aşı' uyarısı: Ertelemeyin!

UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü, Kovid-19 salgını nedeniyle rutin aşı programları aksadığı için dünyada 80 milyonu aşkın çocuğun difteri, kızamık ve çocuk felci gibi hastalıklara yakalanma riski ile karşı karşıya olduğu konusunda uyarılarda bulundu. Aşı çağındaki 0-2 yaş grubundaki bazı çocukların aileleri tarafından yeni koronavirüs bulaşı endişesiyle hastanelere getirilmeyerek aşılarının ertelendiğine dikkat çeken Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Deniz Kulak Gedik, bu durumun çocukların daha fazla riskler içerebilecek enfeksiyonlara karşı korunmasız kalmasına yol açabileceğini söyledi.

KALABALIK CADDEDE YÜRÜMEK DAHA TEHLİKELİ

ABD’nin Teksas eyaletindeki Medical Assosiation Sağlık Topluluğu’ndaki enfeksiyon doktorlarından oluşan Kovid-19 takımının yaptığı bir araştırmada kalabalık bir caddede yürüyüş yapmanın, bir doktorun dinlenme salonunda sırada beklenmesiyle eşit (orta-düşük) seviyede Kovid-19 bulaş riski olduğunu öne sürdüğünü vurgulayan Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, bu araştırmanın diğer sonuçlarını ise şu sözlerle aktardı:

“Bu çalışmaya göre; sahile gitmek orta risk ve 1 hafta bir ofiste çalışmak daha ciddi bir orta risk içermektedir. Bir restoranın kapalı kısmında yemek yemek ise yüksek- orta risk içermektedir.”

Bulaş riskini daha da azaltacak önlemlerin hastaneler tarafından alındığını belirten Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, “Hastanelerin çocuk poliklinikleri için belirlenen özel alanların olması, zaten çocuklara oranla daha fazla enfeksiyon oranı olan erişkin hastalardan uzak tutulmasını sağlayacaktır. Enfeksiyon hastalıkları dışındaki hastalıklar ve aşı için gelen hastaların, Kovid-19 riski olabilecek hastalardan ayrı katlarda muayene ve tetkik ediliyor olması da, daha güvenli bir ortam oluşmasını sağlamaktadır” diye konuştu.

ÇOCUĞUNUZUN AŞI TAKVİMİNİ GÖZDEN GEÇİRİN

Ülkemizde birçok aşının Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz karşılandığını hatırlatan Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, “Çocuklarımızın aşı takvimlerinin gözden geçirilmesi ve eksik aşılarının bir an önce tamamlanması gerekir. Örneğin aşılarla korunduğumuz menenjit, hepatit, tetanoz, kızamık, verem gibi hastalıklar çocuklarda koronavirüsten daha ölümcül ve kalıcı hasar bırakabilecek riskler içermektedir” dedi.

Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, aşıların yapılmamasının yol açabileceği sağlık riskleri konusunda şu bilgileri paylaştı: “Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz karşılanan tetanoz aşısı ile ilgili tedbirlere rağmen son 1 yıl içinde 18 yaşında bir hasta tetanoz nedeniyle hayatını kaybetti. Çocuklar aşılanmadığında toprakla oynamak bile tetanoz için risktir. Birçok ülkede aşılama programı olmasına rağmen boğmaca hastalığı yılda 300 bin ölüme yol açmaktadır. Boğmaca enfeksiyonun özellikle 6 ayın altında mortalite oranı yüksektir. Erken süt çocukluğu döneminde boğmaca enfeksiyonu yüzde 4 gibi yüksek ölüm oranları içermektedir. Bulaşıcılık oranı oldukça yüksek olan kızamık virüsü ise bütün çabalara rağmen dönem dönem salgınlar yapmaktadır. Ülkemizde de tekrar vakaların artmasına bağlı 9 aylıkken tekli kızamık aşısı tekrar yapılmaya başlanmıştır. Kızamık; orta kulak enfeksiyonu, pnömoni, sağırlık, ateşli nöbet geçirme, sağırlık, görme kaybı, beyin zarı iltihabı yani menenjit ve beyin iltihaplanmasına yola açabilmekte veya ölüm ile sonuçlanabilmektedir. Menenjit aşıları ise orta kulak enfeksiyonu zatürre veya beyin zarı iltihaplanmasına yol açabilecek enfeksiyonlardan ve N. Menenjiditis bakterisi gibi 24 saatte bir çocuğun ölümüne yol açabilecek kadar tehlikeli meningokoksemi gibi hastalıkların önlenmesi için son derece önemlidir.”

ÇOCUKLARI KOVİD-19'DAN KORUYACAK 6 ÖNERİ

Tarihte veba, grip, koronavirüs salgınları ve AIDS gibi dünyayı etkileyen, kimi zaman tarihin akışını değiştiren ve milyonlarca insanın yaşamını kaybetmesine sebep olan birçok salgının görüldüğünü belirten Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, “Geçmişte tıbbın günümüzdeki kadar gelişmemiş olması, karantina ve temizliğe yeterince önem verilmemiş olması salgınları kimi zaman insan kıyımlarına dönüştürmüştür. Günümüzde ise teknolojik gelişmelerle ulaşım imkanlarının arttığı global bir köy haline gelen bir dünyada, büyük sosyal etkileşimler içindeki bir toplumda küçük yavrularımızı korumak için sosyal mesafeye azami dikkat ederek salgınla topyekûn mücadele edip yaz rehavetine kapılmamalıyız. Türkiye sağlık sistemi alt yapısı, eğitimi, birçok ülkeye örnek olmuş özverili hekimleri ve hemşireleri ile mücadelede önemli bir başarı gösteriyor” şeklinde konuştu.

Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, çocuklarımızı koronavirüsten korumak için alınabilecek bireysel önlemleri ise 6 maddede sıraladı:

1. Panik olmadan, akılcı ama rehavete kapılmayarak önlemlere uygun şekilde yaşamaya dikkat etmeliyiz. Etrafımızda sayıca çok düşük belki bizi hasta etmeye yetmeyecek miktarda bir virüsle karşılaşmış veya karşılaşacak olma ihtimalimiz oldukça yüksek. Belki de bu çocuklarımızın bünyesinde ileride benzer virüslerle olacak salgınlar için bir ‘tanışıklık’ yaratacak. Ama burada viral yük ne kadar azsa, bünyenin o kadar sağlam kalacağı unutulmamalı. Çocuklarımızı açık alanlarda bisiklete binmek, tenis, badminton veya frizbi gibi mesafeli aktivitelere yönlendirmemiz uygun olabilir. Ancak oyun için kuru alanlar tercih edilmeli. Bir arada faaliyetler için ise mutlaka maske takılmalı. Ayrıca efor gerektiren sporlar yaparken maske takmak ciğerlerimize zarar verebilir. Bu nedenle bu sporları yaparken maskeyi çıkararak sosyal mesafeyi daha da açmalıyız.
2. Çocukları temizlik kuralları için eğitmeliyiz. Ne kadar zor olsa da, elini ağzına- burnuna değdirmemesi gerektiğini, burnu kaşındığında mendille veya en azından koluyla kaşımanın eliyle kaşımaktan daha iyi olduğunu anlatmalıyız. Oyun sonrasında ellerini mutlaka en az 20 saniye sabunla köpürterek, mümkün değilse el dezenfektanı ile parmak aralarını da ovuşturarak yıkamalıyız. Normal sıcaklıktaki suyla her gün duş alınmalıdır.
3. Kansızlık, D vitamini eksikliği, çinko eksikliği, vitamin B-12 eksikliği gibi bünyeyi zayıflatacak durumları düzeltmek için bahar ve yaz aylarında geç kalınmadan tetkikler yapılmalı. Örneğin, kansızlık tedavisi en az 2-3 ay süreceğinden sonbahar- kış mevsimlerinde bunun fark edilmesi hastanın kansızlığı düzelene kadar sık sık enfeksiyon hastalıkları geçirmesine neden olacaktır. Bu eksiklikler bağışıklığı zayıflatacağından enfeksiyonların daha ağır geçirilmesine neden olacaktır.
4. Aşı takvimlerinin gözden geçirilmesi ve eksik aşılarının bir an önce tamamlanması gerekir. Örneğin aşılarla koruduğumuz menenjit, hepatit, tetanoz, kızamık, verem gibi hastalıklar çocuklarda Kovid-19’dan daha ölümcül ve kalıcı hasar bırakabilecek riskler içermektedir.
5. Kalabalık alanlardan uzak durulmalı. Toplum içinde bulunmaya mecbur kaldığımız durumlarda ise pratik çözümler üretilmeli. Toplu kullanılan alanlarda masa, koltuk gibi alanları ve çocukların çok elleyeceği bölgelerin alkollü veya kolonyalı mendille silinip kuruması sağlanmalıdır. Yakınlarınızı evde kabul etmek yerine açık alanlarda mesafeli oturarak ağırlayın. Mesafeli piknikler örnek olabilir. Kendinizin de sağlıklı olması onları koruyacağı için koruyucu önlemlere dikkat edin ve kendi tetkiklerinizi yaptırın. Çocuk bakıcınız ile dikkat etmesi gereken kurallar hakkında açıkça konuşun.
6. Sağlıklı ve dengeli beslenin. Mümkün olduğunca düzenli egzersiz yapın ve ev yemekleri tüketin.