Çocuklarımıza kitap okumayı öğretelim

Her ebeveyn çocukları için iyi bir yaşam hayal eder. Uzmanlar çocukların yaşam kalitelerini yükseltecek en önemli detaylardan birinin onlara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak olduğunu söylüyorlar. Çocuk yaştan itibaren kitap okuma alışkanlığı edinmek ve ömür boyu sürdürmek insan yaşamındaki önemli etkinliklerden biridir. Yalnızca kişisel gelişimi olumlu etkilemekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal gelişimin de önemli etkilerindendir. Çocuklarımızın bu alışkanlığı edinebilmesi için biz yetişkinlerin çaba göstermesi, onlara kitap sevgisini aşılamamız gerekir. Erken dönemde okuma alışkanlığı kazanan çocukların kelime hazinesi ve düşünme yeteneği artmakta buna bağlı olarak yaratıcı zekâ, dinleme ve konuşma yeteneği gelişmektedir. Çocukluğun ilk yıllarında kitapla tanışma, onun gelecekteki tüm yıllarını etkiler. Ebeveynler ve öğretmenler, çocuğun okuma alışkanlığını kazanmasında öncü ve rehber olmalıdırlar. Ebeveynler çocuklara okuma alışkanlığını kazandırmada model olmalı, okuma zamanları yaratılmalı, kitaplar ve yazarları hakkında konuşulmalı, kitap seçiminde yönlendirme yapmalıdırlar.

YAŞAMIN SAKLI ANAHTARI

Hepimiz çocuklarımız için iyi bir yaşam hayal ediyoruz. Yaşamın saklı anahtarlarına kitap okuyarak yaklaşabileceklerini biliyoruz içten içe. Okumak sayesinde çocuklarımızın ‘farkında’ bir birey olacaklarına da şüphemiz yok. Küçük yaşlarda kitap okuma alışkanlığı kazandırıldığında, çocuğunuzun yetişkin bir birey olduğunda kitap okumayanlara göre bir adım önde olması kaçınılmaz olacaktır. Çağdaş insan, kendi kanatları ile uçmayı sağlayacak nesnel, özgür ve eleştirel bir düşünce tarzına sahip olmalıdır. Bunun yolu da kitap okumaktan geçer. Okuma alışkanlığı, kişilerin okumayı öğrendikten sonra bu eylemi zevkle yapmalarını sağlamak için kazanmaları gereken önemli bir beceridir. Peki, okuma ve öğrenme sevgisini çocuklarımıza kazandırmak ve çocukları okumaya teşvik etmek için neler yapabiliriz? Uzmanların önerilerin sizler için derledik.
1- Çocuğunuzu kitapları erken dönemde tanıştırın: Anne karnındaki bebeğinize bile kitap okuyabilirsiniz. Sesiniz, ritim, kafiyeli heceler, dikkatiniz bebeğinize ve aranızdaki ilişkiye çok iyi gelir.
2- Kitapları ve dergileri ulaşabileceği yerlere bırakın: Kitapların, çocuğun rahatça erişebileceği, çocuğun boy hizasında olması önemli. Böylece arzu ettiği anda okuma yapabilir.
3- Dağınıklığa izin verin: Çocuklar istedikleri her yerde bir şeyler okuyabilmeli. İster yerde uzanırken ister amuda kalkarken, ister koltukta otururken… Kitaplar evin çeşitli yerlerinde olabilir.
4- Yaşına ve mizacına uygun kitaplar seçin: Her çocuk ve aile biriciktir. Çocuğunuzun yaş seviyesine ve mizaç özelliklerine uygun kitapları araştırmak önemlidir.
5- Seçimlerine saygı duyun: İster karikatür ister çizgi roman ister dergi… İster polisiye ister fantastik kurgu…Önemli olan çocuğun arzu ettiği ve keyif aldığı şeyi okumasıdır.
6- Çocuğunuza düzenli olarak kitap okuyun: Çocuklar rutinleri sever. Planlarını bilmek onları kontrolde ve güvende hissettirir. Tıpkı diş fırçalamak, pijama giymek gibi kitap okumak da çocuğun doğal ve günlük rutinin içinde olabilir.
7- Okuduklarını içtenlikle dinleyerek ilgilendiğinizi gösterin: Kitaplar, Ebeveyn çocuk arasındaki ilişkiyi ve bağı muazzam güçlendirebilir. Babasının kendine kitap okuması bir çocuk için en kıymetli çocukluk anılarındandır.
8- Oyun oluşturun: Kitapları da içine kattığınız oyunlar oluşturabilirsiniz. Kitapların hazine sandığına konup saklanması ve haritayla bulunması, anlatılan konudan hangi kitap olduğunun bulunması gibi.
9- Sesli kitaplar ve elektronik kitap okuyucular:
Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır? başlığının son maddesi ise sesli ve elektronik kitaplar okumanız. Gerçek kitapların yerini tutmasa da yoğun ekran kullanan bir çocuğun kitaba geçişini elektronik bir kitap okuyucuyla desteklemek mümkün.
Ebeveynlerin yaptıkları söylediklerinden daha önemlidir. Annesi ve babası keyifle kitap okuyan bir çocuğun kitap okuma olasılığı artar. Bu yüzden;
Çocuklarınızın günlük yazmasını teşvik edin.
Onlarla kitap alışverişi yapın.
Filmleri çekilmiş kitapları okuyun sonra filmini izleyin.
Çocuk dergilerine abone olun.
Kitap Okuyarak onlara model olun.
Sohbet oluşturarak okuduklarınızdan alıntı yapın.
Ailece belirli gün ve saatlerde kitap okuma vakti oluşturun.

DİL GELİŞİMİNİ DESTEKLER

Kitap okumak çocuğun bilişsel, psikolojik ve sosyal becerilerine önemli katkıda bulunur. Kitaplarla erken dönemde tanışmanın en önemli katkılarından birisi dil gelişimini desteklemesidir. Çocuk, dinleyerek ve sesleri taklit etmeye çalışarak alıştırmalar yapmaya başlar ve bu da konuşmasını geliştirir. Kitap okumak yepyeni dünyalarla tanışmasını sağlar. Hayal gücünü geliştirir aynı zamanda belleğinin gelişimine de önemli katkılarda bulunur. Odaklanmasına yardımcı olur. Kitaplar en önemli özelliklerinden birisi bilgilendirici özellikleri olmasıdır. Okuyan çocuk bir sürü yeni bilgiler edinecektir.

BAĞINIZI GÜÇLENDİRİR

Çocuğa ebeveynleri tarafından kitap okunması onlar arasında ilişkiyi kuvvetlendirir; birlikte zaman geçirmek çocuğu çok mutlu eder. Okunan hikayeler, masallar sayesinde biricik çocuk insanlara, hayvanlara ve doğaya karşı sevgi kazanır. Sosyal ilişkileri daha kolay bir şekilde anlamlandırmasına yardımcı olur. Sosyal uyumunu kolaylaştırarak kendi hayatının dışındaki hayatları, kültürleri tanıma fırsatı bulur. Karşılaştığı olaylar karşısında nasıl tepki verebileceğini konusunda da bilgiler edinir, kitaplar çocukları gerçek hayata hazırlanmaları konusunda destekler. Çağdaş insan, kendi kanatları ile uçmayı sağlayacak nesnel, özgür ve eleştirel bir düşünce tarzına sahip olmalıdır. Bunun yolu da kitap okumaktan geçer. Okuma alışkanlığı, kişilerin okumayı öğrendikten sonra bu eylemi zevkle yapmalarını sağlamak için kazanmaları gereken önemli bir beceridir.