Kayseri’deki ‘Ölüm Oyununu’ uzmanlarına sorduk

Kayseri'de 12 yaşındaki çocuk bıçakla öldürüldü, 13 yaşındaki şüpheli yakalandı. Çocuğun dijital oyunlardan etkilendiği ileri sürüldü. Bu olay ilk değil. Dijital çağda bu olayın son olmayacağı da açık. Uzmanlar kontrolsüzlüğe işaret ederek sürekli uyarıyor. Ancak bu tür acı olayların önüne geçilemiyor. Son günlerde akran zorbalığı da bu tür olaylarla gündeme geldi. Peki eğitimciler ve psikiyatristler ne diyor. Toplumumuzda, 13 yaşındaki bir çocuğun arkadaşını öldürmesi çok ender rastlanır olay. İnsanı ürperten bu olaya daha çok ABD’de rastlıyoruz… Konunun uzmanı iki isme sorduk.

Eğitim uzmanı Prof. Dr. Tunay Kamer ve çocuk ve ergen psikiyatristi Dr. Neslihan İnal, denetime ve çocuklarla yakın temasa önem verilmesi gerektiğini vurguladılar. “Aile ilgisi şart” diyorlar.

‘OYUN İÇERİKLERİ ÇOK ÖNEMLİ’

Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tunay Kamer’in akran zorbalığına ilişkin olarak Anadolu Ajansı’na değerlendirme yaptığı gün bu olay oldu. Olayı kendisine sorduk:

“Dijitalleşmenin hayatımızı kolaylaştırmasının yanında birçok istenmeyen olayı da açığa çıkardığı bilinen bir gerçektir. Özellikle çocuklar yetişkinlerin üstesinden gelmekte zorlandığı birçok durumla dijital ortamlarda karşılaşmaktadır. Günümüzde güvenlik, sağlık gibi nedenlerle çocuklara artık mahalle aralarında ve sokaklarda oynayamamaktadır. Bu da oyunlarında dijitale aktarılmasıyla çocukların dijital oyunlara yönlendirmiştir. Ama oyun kelimesi masum olmak birlikte oyum içerik ciddi problemler taşımaktadır. Genel olarak oynanan süreye odaklanan ebeveynler içeriğe çok dikkat etmemektedir. Elbette çocuğun dijital ortamlarda geçirdiği süreler çok önemlidir. Ama daha önemlisi gezindiği web sitleri, oynadığı dijital oyunlar, mesajlaştığı kişilerdir. Ayrıca adına oyun denilen ama oyunla alakası olmayan narsist ve sapık ruhlu kişiler tarafından yönetilen komutlarla çocukların yönlendirildiği renkli balık adıyla anılan bazı uygulamalar dijital ortamlarda karşılanan durumlar arasındandır. Bu uygulamanın sonucu ya intihar ya da bir cinayetle sonuçlanabiliyor. Bu tür durumlarla karşılaşılmaması için ebeveynlere önemli sorumluluk ve görevler düşmektedir. Çocuklarının dijital ortamlarda neler yaptıklarını bir ajan gibi değil de bir ebeveyn gibi sürekli kontrol etmeleri, çocuklarıyla dijital ortamlarda neler yapıklarını konuşmaları gerekmektedir. Gerektiğinde birlikte dijital cihazları kullanmalarını da önerebiliriz. Çünkü çocuklar siber zorbalık, müstehcenlik, terör propagandası, ya da belli dayatmalarla karşı karşıya kalabilir. Ebeveynler bilmedikleri veya üstesinden gelemeyeceği durumlarda konunun uzmanından mutlaka destek almalıdır. Çünkü bu işin gerçekten şakası hiç yok. Çevrimiçi oyunlarda sohbet sekmesinin kapatılması tanımadığı kişilerle konuşmasını engelleyebilir, sosyal medya hesaplarının gizli hesap yapılması ve ebeveynlerin hesabı takip etmesi hatta şifrelerinin mutlaka ebeveynde olması, çocuğun okul, yaş, ilgili alanları, zevkleri gibi kişisel bilgilerinin ebeveynler tarafından paylaşılmaması bu tür tehlikelerden korumak adına önemlidir.”

TEHLİKELİ OYUNLAR YÖNLENDİRİYOR

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Neslihan İnal ise dijital oyunların tehlikesine dikkat çekerek şunları söyledi:

“Bu şiddet olayı ciddi derecede homisidal (katil-cinayet) bir durum. Bu çocuklar ergenliğin başındalar. Ergenler çevreden son derece etkilenebilirler. İçinde bulundukları ortam, kaotik ortam, gördükleri modeller, şiddet olayları onların bunları içselleştirmesine ve dış dünyada uygulamasına yol açabilir. Ayrıca çocukların yeterince aile yapısından ve düzenli ebeveyn ilişkisinden uzak kalmaları, yararlanamamaları, korunmamaları ve yol gösterilmemeleri bu tür davranışları daha da artırır. Bilgisayar oyunlarıyla ilgili yapılan çalışmalarda özellikle şiddeti ve dürtüselliği artırdığına ilişkin çok fazla bilimsel veri var. Eğer bilgisayar olayından kaynaklandıysa, bu olayı tetikleme olasılığı yüksek.”

PSİKİYATRİK RAHATSIZLIK OLABİLİR Mİ?

Neslihan İnal’a, “Bu ve buna benzer olaylarda arkadaşına şiddet uygulayan çocuklar için psikiyatrik sorun yaşadığı söylenebilir mi?” diye sorduk. İnal, çocuğun soruşturmasında bunun da ortaya çıkabileceğini ancak şu aşamada fazla bir şey söyleyemeyeceğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

“Olumsuz koşullarda psikiyatrik rahatsızlıkların ortaya çıkması ya da genetik altyapısında varsa mümkündür. Tabi bu inceledikten sonra anlaşılır. Özellikle deprasyon, duygu durum bozuklukları, psikoz gibi daha ağır durumlarda bu tür sorunlar görülebilir. Bunu etraflıca değerlendirmek gerekir.”