Çoğunun adını hala taşıyoruz! İşte Türk Mitolojisinin tanrı ve tanrıçaları
Türk mitolojisi, binlerce yıl boyunca Türk topluluklarının inançlarını, efsanelerini ve kültürel değerlerini yansıtan zengin bir mirası temsil eder. Peki Türk mitolojisinde tanrılar var mıydı? Türk mitolojisinde tanrılar kimdi? Görevleri neydi? Sizler için derledik.
Türkler köken olarak Orta Asya'dan gelmektedir ve ilk Türk olarak bilinen soylar da İslamiyeti kabul etmeden önce kendi inanç sistemlerine sahiptiler. Çok çeşitli tanrı, iye, tanrıça gibi karakterlere sahip olan Türk Mitolojisi, irdelenmesi oldukça derin bir konudur. Türk Mitolojisinin en önemli tanrı ve tanrıçalarını sizler için derledik.
İŞTE TÜRK MİTOLOJİSİNDEN TANRI VE TANRIÇALAR
GÖK TENGRİ
Tengri tanrı demektir. Eski Türklerin inancı Tengricilikte Gök Tanrı (Kök Tengri) ya da Gök'ün yüce ruhudur. Aynı zamanda Orhun Yazıtları'nda ilk çevirisi yapılan sözcüktür. Gök tanrı, her şeyin yaratıcısıdır. Yunan mitolojisindeki Zeus gibi insani formda değildir. Tektir, eşi ve benzeri yoktur. Yaratıcıdır; bilinen ve bilinmeyen her şeyi O yaratmıştır. Savaşlarda Tanrı'nın iradesi ile zafere ulaşılır. Buyurur, iradesine uymayanları cezalandırır. İnsanlara kut ve ülüg (kısmet) bağışlar ama bunları layık olmayanlardan geri alır. Canlılara yaşam verir. Ölüm onun iradesine bağlıdır. Varlıklara yaşam verdiği gibi, dilediğinde de onu geri alır.
KAYRA HAN
Gök Tengri'den sonra Tanrıların en büyüğü ve en önde gelenidir. Gök Tengri hariç bütün her şeyin yaratıcısıdır. Mutlak üstünlüğü vardır. Göğün 17. katında oturur. Tengri hariç Diğer bütün Tanrıları da o yaratmıştır. Yeryüzünü yarattıktan sonra dokuz dallı bir ağaç (çam veya kayın) dikmiştir. Bu ağaç yerle göğü birbirine bağlayan yaşam ağacı “Uluğ Kayın”dır. İnsanların atası olan dokuz kişi bu ağacın dallarından türemiş ve dokuz boy (dokuz ırk) bu kişilerin soyundan ortaya çıkmıştır.
ERLİK
Erlik Han, Gök Tengri'nin oğludur. Altayların bir yaradılış efsanesine göre Erlik Han, dünyanın yaradılışında Tengri'ye karşı fenalık yapmış ve Tengri onu ceza olarak yer altı âleminin efendisi yapmıştır. Erlik Han, yer altı âleminin en alt katında yeşil demirden bir sarayda, gümüşten bir tahtın üzerinde oturur. Orada kendine koyu kırmızı parlayan ve çok az ışık veren bir güneş yaratmıştır. Emirinde dokuz semerli boğası vardır.
ÜLGEN
Kayra Han'ın oğludur. Kayra Han'dan sonra, ikinci dereceden önemli tanrıdır. İyilik tanrısıdır. Göğün 16. katında yaşar. Yıldırım ve şimşekler onun silahı görevini görür. Erlik'ten çok daha güçlü olduğu, Erlik'in yaptığı kötülükleri engellemekte usta olduğu anlatılır.
MERGEN HAN
Akıl ve zekayı temsil eden tanrı Mergen Han, Pergen Han olarak da bilinir. Bilgelik sahibidir ve savurduğu bilgelik oku hiçbir zaman hedefini şaşırmaz.
UMAY
Farklı inançlarda bulunan toprak ana tanrıçalarına benzetilen Umay, doğurganlık tanrıçasıdır. Umay Ana olarak nitelendirilir. Doğacak çocukları belirlediği, yeryüzüne bereket saçtığı ve çocuklar ile yavru hayvanları koruduğu söylenir.
AY ATA İLE GÜN ANA
İnanca göre, Ay Ata insanların ilk büyükbabasıdır ve Gün Ana da ilk büyükannesidir. Ay Ata Ay tanrısıdır. Gün Ana ise Güneş tanrıçasıdır.
Ziya Gökalp şöyle demektedir: “Eski Türk telakkisine göre, hakanla hatun gök ile yerin evlatlarıydı. Günes ana ile Ay ata onların gök yüzündeki temsilcileri idi. Hakanın mümessili olan ay ata, gök yüzünün altıncı katında, hatunun mümessili olan gün ana ise daha üstte, gökyüzünün yedinci katında idi.”
OD ATA
Od Ata, evlerdeki ve çadırlardaki ocakları ve ateşini korur. Tüm ocak ve ateşlerin sahibidir.
AYZIT
Ayzıt, aşkın ve güzelliğin simgesidir. Elinde, tüm insanların kaderinin yazdığı Altın Kitap'ı taşır.
BAYANAY
Ormanı, balıkçıları ve avcıları koruyan geçim tanrısıdır. Soyun koruyucusu olduğu düşünülür. Adına Payna Töreni denilen törenler düzenlenir.
YAYIK HAN
Göllerden ve ırmaklardan sorumludur. 17 ırmağın kavuştuğu yerde yaşar. Irmağa, suya ve rüzgara hükmeder. İnsanları kötülüklerden korur.
KÜBEY HANIM
Kubay Ana olarak da bilinir. Doğum yapan kadınları korur. Çocuğa ruh veren de O'dur. Temizlik tanrıçası olarak da görülür.
Kaynak: Wikipedia, 30eksi.com