Çöken bina deprem gerçeğini bir kere daha hatırlattı: Belediyeler yetersiz yasa çıkarılsın

İstanbul Küçükçekmece’de çöken binada 1 kişi hayatını kaybetti, 2’si ağır olmak üzere 8 kişi yaralandı. Kendiliğinden çöken bina deprem gerçeğini bir kere daha hatırlattı. Uzmanlar İstanbul’da bırakın depreme hazır olmayı durduğu yerde çökecek bina sayısını binlerle tarif ediyor.

Kartaltepe Mahallesi'nde bir bina henüz belirlenemeyen bir nedenle çöktü. Olay yerine çok sayıda itfaiye, sağlık ve polis ekibi sevk edildi. Olayın hemen ardından 1 kişi kendi imkanlarıyla binadan çıkmayı başardı. Öğlene kadar süren arama kurtarma çalışmalarında ekipler 4 katlı binanın enkazından 7 yaralıyı çıkardı, 1 kişi ise hayatını kaybetti. 6 aylık Shakoura Dazz isimli kız çocuğunun ise hayati tehlikesinin sürdüğü öğrenildi. Yaralılar Mikail Atlı, Shakoura Dazz, Kemal Parahadov, Aygozel Charyewal, Charyyev Charyyev, Atacan Baltaev, Korkut Yılmaz Ayaz ve Seyitgül Babajanowa ambulanslarla hastaneye götürüldü. Dovletyar Charyyev ise hayatını kaybetti.

DENİZ KUMU

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, binanın 1,5 katının kaçak olduğunu ve yapımında deniz kumu kullanıldığını açıkladı. Özhaseki sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "İlk incelemelerimiz neticesinde binanın 36 yıl önce inşa edildiği, daha sonra 1,5 kat kaçak olarak eklendiği tespit edilmiştir. Yerinde yapılan ilk incelemelerde 1988 yılında inşa edilen binanın, mimarlık ve mühendislik standartlarına uyum sağlanmadan inşa edildiği, yapımında deniz kumu kullanıldığı ve daha sonraki süreçlerde binanın statiğini bozacak müdahalelerin yapıldığı anlaşılmıştır." ifadelerini kullandı. İstanbul Valisi Davut Gül de olay sonrasında çalışmaları incelemek üzere bölgeye gitti. Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı. Binanın sahibi ve girişteki restoranın sahibi gözaltına alındı. Başsavcılıktan yapılan açıklamada, “1 Cumhuriyet Başsavcı Vekili ile 2 Cumhuriyet Savcısı görevlendirilmiş olup, olay yerine intikal ettirilmiştir. Arama kurtarma çalışmalarının bitimine müteakip, Cumhuriyet Başsavcılığımız tarafından görevlendirilen 3 kişilik bilirkişi ekibi kusur tespiti için incelemelerine başlayacaktır. Soruşturma titizlikle devam etmektedir." ifadeleri yer aldı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı da bölgede olaydan etkilenenlere psikososyal destek sağlanacağını açıkladı.

SAATLİ BOMBA GİBİ ZAMANINI BEKLİYOR

Arama kurtarma çalışmalarının sürdüğü bölgeye giderek incelemelerde bulunan İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Fatih Alan “Özellikle 2000 yılı öncesi yapıları tek tek kontrol etmemiz gerekiyor. Laboratuvarlara da bir sürü bina geliyor incelemesini yapıyoruz. Yüzde 95 gibi büyük bir rakamda binalar depreme dayanıksız çıkıyor. Deprem bile gerekmeden yıkılacak binalarımız var. İstanbul’da hemen hemen her sene 2-3 tane böyle olay yaşıyoruz. İstanbul’da 2 bin 3 bin tane binanın böyle olduğunu tahmin ediyoruz. Bunlar saatli bomba gibi." ifadelerini kullandı.

BELEDİYELER YETERSİZ YASA ÇIKARILMALI

İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Cansız, İnşaat Mühendisi Bülent Şahin ve 2001-2002 yıllarında İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubede yönetim kurulu üyesi Mustafa Aynur da Aydınlık’a konuştu. Belediyelerin yetersiz olduğunu belirten uzamanlar, yasa çıkarılmasını önerdi.

Sinan Cansız, “Toplamda 1 buçuk milyona yakın riskli konut var. Bunun 600 bini acil yıkılmalı. Bu konutlar 1980’den önce yapılmış. Ömrünü tamamlamış. Muhtemelen şu an kendi ağırlığını bile taşımakta zorlanan konutlar. İzlenimlerime dayanarak söylüyorum, 10 binin üzerinden böyle çökme tehlikesi altında olan bina var. Yıkılmaya yakın halde ise 600 bine yakın konut bulunuyor.” dedi.

’30 BİN BİNAYI 10 KİŞİYLE NASIL DENETLEYECEKSİNİZ?’

Küçükçekmece’deki 100 bine yakın binadan 27 bininin 2000 yılı öncesi yapıldığını belirten Cansız sözlerine şöyle devam etti: “Herhangi bir yapı denetim kullanılmamış, hazır beton kullanılmamış, nervürlü demiri olmayan yaklaşık 30 bin bina var. Küçükçekmece’de Yapı Kontrol Müdürlüğünde görevli sayısı azami 10’nu geçmez. Sahaya çıkıp kontrol yapabilecek olan inşaat mühendisi sayısı 10’nun altında. Yaklaşık 30 bin kadar binayı 10 kişiyle denetlemek imkansız. Çevre Şehircilik Bakanlığında görevli mühendis sayısı 200’ü geçmez Üstelik bütün İstanbul’a bakacaklar. Vatandaşların ihbar etmesi gerekir. İhbar olmadığı takdirde belediyenin tespit etme şansı çok düşük.

‘TÜM PARTİLER ANLAŞARAK YASA ÇIKARTMALI’

“Partiler anlaşarak yasa çıkartmalıdır. 2000 yılı öncesi tüm binalar kontrol edilerek, 5 yıl içerisinde binasını ya güçlendirecek ya yıkacak ya da yeniden yapacak. Vatandaş şu parti beni destekliyor, binamı yıktı demeyecek. Devlet yapmalı, bütün partiler de bunun arkasında olmalı.”

‘KAT YÜKSEKLİĞİ GÖRMEZDEN GELİNMİŞ’

Mustafa Aynur taşıyıcı elemanlarda tahribat yapıldığının anlaşıldığını ifade etti. Aynur, “Bu tür binalar imar barışına da alınmış ise sistem sorgulanmalı. 1988 yılında yapılan binaların denetim görmediği bilindiği gibi kat yüksekliği de görmezden gelinmiş.” Dedi

YIKIMIN OLASI SEBEPLERİ

İnşaat Mühendisi Bülent Şahin “Yerinde inceleme yapmadan bilmek zor.” Diyerek çökmenin muhtemel sebeplerini şöyle sıraladı:

Zeminde sonradan bir değişim olmuş olabilir. Zeminde çökme meydana gelmesi veya bina yakınında veya altında kazı yapılması gibi. Ya da zemin oturmuş olabilir.

⁠Binanın içinde, zemin veya bodrum katta tadilat yapılmış olup, kolon veya perdelere zarar verilmiş olabilir.

⁠Binanın zemin veya bodrum kattaki kolon ve perdelerin içindeki demirler binanın yer altından veya çevreden aldığı su ve nem nedeniyle çürümüş ve işlevini yitirmiş olabilir. Bina yıkıntılarının, zeminin ve projelerinin incelenmesi ile bir muhakeme oluşturulabilir.”

“Belediye denetimleri kağıt üzerindedir” diyen Şahin sözlerine şöyle devam etti: “Ne proje denetimi yapabiliyorlar ne de imalat kontrolü. Artık, yapı denetim firmaları yetkili ama o da yeterli değil. Ya belediye ve Çevre Şehircilik Bakanlığı ya da İMO gibi kuruluşlara daha etkin bir denetleme görevi kanunda yapılacak değişiklikle verilmeli ve kuruluşlar buna göre yapılandırılmalıdır.” dedi.