Çöllerin bereketli topraklara dönüştüğü yer: İli Kazak Özerk İli

Urumçi’den 55 dakikalık bir uçak yolculuğuyla İli Kazak Özerk İli’nin başkenti olan Yining şehrine vardık. Yaklaşık 580 bin nüfusa sahip Yining’de Uygur ve Kazakların nüfusta ağırlığı var. Kazakistan sınırına yakın bölgede turizm, tarım ve hayvancılık öne çıkıyor. Son yıllarda Çin Komünist Partisi’nin büyük yatırımları sanayi de olmak üzere birçok sektörde gelişim sağlayıp yeni istihdam alanları yaratmış.

TANRI DAĞLARININ ETEĞİNDE ÇİÇEK DENİZİ

Yining şehir merkezine 60 kilometre uzaklıktaki Tanrı Dağı Çiçek Denizi Manzara Alanı, İli Kazak Özerk İli’nin sembollerinden biri haline gelmiş. Lavanta, elma, mısır, erik, çiçek gibi birçok tarım ürünü burada yetiştiriliyor. En çok öne çıkan ürün ise lavanta ve lavanta yağı. Burada 160 ton kadar yüksek kaliteli lavanta yağı üretilmekte. Aynı zamanda bu bölgede Ar-Ge tesisleri de mevcut.

Bölgenin yetkililerine sorduğumuzda bu alanın daha öncesinde kurak bir toprak olduğunu söylediler. Çin devletinin aldığı kararlar bu alan yeşillendirilip devasa bir üretim yerine dönüştürülmüş. Sadece üretim ve alışveriş değil, turistlerin de ilgisini çeken büyük bir park alanına sahip. Yıllık olarak bir milyon kadar turistin burayı ziyaret ettiği belirtiliyor.

Burada doğrudan bahçeden meyve toplayıp yeme fırsatını da bulduk. Daha önce görmediğimiz küçük elma ve ülkemizdekiyle bire bir aynı olan mürdüm eriğini tattık.

İSTİHDAM ALANI

Tanrı Dağı Çiçek Denizi Manzara Alanı yerel sakinler için de önemli bir istihdam fırsatını yaratmış. En yoğun istihdam sezonunda, günlük işçi sayısı 3 binin üzerine çıkıyor. Bu sayede 150'den fazla yoksulluk çeken hanenin gelirlerini sürekli olarak artırılmasına katkı sağlanıyor. Ayrıca bu alan Çin Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından “ekolojik ürünlerin değerinin farkına varılmasının tipik bir örneği” olarak listelenmiş. Tanrı Dağları Çiçek Denizi Manzara Alanı’nın genel düzeninin iyileştirilmesi ve çeşitli hizmet işlevlerinin sürekli olarak geliştirilmesinden dolayı 2021 yılında “Yoksulluğun Azaltılmasında Ulusal Gelişmiş Kolektif” onursal unvanı ve 2022 yılında ulusal “4A” düzeyinde manzara noktası onursal unvanı verilmiş.

UZUN BULAK KÖYÜ

Çin Komünist Partisi uzun yıllardır yoksullukla mücadelede önemli bir yol kat etti. 1970’lerde aşırı yoksulluğun altında yaşayan yüz milyonlarca insan varken, şimdi aşırı yoksulluğa karşı büyük bir zafer kazanıldı. Tabi ki bu, önemli ve ayrıntılı bir programla yapıldı. Eyaletler arasında bağlar kuruldu. Doğudaki gelişmiş eyaletler, görece geride kalmış orta ve batı eyaletlerine ciddi yatırımlarda bulundu. İli Kazak Özerk İli için Jiangsu eyaleti önemli katkılar yaptı.

Yoksullukla mücadelede karşımıza çıkan önemli pratiklerden birisi Uzun Bulak köyü.

Bu köy 2012 yılında kuruldu. Özellikle dağlarda mağaradan bozma evlerde yaşayan Kazaklar için kurulan bu köy yoksullukla mücadelede İli Kazak Özerk İli için önemli bir sembol. Burası sadece tarihe tanıklık eden bir yer değil, aynı zamanda sosyalist inşanın canlı bir uygulama alanı. Bu köyü gezdiğinizde, Çin'deki kırsal kalkınmanın tarihine göz atıyor gibi oluyorsunuz. Sohbet ettiğimiz köylüler, çetin kış şartlarında dağlarda yaşamanın zorluğunu anlattı. Uzun Bulak köyünün kurulmasıyla birlikte daha rahat bir yaşam elde ettiklerini söyleyen köylüler, yeni yaratılan istihdam alanlarıyla birlikte farklı sektörlerde de iş bulduklarını belirtti.