Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün Soçi'de Putin ile görüşecek! İşte masadaki konular...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin, bugün Soçi'de bir araya gelecek. Soçi'de gerçekleştirilecek toplantıda ana gündem maddesinin Karadeniz Tahıl Anlaşması olması beklenirken, Ukrayna'daki savaş ve Ankara-Şam ilişkilerinin de masadaki konular arasında yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile bugün Rusya’nın Karadeniz sahil kenti Soçi’de bir araya gelecek. Kritik zirvenin en önemli gündem maddesi 50 gündür işlemeyen Karadeniz Tahıl Koridoru’nun yeniden aktif hale getirilmesi.
Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in (BM) girişimleriyle geçtiğimiz yıl faaliyete geçen ancak taleplerinin karşılanmaması gerekçesiyle Rusya’nın bu yıl 17 Temmuz’da çekildiği Karadeniz Tahıl Koridoru 50 gündür işlemiyor. Koridorun canlandırılması için bir süredir taraflar arasında aktif diplomasi izleyen Ankara ise bir kez daha devrede. Geçtiğimiz hafta Dışişleri Bakanı Hakan Fidan hem Kiev hem de Moskova’yı ziyaret ederken, bugün de Cumhurbaşkanı Erdoğan Rus mevkidaşı Putin’le Soçi’de buluşacak. Görüşmede, Ukrayna limanlarından çıkan gemilerin Karadeniz üzerinden dünyaya tahıl sevkıyatı yapması için oluşturulan koridorun devamı öncelikli gündem maddesi olacak. Tahıl Koridoru’nun tekrar başlaması, süresi, güvenliğinin sağlanması, hangi bölgelere dağıtılacağı, İstanbul’daki Müşterek Koordinasyon Merkezi’nin durumu ve Rusya’nın taleplerinin karşılanması gibi kritik başlıklar değerlendirilecek.
Erdoğan, Putin'in ağustos içerisinde Türkiye'ye geleceğini açıklamış ancak görüşme gerçekleşmemişti. Bundan önceki süreçte olası bir görüşme için tarih vermekten kaçınan Kremlin, geçtiğimiz günlerde iki liderin Soçi'de bir araya geleceğini açıkladı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, "Görüşmeler 4 Eylül'de Soçi'de yapılacak" derken, iki lider arasındaki temasların öğle saatlerinde başlayacağı belirtiliyor.
TAHIL KORİDORU ANLAŞMASI
24 Şubat 2022'de başlayan Rusya-Ukrayna savaşının küresel gıda fiyatları üzerindeki etkisini azaltmak için Birleşmiş Milletler (BM), Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da düzenlenen törenle Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı imzalamıştı. Rusya, girişimi sonlandırma aşamasında olduğunu mart ayında dile getirmiş, Ankara ve BM'den gelen talepler sonucu anlaşmayı iki kez iki aylığına uzatma kararı almıştı.
Rusya, girişimin sürmesi şu koşulları öne sürmüştü:
- Tolyatti-Odesa amonyak boru hattının çalıştırılması,
- Rosselkhozbank’ın SWIFT sistemine dönmesi,
- Rus ziraat şirketlerinin yurtdışında el konan varlıklarının ve hesaplarını serbest bırakılması,
- Gemilerin sigorta sorunlarının çözülmesi.
Moskova, anlaşmadan çekildiğini resmen 17 Temmuz'da duyurmuştu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, anlaşmayla ilgili taleplerinin karşılanmadığını belirtirken anlaşma kapsamındaki son geminin günü Odessa limanından ayrıldığı açıklanmıştı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov "Rusya'yı etkileyen şartlar yerine getirilirse Rusya hemen anlaşmaya geri dönecektir" demişti.
ANKARA-ŞAM İLİŞKİLERİ
Geçtiğimiz günlerde Moskova’ya bir ziyaret düzenleyen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya geldi. Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesi sürecine arabulucu rolünü üstlenen Rusya, 'Adana Mutabakatı' çağrısında bulunmuştu. Mutabakatın hâlâ yürürlükte olduğunu hatırlatan Lavrov, şu ifadeleri kullanmıştı: "Gayriresmi temaslarda anlaşmanın imzalandığı 1998 yılındaki değerlere dönmeyi teklif ettik. Bu anlaşma, terör tehdidinin bulunduğunu ve bu tehdidin ortadan kaldırılmasını, Türkiye'nin Şam'ın onayıyla terörle mücadele yapılarını Suriye topraklarının belirli bir derinliğine kadar gönderme hakkına sahip olmasını öngörüyordu. Bu anlaşma yürürlüğünü sürdürüyor ve kimse bunu feshetmedi."