Cumhuriyetin çağdaş yüzü: İş Bankası binaları

Türkiye Cumhuriyetinin köklü bankalarından İş Bankası binalarının tarihi Seda Özen Bilgili’nin hazırladığı “Memleketin İktisadi Binası-Türkiye İş Bankası Tarihine Mimari Bir Bakış” adlı kitapla anlatıldı.

22 Ocak’ta Türkiye İş Bankası Resim Heykel Müzesinde düzenlenen tanıtım toplantısıyla duyurulan kitap Cumhuriyetin ilk yıllarında “memleketin iktisadi binası” olarak nitelendiriliyordu. Kitapta arşivlerden görseller de yer alırken, asırlık bir mimari birikim de gözler önüne seriliyor.

Kitapta 1924 yılından bu yana bankanın bütün inşa ettiği binalarla ortaya çıkan mimari birikim analiz ediliyor.

Kitapta, Giulio Mongeri, Hüseyin Hüsnü Tümer, Arif Hikmet Koyunoğlu, Arif Hikmet Holtay, Nezih Eldem gibi isimlerin projelerine yer verilirken, binaların tarihi de kurumsal ve mimari özellikleriyle birlikte anlatılıyor. “Memleketin İktisadi Binası-Türkiye İş Bankası Tarihine Mimari Bir Bakış” kitabında yetmişe yakın örnek yer alıyor. Çok sayıda plan, çizim harita, fotoğraf ve belge İş Bankasının oluşturduğu tarihi birikimi gösteriyor.

'EKONOMİK VE MİMARİ MODERNLEŞMENİN TAŞIYICILARI'

Tanıtım toplantısında konuşan mimar ve yazar Seda Özen Bilgili, “Türkiye İş Bankası binalarının mimarlık tarihimizdeki yeri, yalnızca birer yapı olmanın ötesine geçerek ekonomik, kültürel ve toplumsal bağlamlarda önemli bir temsil mekanizması oluşturmasından gelir,” dedi.

Bilgili, bankanın mimari mirasının Türkiye’nin modernleşme sürecindeki eğilimleri yansıttığını belirterek, “İş Bankası’nın binaları, Türkiye’nin hem ekonomik hem de mimari modernleşme tarihinin taşıyıcılarıdır. Güven, sağlamlık, modernlik ve kimlik oluşturma gibi temel değerleri mimarlık tarihimizde önemli bir yere sahiplerdir. Ulusal belleğimizde de estetik, işlevsellik ve temsil gücü bakımından güçlü izler bırakmışlardır.” İfadelerini kullandı.

İş Sanat Tarih Çalışmaları ekibinin koordinasyonunda hazırlanan, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanan Memleketin İktisadi Binası-Türkiye İş Bankası Tarihine Mimari Bir Bakış kitabına, yayınevinin mağazalarından ve internet sitesinden, RHM Dükkan’dan, Pazarama’dan ve seçkin kitapçılardan ulaşılabilir.

SEDA ÖZEN BİLGİLİ HAKKINDA

Seda Özen Bilgili, 2001 yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nden mezun olmuş ve aynı okulda restorasyon üzerine yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Öğrencilik yıllarında çeşitli arkeolojik kazılarda mimari çizimler yapmış ve İstanbul Tarihi Yarımada, Diyarbakır Suriçi ve Edirne Kaleiçi’nde koruma amaçlı imar planları hazırlamıştır. Kız kardeşi Sema Özen Tóth ile Eminönü Yeni Cami minareleri ve Ayasofya türbelerinin restorasyon projelerini, Sultanahmet Camii’nin çeşitli bölümlerinin restorasyon projelerini hazırlamış ve bu yapılarda restorasyon sorumlusu olarak uygulamalarda yer almıştır. Yüksek Mimar Restoratör Seda Özen Bilgili, 2006 yılından bu yana eski eser restorasyon proje ve uygulamalarını sürdürmekte; 2016 yılından bu yana da çeşitli mecralarda İstanbul ve Anadolu mimari mirasına dair bilgi ve deneyimlerini paylaşmaktadır.