Dama çözümleri 24 Nisan 2021

DAMA USTALAR İLE GÜZEL ANCAK...

Konuya başlamadan önce ulu önder Atatürk'ün geleceğimizin teminatı dünya çocuklarına armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nı kutluyor hak ettikleri temiz, güvenli ve barış dolu bir dünyada yaşamalarını diliyorum.

Dama, ister spor ister oyun isterse de kültür olarak tanımlansın (ki biz onu en değerli zihin sporlarından biri ve kültürümüzün de önemli bir parçası olarak görüyoruz.) İlk oynandığı dönemden günümüze gelebildiyse ve biz bu gün bile bir takım oyunları sahiplerinin isimleri ile tanıya biliyorsak, birileri onları kaydettiği içindir.

Bu gün eğer Damacıbaşı İbrahim Bey, Ethem Efendi, Haçik usta, Limoncu Mimi, Langalı Sarkis, Tahir Efendi Kesedar Rüstem Ağa ve Giritli Şükrü bey gibi isimleri biliyorsak o isimleri dama ile ilişkilendirebildiğimiz kayıtlar var olduğu içindir. İsminden bahsettiğim damanın bu kıymetli ustalarının hepsi Sultan Abdülaziz dönemi ve sonrası yaşamış damacılar. Daha önce dama ve büyük dama ustaları yok mu! Tabii ki var ama onlar hakkında neredeyse hiç birşey bilmiyoruz. Bütün bildiğimiz birkaç isim veya "Semerci" gibi birkaç sıfattan ibaret . Zira kayıtlılık geleneği yoktu bildiklerimiz de sözlü aktarılan ibaret.

Demem o ki dama güzelliğini ustalara borçlu olsa da, o güzellikleri bizlere aktaranlar olmasa kendi döneminde mahkum olacaktı. İşte satranç ile aradaki en büyük fark budur. Arşiv geleneği yüzyıllardır satrancın gelişimine katkı sağlarken, bu gelenek bizde henüz emekleme aşamasındadır. Son dönemlerde Suat Boztepe gibi var olan kaynakları bulmaya kendini adamış araştırmacıların yanında, günümüz damasının gelecek nesillere aktarılması için özverili çalışmalar yapan Mehmet Özer Özerkman, Bektaş Güldeste, Remzi Solak gibi değerli damaseverlerin varlığı bu emeklemeyi yürüme ve koşmaya evirecektir umudunu taşı yorum. Dijital çağda daha da mümkün olacaktır.

Bu hafta sorularımız tarihi bu güzide ustalarından gelecek.

GİRİTLİ ŞÜKRÜ BEY