Dama çözümleri (29 Aralık 2018)

Bir Garip Yolculuk-2

Sarayda dama: Sultan Abdulaziz ve Ethem Efendi

Dama makaleleri her elinizi attığınızda bulabileceğiniz yaygınlıkta değil. O nedenle, 1964’teki Milliyet gazetesinde “Takvimden Bir Yaprak” isimli makaleye ulaşmak hazine bulmuş gibi hissettirdi. 1953-1968 yılları arasında Refi Cevat Ulunay birçok dama anısına yer vermişti. Dama oyununun Osmanlı’da itibar görmesinin nedenlerinden biri Sultan Abdulaziz’in dama sevgisidir. Abdulaziz, dama ustalarıyla oynar, onlara iltifatta bulunur, bu kültüre sahip çıkardı. O ustalardan biri Ethem Efendi idi.

Ethem Efendi’nin dama konusunda büyük kudreti vardı. “Açmaz” denen üç bin büyük oyunu vardı ve bunları düşünmeden oynayı verirdi.

Ethem Efendi arada Sultan’a yenilirdi. Galip gelen Abdulaziz gururlanarak, “Ethem nerde kaldı senin dama şöhretin, bir basit oyuna geldin” demiş. Ethem Efendi ise sesini çıkarmamış, taşlar yeniden dizilmiş. Ethem Efendi tahtadan üç taş çıkarmış. Sultan “Ne yapıyorsun” demiş. Ethem Efendi ,“Müsaade-i şahaneleriyle bir tecrübe etmek isterim” yanıtını vermiş.

Oyuna başlamışlar. Ethem Efendi o ana kadar kullanmadığı bir açmazla Sultan’ı sıkıştırmış. Çare olmadığını gören Sultan ayağa kalkmış yerle bir temenna (elini yere değip dudağına ve alnına götürme) etmiş, “Ustalığın ayan oldu” demiş.

Bu hikaye damanın Osmanlı sarayında gördüğü değeri gösteriyor. Osmanlı kültürünün ihya olduğu bu dönemde Kültür ve Turizm bakanımız Sayın Mehmet Nuri Ersoy’un da buna kayıtsız kalmayacağı umudunu taşıyorum.

Bu haftanın soruları da günümüz açmaz ustalarından İTDD başkanı Sayın Mustafa Sancak’tandan.

Ahmet Murat

***

29 Aralık 2018 tarihli dama soru ve çözümleri aşağıda...

1. oyun...

1. oyun çözümü...

2. Oyun...

2. Oyun çözümü...