Deprem uzmanından yakın deprem uyarısı

Meclis Deprem Araştırma Komisyonu’nun bugünkü toplantısında bir konuşma yapan Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Okan Tüysüz, “Marmara depremi bekliyoruz şimdi ve Marmara depremi olursa asrın değil ülkenin felaketi olur” değerlendirmesini yaptı.

“Türkiye’de 5,5’ten büyük deprem üretebilecek 485 tane bilinen diri fay var” diyen Prof. Dr. Okan Tüysüz, bu fayların birçoğu üzerinde henüz çalışılmadığını ifade etti.

“Bilerek bu kayıpları verdik”

Maraş merkezli depremlerde 50 binden fazla can kaybı olduğuna dikkat çeken Tüysüz, şunları ifade etti: “1939 Erzincan’da 32 bin 968 can kaybımız var bunun arkasından Gölcük Kocaeli depremi geliyor ve geriye baktığımız zaman geçtiğimiz bu yüz on yılda 130 bin civarında sadece can kaybımız var. ‘Peki, biz bu depremleri bilemiyor muyduk da hazırlanamadık?’ derseniz, maalesef, bilerek biz bu kayıpları verdik. 17 Ağustos Gölcük ve 12 Kasım Düzce depremlerinin olacağı 1980’li yıllardan itibaren biliniyordu, bilimsel yayınlarla ortaya konulmuştu.”

24 il, 110 ilçe diri fay üzerinde yer almaktadır

“Marmara depremi bekliyoruz şimdi ve Marmara depremi olursa asrın değil ülkenin felaketi olur” diyen Tüysüz, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“İl risk azaltma planları var, bunlar geçtiğimiz yıl tamamlandı. Bunların hepsinde hangi illerin deprem tehlikesi olduğu açık ve net bir biçimde ortaya konulmuştur. Bugün 24 il, 110 ilçe diri fay üzerinde yer almaktadır. Bunların bir kısmında yakın, bir kısmında uzun dönemde deprem olma olasılıkları vardır. Biz Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu olarak, 18 ile bu konuda uyarıcı raporlar gönderdik ama maalesef bir tanesinden dahi ‘Ne diyorsunuz siz?’ diye geri dönüş olmamıştır. Marmara depremi bekliyoruz şimdi ve Marmara depremi olursa asrın değil ülkenin felaketi olur.”

Prof. Dr. Okan Tüysüz, “Marmara, depreme hazır değildir” değildir uyarısında bulunarak “Geleceğe yönelik projeksiyonlara bakıldığında İstanbul, dünyanın 6’ncı sırada tehlike altındaki şehridir. Bu tehlikenin en temel nedenlerinden bir tanesi de gelir dağılımındaki ve kişi başına düşen gelirdeki risktir. Bu açıdan Türkiye benzeri bazı şehirler gibi örneğin Taipei gibi, Tokyo gibi, Seul gibi, buralar gibi çok ciddi bir risk altındadır. İzmir biraz daha az olmak üzere yine bir risk altındadır. Can ve mal kayıpları açısından da çok ciddi, parlak bir noktada olduğumuzu söyleyemeyiz” dedi.

“Bir daha biz imar ve af kelimelerini yan yana getirmeyeceğiz”

Geçmişteki imar aflarına dikkat çeken Tüysüz, “Yapı denetim mekanizmasının imar izin süreçlerinin yeterince denetlenmediğini, usulüne uygun denetlenmediğini gördük ve buna ağır cezalar getirilmesi gerektiği kanaati ortaya çıktı. 1948’den günümüze 23 defa doğrudan ya da dolaylı imar affı çıkartıldı ve bu depremler bize şunu gösterdi: Bir daha biz imar ve af kelimelerini yan yana getirmeyeceğiz, bunu getirirsek de sonuçlarına katlanacağız” şeklinde konuştu.

“90 bin binadan bahsediyoruz”

İstanbul’da yaşanacak olası bir depremde yıkılacak bina sayısına değinen Tüysüz, şunları kaydetti:

“Bugün İstanbul’da yıkılma aşamasında olan, olası bir depremde ağır hasar alacak ya da yıkılacak 90 bin binadan bahsediyoruz. Bu Deprem Master Planı’nın gereklerini yapsaydık bu 90 binden söz ediyor olmazdık. Artık her ilçede, her sokakta nerede tsunami olacağına, nerede hangi binaların yıkılacağına kadar çalışıldı ama o yıkılan binalara çok fazla bir şey maalesef yapılamadı.