Üretimde deprem etkisi kapasite 1.8 puan düştü

Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinin üretim üzerindeki etkisi imalat sanayi kapasite kullanım oranlarına da yansıdı. Fakat beklentilerin aksine kapasite kullanımlarında sert düşüş olmadı. Merkez Bankası verilerine göre ocak ayında yüzde 75.3 olan kapasite kullanım oranı şubatta yüzde 75.2'ye, martta ise yüzde 73.5'e geriledi. Kapasite kullanımı geçen sene martta yüzde 77.3'tü. Bunun yanında 2023 yılı Mart ayında mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA), bir önceki aya göre 1.7 puan artarak 104.1 seviyesine çıktı. Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, genel gidişat, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, gelecek üç aydaki üretim hacmi, mevcut toplam sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 2.8 puan artarak 105.2 oldu.

AFET İLLERİ KAPANMADI MI?

TÜİK'in açıkladığı sektörel güven endekslerine baktığımızda mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi mart ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe yüzde 1.1 artarken perakende ticaret sektöründe yüzde 4.4 ve inşaat sektöründe yüzde 1.5 azaldı. Hizmet sektörü güven endeksi 116.8, perakende ticaret 117.7 ve inşaat da 88.5 oldu. Gerek Merkez Bankasının açıkladığı kapasite kullanım oranları ve reel kesim güveni, gerekse TÜİK'in açıkladığı sektörel güven endekslerine baktığımızda depremin yarattığı tahribatın boyutu düşünüldüğünde bunların verilere net yansımadığını görülüyor. Şubat ayı verilerinde örneklemler değiştirilmişti. Tüketici güven endeksinde de deprem bölgesinden veri alınamamıştı. Bunlar dikkate alındığında her ne kadar kurumlar not düşmemiş olsa da dün açıklanan verilerin de afet illerini kapsamadığı anlaşılıyor.

ÇİMENTODA YÜZDE 65

Türkiye Çimento Sanayicileri Birliği (TÜRKÇİMENTO) Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Yücelik, 77 fabrikayla faaliyet gösteren çimento sektörünün yapılan yatırımlarla 2022 yılında 119 milyon ton kapasiteye ulaştığını belirtti. Yücelik, kapasite kullanım oranının ise yüzde 65 olduğunu söyledi. Yücelik, “2022 yılı kapasite kullanım oranımıza baktığımızda kurulu kapasite altında üretime devam ediyoruz. Gerek iç piyasa gerekse dış piyasadaki gelişmelerin gerçek potansiyelimizi halen yansıtmadığını görmekle beraber, önümüzdeki dönemde sektörümüzün daha büyük başarılara imza atacağına inanıyorum.” dedi.

TARIMA ETKİSİ AĞIR

Dış Ticarete Yön Verenler Derneği (DIŞYÖNDER) Başkanı Dr. Hakan Çınar, depremlerin Türkiye’nin tarımsal üretimine ve ihracatına etkisinin ağır olacağını söyledi. Çınar, tarımda deprem etkisinin ihracatta daralma, iç pazarda ise enflasyon şeklinde hissedileceğini bildirdi. DIŞYÖNDER’in genel kurulunda konuşan, “Bitkisel üretiminin yaklaşık yüzde 20'si bölgeden elde ediliyor. Tüm tarım ihracatımızın yüzde 20’sini de bu illerimizden yapıyorduk. 11 ilin toplam gayri safi hasıladaki payı yüzde 9.3 iken tarımdaki pay oranı yüzde 14.3’e ulaşıyor. Dolayısıyla hem tarım ürünleri ihracatında hem de iç pazarda deprem etkisini fazlasıyla hissedeceğiz. İhracatı bir tarafa koydum, bölgede tarımsal üretimin daralmasının iç piyasada önemli bir enflasyon sebebi oluşturacağını görmek pek de zor değil.” dedi.