Diyarbakır tekstil kenti olmak istiyor! ‘İnsanımıza iş bulur terörü engelleriz’

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin önemli pamuk üretim merkezlerinden biri Dicle nehrinin kenarında verimli ovasıyla bilinen Diyarbakır’ın Bismil ilçesi… Üretici, doğası gereği yeni yıldan umutlu. Bu umudu ve yapılması gerekenleri Bismil Pamukçular Birliği Başkanı Hasan Vural, Aydınlık’a anlattı.

Pamuk fiyatlarının düşük, girdilerin yüksek olması nedeniyle çiftçilerin 2023’te zarar ettiğini ama umudunu kaybetmediğini belirten Vural, şöyle devam etti:

“Ümit fakirin ekmeğidir, 2024 yılından ümitliyiz. Çiftçi zaten her sene ümitlidir ki ekiyor, zarar ediyor, ‘inşallah bir dahaki seneye’ diyor… Ama bu ekonomik gidişata bakınca sanki çiftçi 2024’te de sıkıntı çekecek. İstiyoruz ki iyi olsun, gidişata bakıyoruz, ekonomik verilere bakıyoruz, enflasyonun durumuna, döviz kurlarının durumuna bakıyoruz, hepsini göz önünde bulundurduğumuzda 2024’ün çiftçi için, üretici için özellikle pamuk üreticisi için iyi bir sene olmayacağını düşünüyoruz. Ama bir taraftan da ümit kesilmez diye bakıyoruz.”

‘EKİM ALANLARI AZALDI’

Vural, 2023 yılında pamuk ekim alanlarının yüzde 35 azaldığını, yeni yılda daha da azalacağını beklediklerini bildirdi.

Vural, “Ekim, mart ayı sonlarında başlar, ekim alanlarının durumunu o zaman görürüz. 2023’te maddi yönden çok büyük zarar ettik, manevi yönden morallerimiz bozuldu, morali bozulan kimi çiftçi, ekimden vazgeçti, 2024’te de dediğimiz gibi çiftçi, iyi olmayacağını tahmin ediyor. Hükümetin tarıma, çiftçiye ayırdığı payın az olmasından da bunu tahmin ediyor. Buna rağmen ekeceğiz. İflas edinceye kadar ekeceğiz, çiftçinin de mesleği bu, başka bir mesleği yok.” diye konuştu.

Türkiye pamuğunun yüzde 60’ını Şanlıurfa, Diyarbakır ve Hatay üretiyor. Pamuğun büyük bölümünü Güneydoğu ürettiği halde pamuğa dayalı sanayisi yok. Hasan Vural, “Pamuğa dayalı sanayi kurulduğu zaman katma değer artar. Sanayicinin, tekstilcinin kazandığı para, otomatikman çiftçiye de yansıyabiliyor. En azından nakliye masrafı düşüyor. Sanayinin kurulması için çabalıyoruz, bölge bir tekstil kenti olabilir, özellikle Bismil. Diyarbakır’da üretilen pamuğun yüzde 70’e yakını Bismil’de üretilir. Pamuk ekim alanlarının genişlemesi için mutlaka tekstil sanayinin kurulması lazım ki beraberce büyüsün.” diye konuştu.

‘SULAMA MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLMELİ’

“Çiftçinin gönül rahatlığıyla tarlasını ekebilmesi için yeni yılda ciddi olarak desteklenmesi lazım.” diyen Vural, pamuk desteğinin kilo başına 1 liranın üzerine çıkarılmasını istedi. Vural, taleplerini şöyle sıraladı: “Mazot desteği günün koşullarına göre uygun hale getirilmeli yani dolar arttıkça mazot desteği de ona endeksli olarak artması lazım çünkü döviz arttıkça petrole zam geliyor. Çiftçiye verilen mazot ve gübre desteği de dolara endeksli olarak artırılmalı.

“Güneydoğu Bölgesindeki GAP sulama sistemi acil ve ivedilikle bitirilmeli. Burada üretim yapanların yüzde 70-80’i elektrikle sulama yapıyor. Elektrik çok pahalı. Tarımsal sulamada kullanılan elektriğe mutlaka yüzde 50 indirim yapılmalı. En azından GAP devreye girene kadar böyle bir önlem şart.

‘2024’TEN UMUTLUYUZ’

“Üretene destek verilirse bölgenin refah düzeyi artar, istihdam artar, sonucunda eğitim ve kültür düzeyi yükselir, böyle olunca teröre bulaşma azalır. Bunların hepsi zincirleme gidiyor. Sonuç olarak bölgede pamuk üretimi desteklendiği takdirde ekim alanları artar, üretim artar, üretim arttıkça da dışarıya daha az bağımlı oluruz, ithalat rakamını düşürürüz, dışarıya daha az döviz öderiz. Yeni yıldan umutluyuz, üreticilerimize bereketli ve bol kazançlı yıl diliyoruz.”