Doğa ve kültür kenti Kemaliye UNESCO’ya girdi
Kültür ve Turizm Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Erzincan Kemaliye Tarihi Kenti ile Mardin Midyat Çevresi (Tur Abdin) Geç Antik ve Ortaçağ Kilise-Manastırları, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.
Listeye 2 kültür varlığı daha eklenen Türkiye'nin, 2020'de 83 olan listedeki kültür varlığı sayısı 85'e yükseldi. Kemaliye ilçesi, tarihsel süreçte İpek ve Kervan yolları üzerinde bulunan kendisine özgü kent dokusu, mimarisi ve özgün evleri ile öne çıkıyor.
Doğayı yapılaşmada temel unsur olarak gören bir anlayışla topoğrafyaya oturan yerleşim, Fırat Nehri'nden itibaren yükselen üç ana sekiden oluşuyor. Fırat Nehri, kentsel mekan kurgusunu ve mimariyi etkilemiş, yerleşim birimleri bu etkiye göre oluşturulmuş ve tasarlanmış durumda.
DÜNYADAKİ İLK BEŞ DERİN KANYONDAN BİRİ
Kemaliye yerleşim bütününün ayrılmaz bir parçası olan ve uzunluğu yaklaşık 35 kilometre olan Karanlık Kanyon'da nehir tabanı ile vadi kenarı arasındaki kot farkı bin metreye kadar ulaşıyor. Bu haliyle Karanlık Kanyon dünyadaki ilk beş derin kanyon arasında yer alıyor. Karanlık Kanyon, gerek jeolojik yapısıyla gerekse sert kayaların içinden oyularak inşa edilmiş 7 kilometre uzunluğundaki Taş Yol'u ile istisnai bir doğal güzelliğe ve estetik öneme sahip. Taş Yol, 400-500 metre yüksekliğe sahip büyüklü küçüklü 38 tünelden oluşuyor ve dünyadaki "Tehlikeli Yollar" kategorisinde bulunuyor.
TÜRK KÜLTÜRÜNÜ TAŞIYAN KENT
Kemaliye yerleşim merkezine 4-5 kilometre uzaklıktaki Dilli Vadisi'nde de eski Türk izlerine rastlanıyor. Dilli Vadisi içerisinde yer alan petroğlif ve damgalar üzerinde yapılan çalışmalar sonucu elde edilen veriler Türk kültür tarihi açısından önemli bilgiler içeriyor.
Yazar ve fotoğrafçı Lütfi Özgünaydın, Kemaliye’nin son elli yılını 500 fotoğrafla anlattığı 'Bir Zamanlar' adlı kitabında şu kentle ilgili şu olaylara ve kişilere yer vermişti:
“Bülent Ecevit’in katılımıyla Başbağlar konutlarının temel atma töreni. Recep Yazıcıoğlu öncülüğünde yapılan Başpınar Köprüsü, yapımı yüz yıl süren taş yol, şairler Enver Gökçe, Ahmet Kutsi Tecer, Vecdi Bingöl, Çekil Vakfı başkanı Metin Sözen, Kemaliyeli dağlarda kayıp olan fotoğrafçı Yusuf Ziya Ademhan, fotoğrafçı Sıtkı Fırat, eski Başbakan Yardımcısı Zeyyat Baykara, Kemaliye’nin değerlerinden Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, yörenin önemli insanları Burhan Tarlabaşı, Ali Demirsoy…”
Pertev Naili Boratav diyor ki “Eğin (Kemaliye) manileri bütün şairleri etkilemiştir.”
Gelişen o köklü kültür için yazar Adnan Binyazar da ‘’Eğin kültürdür’’ diyor.
