Domates ve salçada kıtlık söz konusu değil

Ticaret Bakanlığı, domates salçasını ihracı kayda bağlı mallar listesine ekleyince, domates ve salça arzında ihracatta kısıtlama gerektiren bir sorun olup olmadığı sorusu gündeme geldi. Domates fiyatlarının 10 liranın altına düşmemesi de bu endişede rol oynadı. Konuya ilişkin sorularımızı yanıtlayan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, domates ve salçada bir kıtlığın söz konusu olmadığını belirterek “Maliyet artışları dikkate alındığında sebze fiyatları normal. Domatesin diğer sebzelerden farkı şu: hava şartları bazı bölgelerde çok yağışlı gittiği için tarla domateslerinde rekolte düştü” dedi. Aynı zamanda Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı olan Uçak’ın sorularımıza verdiği yanıtları sunuyoruz.

‘TARLA DOMATESİNDE REKOLTE DÜŞTÜ’

• Domateste, diğer sebzelerden farklı bir maliyet artışı ya da ürün kıtlığı söz konusu mu? Salça fiyatlarındaki olağanüstü artışın nedeni ne?

Sebzede fiyat artışları maliyet artışlarından, hammadde-girdi fiyatlarının artmasından kaynaklanıyor. Maliyet artışları dikkate alındığında sebze fiyatları normal. Domatesin diğer sebzelerden farkı şu: hava şartları bazı bölgelerde çok yağışlı gittiği için tarla domateslerinde rekolte düştü.

Salça, ketçap gibi ürünler sanayi ürünü. Orada fiyat yükselişi biraz daha yüksek oluyor. Enerjiden tutun ambalaja kadar birçok girdinin fiyat artışları etkili oluyor.

• İç piyasada bu kış için domates ya da salça kıtlığına yol açacak bir etken söz konusu mu?

Hayır hayır. Yeterince ürün var. Ciddi anlamda ihracat da yapıyoruz zaten.

‘DIŞ TALEPTE DE ŞİMDİLİK ARTIŞ YOK’

• Dış talepte bir artış bekliyor musunuz? Bu durumda iç piyasada bir kıtlık ve fiyatların daha da yükselmesi söz konusu olabilir mi?

Alternatif bir ülke yok. Herkes geçen yılki müşterilerine ihracat yapıyor.

• Avrupa’daki enerji krizinin Türkiye’den tarım ürünlerine talebi artırdığına işaret ediliyor. Dünyanın en büyük üreticisi ABD’nin, kuraklık nedeniyle 5 yıl içinde üretimden çıkacağı söyleniyor. Rusya ve Ukrayna’dan da talebin artacağı belirtiliyor.

Bunlar söylem, doğru değil. Şu andaki durum, ihracatın bir önceki yıl neyse o olacağını gösteriyor.

‘İHRACI KAYDA BAĞLAMAK HİÇBİR ŞEKİLDE ENGELLEMEZ’

• Ticaret Bakanlığı, domates salçasını ihracı kayda bağlı mallar listesine ekledi, üreticiler ve ihracatçılar hem domatesin hem de salça ihracatın kısıtlanabileceği endişesine kapıldı. Bakanlık ek bir açıklamayla, “kararın ihracatın yasaklanması veya kısıtlanması” anlamına gelmediğini bildirmek zorunda kaldı. İhracı kayda bağlı mallar listesine eklenen bir ürünün ihracı, fiili olarak kısıtlanmış ya da zorlaştırılmış oluyor mu? Bakanlığın kararı “iç piyasaya yetecek arzın yapılmaması durumunda ihracatta ‘kısıtlamaya’ gidileceği mesajı” içeriyor mu?

Ticaret Bakanlığı’nın kararı ihracatı hiçbir şekilde etkilemez, kısıtlamaz. Yanlış bir algı oluştu, tüm üreticilerin, ihracatçının kafası karıştı. Kısıtlama yok.

‘EN BÜYÜK İHRAÇ ÜRÜNÜMÜZ DOMATES VE MAMULLERİ ‘

Hayrettin Uçak, Türkiye’nin yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri ihracatının 2021 yılında 5.3 milyar dolar olduğunu hatırlattı, “Sektörümüzün 2021 yılı ihracat rekoruna, geniş ürün gamıyla ve 729 milyon dolarla en büyük katkıyı domates ve mamulleri ihracatımız sağlamıştır.” dedi. Uçak şu bilgiyi verdi:

Küresel meyve sebze piyasasında ciddi bir aktör olan ülkemiz, yıllık 14 milyon ton üretimle domates üretiminde dünyada dördüncü sırada bulunmaktadır. Domateste ürün çeşitliliğinde de güçlü bir konumda olan Türkiye’nin ihracat menzili Avrupa’dan Körfez ülkelerine kadar geniş bir coğrafyayı kapsamaktadır. 200’e yakın ülke ve bölgeye ihracat gerçekleştiren yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri sektörümüz Türk bayrağını dünyada ebediyen dalgalandırmaya devam edecektir. Türkiye geneli meyve sebze mamul ihracatının yüzde 40'ını gerçekleştiren Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak hedefimize inancımız tam, morallerimiz en üst seviyede.