Dört yıl önce yıkım raporu verilmişti: Kadı Mehmet Ortaokulu bir saatte boşaltıldı
Jeoloi Mühendisleri Odası’nın raporuna göre 4 bin 159 okul, yüksek deprem riski altında eğitimini sürdürüyor. Peki bu bir sır mıydı? İstanbul Kasımpaşa’daki okul hakkında dört yıl önce yıkım raporu verilmişti ama kimse umursamadı…
İstanbul Kasımpaşa’daki Kadı Mehmet Ortaokulu’nun üst katındaki öğrencilerden bazıları, 27 Şubat Pazartesi günü ders sırasında kusmaya başladılar. Öğretmenler ve diğer bazı öğrenciler de bulantıyla lavaboya koşuyordu. Ortamdaki koku, doğalgaza işaret ediyordu. İstanbul Gaz Dağıtım Şirketi’nden (İGDAŞ) görevliler çağrıldı. Üst kattaki doğalgaz borusunda çatlak olduğu saptandı.
4 BİN 159 OKULDA DAHA RİSK ALTINDA EĞİTİM
Fotoğraf: GÖKHAN BÜYÜK
Doğalgaz sızıntısı ortaya çıkınca, İlçe Milli Eğitim Müdürü öğlen saatlerinde okula geldi, “Okulu derhal boşaltıyoruz” dedi, itiraz dinlemedi. Öğrenciler apar topar evlerine gönderildi.
İstanbul Kasımpaşa’daki okul hakkında dört yıl önce yıkım raporu verilmişti ama kimse umursamadı. Okul, yıkım kararından sonra pek çok ilgilinin ziyaretine mahzar oldu ama sonuç değişmedi. Bakımsız okulda doğalgaz sızıntısı olmasa, yetkililer harekete geçmeyecekti. Öyle ki geçen yarıyıl tatilinde, bir sürü para harcanarak okulda boya badana yapılmıştı... Demek ki Jeoloji Mühendisleri Odası’nın raporunda yazılanlar sır değilmiş. 4 bin 159 okul daha yüksek deprem riski altında eğitimini sürdürüyor. Bu sayı, sadece fay hattı üzerinde olanları ifade ediyor. Kadı Mehmet Ortaokulu gibi çürük binalar, ayrı hesap. Özel okullar dahil okulların çoğunda veliler, öğrenciler, öğretmenler tedirgin. Okullarının sağlam olup olmadığını bile bilmiyorlar.
İstanbul’da binaları sağlam olmayan Kağıthane Profilo, Pertevniyal ve Gültepe Meslek liseleri daha önce apar topar taşındı. Kahramanmaraş depreminin ardından alınan önlemler de öğrenciyi, öğretmeni dikkate alan, eğitimin hakkıyla yürütülmesini gözeten önlemler değil. Planlama yok.
İHMALİN YÜKÜ ÖĞRENCİLERİN ÖĞRETMENLERİN SIRTINA…
Kadı Mehmet Ortaokulu’na ilişkin karar ne bir öğretmene danışılarak alınmış ne Okul Müdürüne sorulmuştu. Veli toplantısı da yapılmadı. Sadece bildirim gönderildi. Kadı Mehmet Ortaokulu öğrencilerine ve öğretmenlerine Kaptanpaşa Ortaokulu adres gösterildi. Şimdi bu büyük ihmalin yükü yine öğrencilerin, öğretmenlerin, velilerin omuzlarında. Öğrenciler ders başı yaptılar. Ama hangi koşullarda? Saat 14’te derse başlıyorlar, son ders zili akşam saat 20.30’da çalıyor. Öğretmenler şaşkın, öğrenciler mutsuz. Yarın ne olacak, belirsiz.
150 YILLIK OKUL 1982’DE ‘ONARILDI’
Kadı Mehmet Ortaokulu, Osmanlı Devleti'nde bahriyelilerin semti olarak bilinen Kasımpaşa'da, 1875 yılında ‘Mekteb-i Rüşdiye-i Asakir-i Bahriye’ adıyla açıldı. Sultan Abdülaziz döneminde açılan okul, Türk eğitim tarihinde ilk ve tek askeri ‘bahriye rüştiyesi’ olması dolayısıyla özel, tarihi bir bina. Bu tarihi eser, 1982 yılının Haziran ayında büyük onarıma alınmış, dış duvarları kalmak koşuluyla içeriden betonarme olarak yeniden inşa edilmiş. Anlaşılan bu ‘onarım’ tarihi binanın idam fermanı olmuş.
Okul binası Kaptan-ı Derya Gazi Hasan Paşa Konağı'na (Deniz Hastanesi) ait olan bir arsaya 620 metrekarelik iki kattan ibaret kâgir bir bina olarak inşa edilmiş; döşeme ve tavanları ahşap olarak yapılmış. Okul sitesinde binanın tarihine ilişkin şu satırlara yer veriliyor:
“Kasımpaşa Bahriye Askeri Rüştiyesi'nde aldıkları üç yıllık eğitimle mezun olan öğrenciler, akabinde Harbiye Mektebi'nde aldıkları iki yıllık eğitimle birlikte ‘mülazım-ı sani’ (teğmen) olarak görevlerine başlarlardı. İlk mezunlarını 1877-1878 yıllarında veren okulumuzun ilk müdürü ise ünlü bahriyeli tarihçi Eyüp Sabri Bey'dir.
“Otuz üç yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin ilk ve tek Bahriye Rüştiyesi olarak eğitim veren okulumuz, 1908 yılında kapatılarak Maarif Nezareti'ne devredilmiş ve ‘Kasımpaşa Merkez Rüştiyesi’ adını almıştır. Cumhuriyetin ilanının ardından ‘Üçüncü İlkokul’ adı verilen okulumuza, daha sonra Fatih Sultan Mehmet'in kadısının adı verilmiş ve ismi ‘Kadı Mehmet Ortaokulu’ olarak değiştirilmiştir.”
‘MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI’NI GÖREVE BEKLİYORUZ!’
Jeoloji Mühendisleri Odası, 4 bin 159 okulun ‘yüksek’ risk altında olduğuna ilişkin raporunu açıklarken “Milli Eğitim Bakanlığı’nı göreve bekliyoruz! İstanbul’daki 93 okul yetmez, Türkiye’de diğer deprem riski yüksek alanlardaki okullarda acilen deprem performans analizlerinin yapılmasına ihtiyaç var. ” çağrısında bulundu. JMO açıklamasında bu alanlarda kalan okul, hastane, idari yapılar, kritik altyapı tesisleri ve konutların öncelikle gözden geçirilmesi, fay zonu sakınım bandı içinde kalan binaların ise kentsel dönüşüm kapsamına alınarak yıktırılması ve buradaki bina ve bina türü yapılar ile tesislerin başka alanlara nakledilmesi isteniyor. Sayı, ‘Türkiye Diri Fay Haritası ile AFAD Başkanlığı tarafından yayınlanarak yürürlüğe giren Türkiye Deprem Tehlike Haritasına göre 0.50g ve üstü ivme değerleri baz alınarak oluşturulan risk haritasına’ dayanıyor. Türkiye’deki bina stokunun durumu dikkate alınırsa, risk altındaki okul sayısının bu sayının çok çok üzerinde olduğunu tahmin etmek zor değil.
