Dünya kendi kendine yetiyor mu? İşte ilginç deneyin sonuçları
Yaşam her zaman yolunu bulur mu? Dünya kendi kendine yeten bir ekosisteme mi sahip? 1960 yılında David Latimer'in yaptığı ilginç deney, işte bu sorulara cevap verdi.
Şişe bahçelerin moda olduğu 1960'lı yıllarda David Latimer ilginç bir şey yaptı. Latimer büyük hacimli bir şişenin içinde tohum yetiştirmeye başlar. Şişenin içine koyduğu tohum Tradescantia olarak bilinen telgraf çiçeğine aittir. Latimer tohumun bulunduğu şişeye bir miktar gübre ve su koyduktan sonra şişenin kapağını kapatır. Şişenin içerisine hava ve suyun girmemesi gerekmektedir çünkü Latimer'in amacı bitkilerin kendi mikro evrenlerindeki en zorlu koşullarda hayatta kalıp kalamayacağını öğrenmektir.
Bitki, havasız ve susuz bir şekilde şişenin içinde büyümeye başlar. Zaman içinde şişenin bütün hacmini kaplayacak kadar yaprak açmaya devam eder.
Latimer 1972 yılında ilk kez şişenin kapağını açtığını ve bir kez su verdiğini açıklamıştır. Bitki 12 sene boyunca havasız ve susuz bir şekilde yaşamaya devam eder.
Bu tarihten günümüze kadar şişenin ağzı tamamen kapalı tutulmuş, bir nevi mühürlenmiştir. Tradescantia, zamanla kendi ekosistemini oluşturmuş ve şişedeki mikro evreninde büyüme devam etmiştir.
Peki bu nasıl oldu?
Bitki öncelikle gün ışığından aldığı enerjiyi fotosentez yaparak oksijen üretimini sağlar. Oksijenin üretilmesiyle birlikte ekosistemde nemlenme oluşur. Bitkinin su ihtiyacı bu nemlenme ile karşılanır. Yaprakların düşmeye başlamasıyla karbondioksit için uygun ortam oluşmaya başlar. Ayrıca yaprakların çürümesi bitkinin ana besinini alabilmesinin önünü açar. Telgraf çiçeğinin dış koşullardan izole bir ortamda hayatta kalabilmesinin formülü budur. Bu deney David Latimer’ın cam şişe içindeki mikrokozmosu olarak kayıtlara geçmiştir.
Bu deney bugün uzay araştırmalarında kullanılıyor.
