Düşünce okuma mucizesi
Düşünce okumak her zaman ilgi çeken bir konudur. Bir iş toplantısında ya da özel ilişkinizde karşınızdakinin ne düşündüğünü merak edersiniz. 'Bu adam beni kazıklamaya mı niyetli? Beğendiğim kız, aklından benim hakkımda neler geçiriyor acaba?' Bunları bilmek çoğu zaman ne iyi olurdu değil mi?
SATRANÇ VE HAYAT
Düşünce okumak her zaman ilgi çeken bir konudur. Bir iş toplantısında ya da özel ilişkinizde karşınızdakinin ne düşündüğünü merak edersiniz. “Bu adam beni kazıklamaya mı niyetli? Beğendiğim kız, aklından benim hakkımda neler geçiriyor acaba?” Bunları bilmek çoğu zaman ne iyi olurdu değil mi? Bunun için deneyler yapılmış, beyin dalgaları ölçülerek anlamlı sonuçlara varılmaya çalışılmıştır. Suçlular için yalan makinesi icat edilmiştir.
Peki gerçekten bir insan başkasının düşüncelerini okuyabilir mi?
Diğer alanları bilemeyiz ama satrançta bu denenmiş ve ispat edilmiş bir olgudur.
Satranç ustaları birbirlerinin fikirlerini adeta düşüncelerini okurmuşçasına anlayabilirler. Buna özellikle eşli oyunlarda rastlanır. Beyaz taşlarla iki usta birlikte oynar. Siyahta ise tek bir rakip vardır. Beyazla oynayan iki satranççı dönüşümlü olarak birer hamle yapar. Ancak hamle yaparken birbirleriyle konuşma ve fikir alışverişinde bulunmaları yasaktır. Birinin hamlesinin altındaki düşünceyi diğeri sonraki hamlede anlamak ve ona uygun devam yolunu bulmak zorundadır. Aksi takdirde iki kişinin yönettiği ordu yolunu şaşırır ve çabucak yenilgiye uğrayabilir. İşte bu tür gösteri maçlarını oynayan ustalar adeta birbirlerinin düşüncelerini okuyarak en zor hamle dizilerini dahi sanki birlikte planlamışçasına hatasız sürdürebilirler. Zafere ulaştıklarında harika bir satranç partisi ortaya çıkar.
BULMACA KÖŞESİ
Soru 29:
Beyaz Oynar Kazanır
Beyaz Taşlar:
Şf6, Ae4, Pg3, h4
Siyah Taşlar:
Şh6, Ae2, Pg6, h5
GÜNÜN SÖZÜ
“Satranç oyun görünümünde ortaya çıkmış muhteşem bir sanattır.”
Mikhail Botvinnik
MİNYATÜR KÖŞESİ
Ilyin Zhenevsky – P. Romanovsky
Leningrad 1929
Caro-Can Savunması
Partinin ilk 7 hamlesinden sonra siyahın konumu normal görünüyor. Pozisyonunda belirgin bir zayıflığı yok. Ancak o anda Ilyin Zhenevsky tahta üzerinde ilginç bir fırsatın parıldayan ışıltılarını fark ediyor. Böylelikle sakin başlayan oyun, izlemesi çok heyecanlı bir mücadeleye dönüşüyor. Siyah taşlarla oynayan Romanovsky ateş hattında kalan şahını korumak için zorlu bir çabanın içine giriyor. Oyun boyunca adeta uçurumun kenarında tutunmaya çalışıyor.
1.e4 c6 2. d4 d5 3. Ac3 dxe4 4. Axe4 Ad7 5. Af3 Agf6
Bu partinin yapıldığı tarihlerde, bir çok oyuncu, siyah taşlarla oynarken, beyazın İspanyol, şah gambiti, Giuoco Piano ve Vienna açılışlarından yararlanmasına engel olmak için 1 e4 hamlesine karşı 1. … e5 oynamaktan kaçınıyordu. Bu nedenle Caro-Can, Fransız ve Sicilya savunmaları bir hayli popüler olmuştu.
6. Axf6+ Axf6
6. … exf6 siyahı vezir kanadında dörde karşı üç piyon gibi bir eksiklikle bırakacaktı. 6. … Axf6 ile atı almak, piyonlardan herhangi biriyle almaktan elbette ki daha doğaldır. Ancak bu konumda da beyaz hızlı bir atak geliştirme imkanını bulacaktır ki, bu gerçekten ilginçtir.
7. Fc4 g6
7. … Fg4 ile atı çivilemek erkendir, şöyle ki: 8. Fxf7+ Şxf7 9. Ae5+ hamlelerinden sonra beyaz bir piyon kazanırdı.
8. Ag5! …
Bu hamle açılışta gelişim tamamlanmadan atın üst üste iki defa oynanması nedeniyle bir acemi hamlesi gibi görünüyor. Burada ise gerçekten kuvvetlidir. 8. Ae5 oynamaktan daha iyidir
8. … Ad5 9. Vf3! …
Şimdi beyazın 7. hamlede neden Ae5 yerine Ag5’i tercih ettiğini anlıyoruz. Eğer at e5’te olsaydı siyahlar 9. … Fe6 ile tehdit edilen f7 piyonunu koruyabilirdi. Oyundaki konumda ise 9. … Fe6 oynanması halinde 10. Axe6 fxe6 hamlelerinden sonra siyah çok sıkıntılı bir konumda kalır.
9. … f6
İyi bir hamle değil! Ancak 9. … f5 daha da kötüdür.
10. Ae4 Ab6 11. Fb3 …
Beyaz gelişmesini hızlandırmak için bir piyon feda ediyor.
11. … Vxd4 12. Fe3 …
Aynı amaçla bir piyon fedası daha
12. … Ve5
Siyah 12. … Vxb2 ile ikinci piyonu almaya cesaret edemez. Çünkü 13. Kd1 ile aniden bir çok tehtid altında kalır, şöyle ki: 14. Fd4 Va3 15. Fxf6 exf6 16. Axf6+ Şe7 17. Ag8+ Kxg8 18. Vf7+ Mat tehdidi var. Siyah 12. … Vd8 ile devam ederse 13. Kd1 Ad7 14. Ag5 Va5+ 15. Fd2 Vb5 16. Ff7+ Şd8 17. Ae6+ Mat. Beyazın oyunda izleyeceğimiz devam yolu Morphy’nin Brunswick Dükü ile olan meşhur partisindeki fikirleri çağrıştırmaktadır.
13. O-O-O …
13. O-O hamlesinden daha keskin ve doğrudur. Çünkü beyaz kale zaman kaybetmeden d dikeyini kontrol ederek oyuna girmektedir.
13. … Ad5
Siyahlar önemli d dikeyini kapatmaya çalışıyor, ayrıca beyazın güçlü iki filinden birini kırmayı hedefliyor. Fakat beyaz buna güzel bir yanıt hazırlamıştır.
14. Fxd5 cxd5 15. Kxd5! …
d dikeyi vezir isteme temposuyla yeniden açılıyor. Siyah feda edilen kaleyi alamaz. Şöyleki; 15. … Vxd5 16. Axf6+ hamlelerinden sonra vezir düşer.
15. … Fg4
15. … Ve6 kaçışı, 16. Ke1 ardından Axf6+ tehditi yüzünden iyi değildir. Ya da eğer 15. … Vc7 16. Kc5 Vb8 17. Ff4 e5 18. Axf6+ beyaz kazanır.
16. Axf6+ Vxf6
Elbette ki 16. … exf6 olmazdı. Çünkü 17. Kxe5+ şah temposuyla veziri kazanırdı.
17. Vxg4 …
Tehditler: 18. Vd7+ ve 18. Fd4’tür.
17. … Vc6 18. Khd1 Fg7 19. Kc5 …
Siyahı sürekli olarak rahatsız etmek, zaten gecikmiş olan gelişimine engel olmak için gereklidir. Aksi taktirde siyah rok yapmayı başarırsa e7 piyonunun zayıflığı dışında bir sorunu kalmayacak ve yeterli bir pozisyon elde edecektir. Beyazın asıl fikri rakip şahı tehdit ederek rok hakkını kaybettirmek ve yuvasından çıkarmaktır. Bu amaçla siyah veziri d7 karesini savunamayacak bir yere uzaklaştırmak ve ardından Vd7+ oynamak gerekmektedir.
19... Va6 20. Vd7+ Şf7 21. Vd5+ Ve6
21. … Şf8 oynansaydı 22. Kc7 hamlesinden sonra siyah taşların kötü konumu yüzünden durum ümitsizdi. Eğer 21. … Şf6 oynansaydı, 22. Fg5+ çabuk bir matla sonuçlanırdı.
22. Kc7 …
Beyaz, kalesinin yedinci yataya yerleşmesini kazanç için yeterli görüyor. Bu nedenle vezir değişimini kabul ediyor.
22. … Fe5 23. Kxe7+! …
Beyazın oyun sonuna girmeye hazırlandığı anda böyle bir kombinezonu bulması ilginçtir.
23... Şxe7 24. Fg5+ Şf7
24. … Ff6 25. Vxb7+ hamlesinden sonra sekizinci yataya dönen şahı tehdit ederek tempoyla Vxa8 hamlesi gelirdi.
25. Vxb7+ Fc7
Herhangi bir şah hamlesi 26. Vxa8+ ile yanıtlanacaktır.
26. Vxc7+ Siyah terk eder, 1-0.
Eğer 26. … Şg8 27. Fh6 Vf6 28. Kd7 kazanç. Ya da 26. … Şe8 27. Vc3 hem h8 kalesini istiyor hem de Ke1 tehdidi yapıyor. 27. Şf7 28. Ke1 Vd6 29. Vf3+ Şg7 30. Vb7+!! Kazanç.
BU HAFTAKİ SORUMUZUN ÇÖZÜMÜ
Çözüm 29:
1. Ag5!
Siyah şah kapana sıkıştı. Bu aşamadan sonra beyaz şah f7 üzerinden g8 ve gerekirse h8 karesine gidecek. Böylelikle mat ağı örülmüş olacak.
1... Axg3
Bunun dışındaki at hamleleri de sonucu değiştirmezdi.
2.Şf7 Af5 3. Şg8 Ae7+
3… Axh4 4. Af7+ mat. Beyazın tek atla, üstelik iki piyon eksikken mat ettiğine dikkat ediniz. Satrancın pozisyon zenginliği.
4. Şh8
Beyaz şah hedeflediği kareye ulaştı. Burada hem siyah şahın kaçış karelerini kontrol ediyor, hem de rakip atın şah tehditlerinden korunuyor.
Bir hamle sonra 5. Af7+ mat tehdidine çare yok.
Bize ulaşmak için:
