Edirne'de antibiyotik direncini tespit eden "Hızlı Tanı Kiti" geliştirildi

Trakya Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Doktor Öğretim Üyesi Dr. Şebnem Bukavaz tarafından hastane mikrobuna karşı antibiyotik direnci tespitini 48 saatten 3,5 saate indiren tanı kiti geliştirildi.

Trakya Üniversitesi TEKNOPARK bünyesinde, TÜBİTAK AR-GE ve Girişimcilik Projesiyle açtığı AR-GE ve Danışmanlık şirketinde çalışmalarını sürdüren Bukavaz, özellikle hastane mikrobuna karşı antibiyotik direncini tespit eden hızlı tanı kiti üretti.

Bukavaz, AA muhabirine, 2020 yılında kurulan şirketlerinin Trakya Üniversitesi TEKNOPARK bünyesinde çalışmalarına devam ettiğini belirtti.

Yaklaşık 2 yıllık bir çalışma sonrasında "karbapenem" grubu antibiyotiklere dirençli bakterilerin direnç enzimlerinin tespitini yapan PCR Hızlı Tanı kitlerini geliştirdiklerini ifade eden Bukavaz, testlerin 3,5 saat içinde sonuç verdiğini anlattı.

"Hastaların daha çabuk sağlıklarına kavuşması açısından etkili"

Yoğun bakım hastalarında hızlı ve ani ölümlere yol açan, plazmid aracılığıyla diğer hastalara da bulaşabilen, salgınlara yol açarak servislerin kapanmasına neden olan hastane enfeksiyonlarında antibiyotik direncinin hızlı tespitinin önemli olduğunu vurgulayan Bukavaz, şunları kaydetti:

"Şu anda iki mikroba karşı daha doğrusu hastane enfeksiyonlarının hızlı teşhisi ile ilgili olarak özellikle antibiyotik direnci ile ilgili sorun oluşturan bakterilerin hızlı tespit edilmesine karşı oluşturduğumuz PCR kitlerimizden iki bakteri için olan protiplerimiz hazır durumdadır.

Özellikle yoğun bakımlarda problem olan hastane enfeksiyonlarının hızlı teşhisinde antibiyotiklere dirençli bakterilerin, antibiyotik dirençlerinin tespitinde normalde 48 saatte yapılan testlerin 3,5 saate kadar indirgendiği hızlı PCR testlerimizi oluşturmuş durumdayız. Karbapenemaz Hızlı Tanı Kiti'nin salgınların önlenmesi, etkili antibiyotiklerin kolayca seçilerek hastaların daha çabuk sağlıklarına kavuşması açısından etkili olacağını düşünüyorum."

"Kitlerin kullanımı pratik"

Bukavaz, kitin aynı zamanda direnç enzimlerinin isim ve hangi sınıfa dahil olduğunu belirleyerek, epidemiyolojik olarak direncin yayılması hakkında da bilgi sağladığının altını çizdi.

Test kitlerinin koronavirüsteki gibi hastadan alınan kan, idrar, trakeal aspirat, sürüntü gibi örneklerin incelenmesiyle ve direkt bakteriden de çalışılabildiğini aktaran Bukavaz, kitlerin kullanımının da çok kolay ve pratik olduğunu söyledi.

Kitlerin kullanıma hazır şekilde sadece hasta örneklerinin karıştırılması ile birlikte cihaza konularak aynı Kovid testinde olduğu gibi PCR reaksiyonları gerçekleştirilecek şekilde uygulandığını anlatan Bukavaz, kit için ulusal ve uluslararası patent başvurusunda bulunduklarını belirtti.

Kitlerin tanı ve tedavi kaynaklı can ve hastanede yatış sürelerini kısaltarak ekonomik kayıpların önlenmesine katkıda bulunacağına işaret eden Bukavaz, şunları kaydetti:

"Hastane enfeksiyonlarında karbapenem grubu antibiyotiklerin direncinin tespit edilmesi için hazırladığımız testlerde tüm yöntemlere dair Türk Patent Kurumuna ve Uluslararası PCT başvurularımız da yapılmış durumdadır. Zaten sınırlı olan antibiyotikler anlamında bunları direncin gelişmesinin hızlı tespit edilmesi hasta hayatının kurtarılması ile bağdaşmaktadır. Özellikle tüm dünyada hızla artan antibiyotik dirençlerine karşı önleme metodu olarak da görülen hızlı teşhis metotları hastaların kurtarılması ve etkin antibiyotiğin seçilmesi açısından hekimlerimize yardımcı olacaktır."

Bukavaz, kit için gerekli ticarileşme aşamalarının, onayların tamamlanarak Devlet Malzeme Ofisi kataloğunda yer alması için çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi.

​​​​​​​