Egemenlik hakkımız AB’ye devredilemez! 90. madde değiştirilsin
AİHM’in FETÖ hükümlüsü Yüksel Yalçınkaya'nın davasında Türkiye aleyhine verdiği karar tepkilere neden oldu. Avukat Nusret Senem, kararın Avrupa Birliği ile Türkiye arasında bir kırılma yaratacağını söyledi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), “ByLock kullanmak”, “Bank Asya’da hesabı olmak” gerekçeleriyle FETÖ’den mahkum olan Yüksel Yalçınkaya'nın 2020 yılında açtığı davada, Türkiye aleyhine ihlal kararı verdi. AİHM'e Vatan Partisi, AK Parti ve MHP ile hukukçular tepki gösterdi. Adalet Bakanı da açıklama yaptı. CHP ve DEVA Partisi ise karara uyulmasını savundu.
Aydınlık’a değerlendirmelerde bulunan hukukçular Nusret Senem, Ceyhan Mumcu ve Latif Cem Baran Anayasa’nın 90. maddesindeki AİHM atfının Türkiye’nin egemenliğini zedelediğini ve değiştirilmesi gerektiğini vurguladılar. Erkin Etike de geçmişte FETÖ hakkında terör örgütü kararı bulunmamasının suçları aklayamayacağını belirtti.
‘FETÖ’YE AF ANLAMINA GELİR’
Vatan Partisi Merkez Yürütme Kurulu Üyesi Avukat Nusret Senem söz konusu kararın, Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında bir kırılma yaratacağını söyledi. Senem şu ifadeleri kullandı:
"Çünkü darbe teşebbüsünde bulunmuş bir örgütün ve o örgütün üyelerinin bütününü ilgilendiren bir karar bu. Türkiye'nin bu karara uyması aslında darbecilere, FETÖ'ye, NATO’nun Gladyosuna af anlamına gelir. Türkiye bu kararı asla kabul edemez, uygulayamaz. Uygulamak demek 15 Temmuz darbe girişimini yapan örgütün suçsuz olduğunu kabul etmek demektir. Eğer Avrupa bu kararda ısrar ederse Türkiye ile AB ilişkilerinin kopma noktasına getirecek bir durum yaratır."
'EGEMENLİĞİNİZİ KULLANAMAZ HALE GELİYORSUNUZ'
Anayasa’nın 90. maddesinin AİHM’e ulusal egemenliğe müdahale hakkı tanıdığına değinen Senem şöyle anlattı:
"90. madde, herhangi bir uluslararası sözleşmenin kanun hükmünde olduğunu belirtip Anayasaya aykırılığının da iddia edilemeyeceğini belirtiyor. Bu ne demek? Herhangi bir sözleşme yapıyorsunuz. Onun Anayasaya uygunluğu konusunda bir tasarrufta bulunamayacaksınız. Bu, Anayasa hükmü mahiyetine çıkarıyor kanunu. Diyelim ki herhangi bir hükümet dayatılmış sözleşmeyi kabullendi o zaman o konuda egemenliğinizi kullanamaz hale geliyorsunuz. Egemenlik hakkımız AB’ye devredilemez."
'İKİ REFERANSLA YÜKLENEBİLİYOR'
Avukat Ceyhan Mumcu, AİHM kararlarının Türk hukuku üzerinde bağlayıcılığına neden olan Anayasa’nın 90. maddesinin değişmesi gerektiğini dile getirdi. 90. maddenin AB’ye bir ödün olarak anayasaya girdiğini öne süren Mumcu şu noktalara değindi:
“ByLock’un FETÖ üyeliğine delil olmasının nedeni, bu uygulamanın en az iki FETÖ mensubunun referansıyla telefona yüklenebilmesiydi. Dolayısıyla ByLock abonesinin terör örgütüne üye olduğu kesin bir olgudur. Kanunumuzda da yasaklanmış bir suçtur. Türkiye’nin savunmasını da görmek lazım. İyi bir savunma yaptı mı acaba Türkiye AİHM’de? Üniversite sınav sorularının çalındığı dönemler var. Bugün hala bunların operasyonları yapılıyor. AİHM’e bunları anlatmamız lazım. Onların ülkelerinde soruları çalıp kamuya yerleşiyorlar mı? Türkiye karara uymak zorunda. Çünkü Anayasa’nın 90. maddesinde belirtiliyor. Bu AB’ye girmek için bir ödündü. AB üyeliği bir türlü olmadı. Ama 90. madde bence değişmelidir. Ama uymayınca da uymuyor tabi. Kavala davasında uymadı mesela.”
'KENDİ İÇTİHATLARIYLA TERS DÜŞTÜ'
Birlikte İleri Derneği Başkanı Avukat Latif Cem Baran, AİHM'nin bir temyiz mahkemesi olmadığını bildirerek şunları kaydetti:
"İlk derece mahkemesinden istinafa, Yargıtay’dan Anayasa Mahkemesi'ne kadar tüm iç hukuk yargılama makamları tarafından delillerin yeterli görüldüğü bir dava hakkında AİHM yetkisini aşıp delil incelemesi yapmıştır. Bu kabul edilemez. Ayrıca AİHM, kendi içtihatlarıyla da ters düşmüştür. Bizim FETÖ ile mücadelemiz devam edecek. AİHM tarafsız bir karar vermemiş ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine de aykırı davranmıştır. Bu noktada, Anayasanın 90. maddesinde bir değişiklik yapılması faydalı olur."
'BAŞVURUCUYU SUÇTAN AKLAMAZ'
Avukat Erkin Etike de şu cümleleri kurdu:
"Mahkeme, ByLock'un örgüt içinde haberleşme amacıyla kullanıldığını kabul etmekte; fakat bu programı her kullanan kişinin ne şekilde kullandığına bakılmaksızın otomatikman terör örgütü üyesi kabul edilmesinin yanlış olduğunu düşünmektedir. Başvurucunun eylemlerinin gerçekleştiği dönemde FETÖ'nün terör örgütü olduğu konusunda henüz yargı kararı bulunmaması, başvurucuyu otomatikman suçtan aklamaz. Diğer yandan mahkeme, 'kontrollü darbe' veya 'tiyatro' şeklindeki FETÖ propagandasının geçerli olmadığını ifade etmiş, 15 Temmuz darbe girişiminin ulusun yaşamını tehdit eden gerçek bir acil durum olduğunu kabul etmiştir."
ANAYASA’NIN 90. MADDESİ NE DİYOR
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın "Milletlerarası andlaşmaları uygun bulma" başlıklı 90. maddesinde şu hükümler yer alıyor:
"Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı devletlerle ve milletlerarası kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanması, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlıdır. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. (Ek cümle: 7/5/2004-5170/7 md.) Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır."
'HUKUKA VE SÖZLEŞMEYE AYKIRI’
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, AİHM’in yetkisini aşarak delil incelemesi yapmak suretiyle ihlal kararı vermesinin kabul edilemeyeceğini bildirdi. Tunç sosyal medya hesabından karara ilişkin şu açıklamayı yaptı:
"AİHM açıkça delil değerlendirmesi yapmak suretiyle yetkisini aşmıştır. AİHM kendi içtihatlarında defalarca delilleri değerlendirme yetkisi olmadığını belirttiği halde, konu FETÖ yargılamaları olunca delil değerlendirme yoluna gitmiştir. Hükümetimizce ayrıntılı bir şekilde bilgilendirildiği ve itiraz edildiği halde, hakkında Türk yargısınca FETÖ üyeliği suçlamasından iki ayrı yakalama kararı bulunan bir kişiyi Büyük Daire duruşmasında başvuranın temsilcisi olarak kabul eden AİHM, tarafsız bir yargılama yapmayacağını en baştan belli ederek hukuka ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı bir karar vermiştir."
MHP: YETKİ TECAVÜZÜ
MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız da AİHM kararına ilişkin konuştu. Sosyal medya hesabından tepki gösteren Yıldız şöyle yazdı:
"Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, delillerin ortaya koyulmasına, tartışılmasına ve değerlendirilmesine ilişkin alana giremez. Yetkisini aşıp derece mahkemeleri ile temyiz merciinin yargı yetkisi alanına müdahale edemez. ByLock’un terör örgütünün haberleşme aracı olduğu adli hakikat olarak karar altındadır. AİHM’nin, Türk mahkemelerinin kararına esas olan delilleri değerlendirme yetkisi yoktur. AİHM Büyük Dairesi yetki tecavüzünde bulunmuş, kendisini bağlayan sözleşmeye açıkça aykırı bir karara imza atmıştır."
CHP VE DEVA BÖYLE SAVUNDU
CHP ve Ali Babacan’ın DEVA Partisi de AİHM’in FETÖ’nün “Bylock” isimli irtibat yazılımının kullanılmasını delil saymamasını yorumladı. CHP Grup Başkanvekili Burcu Köksal dün Meclis’te düzenlediği basın toplantısında sorular üzerine, “İç hukukta yeri belli zaten buna ilişkin muhakkak iç hukukta da bu karar uyulması gerekiyor. Verilen bir karar var. Biz şunu söylüyoruz CHP olarak her zaman hak hukuk adaletin yanındayız. Ne olursa olsun bir hak ihlali olmamalı, herkes adil yargılanma hakkına sahip. Adaletin tesisi bizim olmazsa olmamız.” dedi.
DEVA Partisi İstanbul Milletvekili ve Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu da dün Meclis’te konuya özel basın toplantısı yaptı.
‘YARGILAMALAR BÖYLE BAĞLANMALI’
Yeneroğlu şöyle ifade etti:
“AİHM kararında ortaya koyulan tespitler ve kararın diğer yargılamaları da ilgilendiren etkisi dikkate alınarak devam eden yargılamalar bu esaslar çerçevesinde karara bağlanmalı; sonuçlanan dosyalarda da yeniden yargılamanın önü acilen açılmalıdır. Böylece hem AİHM’e başvuramamış mağdurlar hem de yargılamanın yenilenmesi kurumunun sebep olacağı bürokrasiyi ve zaman kaybını minimum seviyede tutmak için KHK Mağduriyetleri Eylem Planımızda da açıkladığımız gibi derhal bir kanuni düzenleme yapılmalıdır.”
