'Dayın' yoksa iş de yok!

Üniversite mezunu gençler iş bulamama nedeninin adam kayırma ve yeterli iş sahaları yaratılmamasından kaynaklandığını belirtiyorlar. Genç işsizler ordusunun yaratılmasından hükümeti sorumlu tutan genç işsizler, bu konuda kapsamlı bir çalışma yapılmasını talep ediyor. Elazığlı gençler anlatıyor...

'HER İLE ÜNİVERSİTE MAHARET DEĞİL'
Şu an ülkemizdeki işsizliğin nedeni mevcut iktidarın insan kaynaklarını iyi planlamamasından dolayı süreci iyi değerlendirememesi. Her ile üniversite açmak maharet değil. Önemli olan o ile üniversite açıyorsan o üniversiteden mezun olanlara istihdam da sağlamak. Üç beş hocayla üniversite açıp üniversite giriş puanlarını aşağıya çekmekle eğitimin kalitesi yükselmiyor aksine düşüyor. Hükümetin bu planlamayı iyi yapması gerekirdi. Bu düzen değiştiği zaman iş bulacağımı umut ediyorum çünkü liyakat ayaklar altında. Devlet kurumlarında da özel sektörde de liyakat ve mesleki yeterlilik anlamında hiçbir kriter göz önünde bulundurulmuyor. Daha çok adamcılık yaparak işlerini yürütüyorlar."
'EŞİM HAMİLE HALİYLE ÇALIŞIYOR’

30 yaşındaki Birol Geyik, Fırat Üniversitesi Yapı Öğretmenliği mezunu ve sekiz aydır işsiz. Evli ve baba olmayı bekliyor. Geyik, öğretmenlikte atama yapılmadığı için genellikle inşaat sektöründe çalışmış: "Ülkede öyle bir durum var ki teknik öğretmen üç beş tane alınmasına karşın din kültürü öğretmeni binlerce alıyorlar. Demek ki bu ülkenin tekniğe değil de dine çok ihtiyacı var(!). Benim gibi binlerce mağdur var. Maddi anlamda sıkıntılar çektiğimiz için hamile olduğu halde eşim çalışmak zorunda kalıyor. İş için Elazığ'da yetkili insanların yanına da gittim, sözleşmeli ya da taşeron olarak da çalışabileceğimi söyledim ancak çay ocağında çalışacak hale geldim üniversite mezunu olarak. Mesleki özgeçmişimi vermediğim firma kalmadı. Tekniker olarak kendi işimde iyi olduğumu düşünüyorum. Başka bir ilde çalışmaya gideyim diyorum ancak eşim hamile olduğu için bırakamıyorum. Bu durum elimizi ayağımızı bağladı. Elazığ'da birçok inşaat yaşanan ekonomik krizden dolayı durdu. En son İşkur'a başvurdum. Personel alımı varmış, oradaki görevliler bana sadece temizlik işçisi elemanı arandığını söylediler. Bunu duyunca da insan ister istemez öfkeleniyor. Dedim ki kendi kendime bu memlekette o kadar çok pislik var ki sadece temizlikçi alıyorlar. Ben bir inşaat teknikeri olarak iş bulamıyorum. Bu sorunda siyasilerin sorumluluğu çok büyük."
'KALBİMDEKİ İKİ STENTLENE İŞ OLSA YAPARIM'
Şu ana kadar 18 inşaat firmasıyla görüştüğünü belirten Geyik, "Hiçbiri olumlu dönüş yapmadı" dedi. Geyik, şöyle devam etti: "Kalp krizi geçirdim, kalbimde iki tane stent var, ona rağmen ne iş olsa yapacak durumdayım. Çünkü böyle kötü bir duruma düşeceğimi hiç zannetmedim. Kıt kanaat geçinmeye çalışıyoruz. Tabii ailem de biraz destek oluyor. İş bulana kadar bu zor süreci bu şekilde atlatmaya çalışıyoruz."
"İşsiz olmak psikolojimi çok etkiliyor. Gün geçtikçe özgüvenimi daha çok yitiriyorum, kendimi daha değersiz hissediyorum.Sabahları kalkmak istemiyorum çünkü uyandığım zaman nereye gideceğimi bilemiyorum. Bu böyle ne kadar sürecek, bilmiyorum. Ülkemizdeki işsizliğin en büyük nedeni yanlış siyaset. Bu yanlış siyasetin sonucunda ekonomi etkileniyor ve bu da doğal olarak inşaat sektörü başta olmak üzere tüm sektörleri etkiliyor. Bu duruma şahit olunca iş bulma konusunda ümitlerim gün geçtikçe daha karamsar bir hal alıyor."
'NİTELİKLİ ELEMAN YOK'

Fırat Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım mezunu Ceylan Dizi, 28 yaşında, üç yıldır işsiz. "Gazete ilanları, internette verilen iş ilanları, İşkur olmak üzere birçok yere başvurdum ancak kabul edilmedi" diyen Dizi, yaşadıklarını şöyle anlattı: "Tabii zamanla psikolojik olarak etkileniyorsunuz. Bir yere gitmek için para gerekiyor, olmayınca evden dışarı çıkamıyorsun. Bu da sosyal hayatımızda büyük bir engel teşkil ediyor. Ben bu durumu avantaja çevirmeye çalışıyorum. İleriki zamanlarda yapılacak olan bir tasarım yarışması için kendi çalışmamı hazırlıyorum."
İşsizliğin temel nedenlerinden birinin nitelikli eleman bulunamaması olduğunu söyleyen Dizi, "Üniversite mezunu birçok kişi donanımlı bir şekilde mezun olmadığı için işverenler de doğal olarak diploması olanı değil nitelikli elemanı işe alıyorlar. Ancak hükümet biz gençlere yeterince istihdam sağlamıyor maalesef. Kadınlar için istihdam sağlanıyor ama bu yeterli bir düzeyde değil. Ama ümitlerimi yitirmedim, bulacağıma inanıyorum, pes etmemek gerekiyor. Mesleki alanlarımızı geliştirip sabırlı olmamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.

'TORPİL HER YERDE

Turizm ve Otel İşletmeciliği mezunu 26 yaşındaki Cansu Koyun iş başvurularında adam kayırmanın çok fazla olduğuna dikkat çekti: "Yaklaşık iki senedir işsizim. Mali müşavirlerden tutun da hastanelere kadar birçok iş başvurusunda bulundum. Ancak torpil olmayınca çok zor. Artık giyim mağazaları bile 'Torpilin var mı' diye soruyor. Girmeyi başarabildiğin yerlerde ise ilk konuşulan iş şartlarına uyulmuyor. Paranı geç yatıyorlar, yatırsalar eksik yatırıyorlar. Sigorta desen takip etmezsen hiç yatırmadıkları bile oluyor; fark etmediğin için kaçak işçi olarak çalışıyorsun. Ya da angarya iş yüklüyorlar; tabii sözlü tacizlere de maruz kalıyordum. Bu yüzden bir iki işimden ayrılmak zorunda kaldım."
'İŞE YARAMAZ HİSSEDİYORUM'
İşsiz olmanın günlük hayatını kötü etkilediğini belirten Koyun, "Kendimi işe yaramaz biri olarak hissediyorum" dedi: Bu yaşta ailemin eline bakmak zoruma gidiyor ama mecburum... Bu mecburiyet de daha kötü ediyor insanı. İşsizliğin en büyük nedeninin adam kayırmacılıktan kaynaklandığını düşünüyorum. Herhangi bir niteliği olmayan birinin, hiç anlamadığı bir işin başına konulduğuna şahit olunca, ister istemez sinirleniyorsun. Bununla beraber umutsuzluğa da kapılıyorsun."
En son Elâzığ Şehir Hastanesine başvuru yaptığını söyleyen Koyun, "Burada 'Yüksek bir yerde tanıdığın yoksa iş başvurusu yapmana hiç gerek yok çünkü alınmazsın' denildi. Bu sözleri duyduktan sonra iş bulma ümidimi yitirdim. Çünkü bu memlekette adamın yoksa bir yere girmen hemen hemen imkansızlaşıyor" diye konuştu.

3 MİLYON GENÇ BOŞTA GEZİYOR

Genç nüfustaki işsizliğin boyutu, Türkiye İstatistik Kurumu’nun, 2018 Kasım dönemine ilişkin 15 Şubat’ta açıkladığı işgücü verilerine yansıdı. Buna göre; 15-24 yaş grubundaki 11 milyon 716 bin genç nüfusta işgücüne katılım oranı 5 milyon 101 bin kişi ile yüzde 43.5, genç işsizlerin oranı ise 1 milyon 202 bin ile yüzde 23.6. Aynı yaş grubunda olup ne eğitimde ne istihdamda olan yani boşta gezen gençler ise yüzde 24.3 ile 2.9 milyona dayandı. Bu oranlar, son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve iki hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan, yalnızca 15-24 yaş grubundaki bireyleri kapsıyor. Aslında milyonlarca genç, üniversite mezunu olsun olmasın, işsiz dolaşıyor.

YARIN: İŞ GÖRÜŞMESİNİN DE BEDELİ