Elma tarlada 1.5 TL, markette 10 TL
TARLA ile tezgah arasındaki fiyat uçurumu büyüyor. Elma üreticisinin her kalemde maliyeti artsa da, aracıya satış fiyatını yükseltemiyor: ‘Herkes her şeye zam yapıyor. Biz yapamıyoruz. İhtiyacımız olduğu için ucuza veriyoruz. Garibanlar çalışsın, aracılar kazansın...’
Elma, tarladan 1.5 TL’ye çıkıyor, marketlerde 9-10 TL’ye satılıyor. Aradaki fark, hem üreticiyi hem tüketiciyi zor durumda bırakıyor. Üretici, elma fiyatlarının tüccar tarafından yükseltildiğini, üreticinin bu kadar zam yapmayacağını belirtiyor.
30 dönüm tarlada elma ve mevsim meyveleri yetiştiren Amasyalı üretici Osman Kazancı, Aydınlık’a konuştu. Kazancı, “Maliyetler çok yüksek. İlaçlar bir yıl içinde yüzde 150 arttı, gübre aynı, işçilik aynı ama bizim satışlarımız geçen yılın aynısı. Elmayı biz 1.5 TL’ye satıyoruz, marketlerde fiyatlar 9-10 lirayı buluyor. İstanbul Kadıköy’den biri geldi. Bizden en kaliteli elmayı 1.5 TL’den aldı. 'Bizim bölgede bir market aynı elmayı 8 TL’ye satıyor. Şaşırıp kalıyoruz. Aradaki bu para nereye gidiyor.' dedi” ifadelerini kullandı.
'HERKES ZAM YAPIYOR BİZ YAPAMIYORUZ'
Çiftçinin maliyetleri karşılama derdinde olduğunu söyleyen Kazancı, şöyle sürdürdü: “Herkes her şeye zam yapıyor. Biz yapamıyoruz. İşçi maliyeti günlük 125 TL oldu. ‘Geçim zor’ diyorlar bir kuruş aşağı inmiyorlar. Biz kime derdimizi anlatalım. Bizim de ‘maliyetler yükseldi’ diyecek kimsemiz yok. Boş yere çalışıyoruz. Biz hale mal gönderiyoruz, daha parasını alamadan vergimiz, devlet kasasına gidiyor. Ama aracılar ne vergi veriyor, ne masraf yapıyor. Köyde yaşayan garibanlar çalışsın, onlar kazansın. Sesimizi duyuramıyoruz. Çözüm istiyoruz, kimse bizim önümüzü açmıyor.”
‘KENDİ ELMAMIZI PAZARDA SATAMIYORUZ’
Soğuk hava depolarının kilo başı 55-60 kuruşa elma sakladığını belirten Kazancı, küçük bir kamyoneti olduğunu ama 50 kilo mal götürüp halk pazarında satamadığını belirtti. Kazancı şöyle konuştu: “Samsun’a komisyona kendi malımızı götüremiyoruz. Yol izin belgesi istiyorlar, ‘ticari araba olmalı’ gibi önümüze engeller koyuyorlar. Kendi malımı götürüp pazarda satamıyorum. İlla ki bizi aracılara gönderecekler.”
Kazancı, 30 dönüm bahçesinde erik de üretiyor. Onu da 2 TL’ye veriyor ama Trabzon’da, Rize’de 8 TL’ye satılıyor. “Bizim meyvelerimiz, birinci kalite ama paraya ihtiyacımız olduğu için ucuza veriyoruz” diyen Kazancı şöyle devam etti: “İlaçcı para istiyor, gübreci para istiyor. Tarım Kredi bile aynı fiyata satıyor bize. Geçen yıl gübreyi 65 TL’ye aldık bu yıl 145 TL oldu. İlacı 40 TL’ye aldık bu yıl 135 TL’ye, işçiye 90 TL veriyorduk, bu yıl 125 TL verdik. Ama elma geçen yıl da 1.5-2 TL’ydi bu yıl da aynı. Biz nasıl dayanalım, nasıl yaşayalım.”
SERBEST PİYASA ÇİFTÇİYİ BİTİRDİ
Üreticiler, gazete ve televizyonlarda çıkan, 'maliyetler yükseldi, fiyatlar arttı’ haberlerine de tepki gösterdi. Çiftçi Dayanışma Platformu Başkanı Ömer Sarı, elma fiyatlarının tüccar tarafından yükseltildiğini belirtti. Sarı, “Salatalık zam şampiyonu olduğu zamanlarda bizden 2.5 TL’ye aldılar. Fiyat yüksekliğinin maliyetlerle alakası yok. Çiftçi yüksek satmaz, maliyet yüksek de olsa malına bu kadar yüksek fiyatlar koymaz. Şeftali tarlada 2.5 TL, tezgahta 10 TL. Çiftçi kazanamıyor. Serbest piyasa ekonomisi herkesi bitirdi. En çok da üreticiyi bitirdi” dedi.
