Emekli cephesinde değişen bir şey yok
Emekli ücretlerinde yapılacak yüzde 49,25’lik artışı Aydınlık’a değerlendiren Prof. Dr. Çelik, düzenlemenin emeklilerin büyük çoğunluğunda bir iyileştirme yaratmayacağını, maliyenin ise emekli aylığına katkısının azalacağını söyledi
Sabrican Tıknazoğlu
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yapılacak 6 aylık artış oranının ocak ayı itibarıyla yüzde 49,25'e yükseltildiğini bildirdi. Düzenleme, kök ücret üzerinde yapılacak artışın emekli aylıklarına etkisinin ne olacağı sorusunu doğurdu. Aydınlık’a konuşan çalışma ekonomisti Prof. Dr. Aziz Çelik, daha önce kök ücreti 6 bin 700 TL olan emeklilerin maaşında değişiklik olmayacağını, yine en düşük maaş sınırı olan 10 bin TL almaya devam edeceklerini söyledi. Yapılan güncellemenin Hazine’nin emekli ücretlerine yapacağı katkıyı azaltacağını söyleyen Çelik, şöyle konuştu:
“Bu düzenleme emeklilerden çok maliyeye yarayan bir düzenlemedir. Hazinenin yapacağı katkı miktarını azaltacak. Kök aylığa yapıldığı için bu artışları SGK’nın kendisi yapıyor. 10 bin TL ile arasındaki farkı hazine kapatıyor. Yüzde 42 olduğunda 10 bin TL’ye tamamlamak için daha fazla katkı yapacaktı hazine. Şimdi hazinenin katkısı azaldı. En düşük maaş sınırı olan 10 bin TL’nin de Hazine ve Maliye Bakanlığının istememesi nedeniyle artırılmadığını düşünüyorum. Emeklilerin de çok küçük bir bölümü açısından 7 puanlık bir artış olacaktır. Ki o 7 puan da emekli aylıklarına göre değişir.
EMEKLİLERİN ÇOĞUNUN ZAMMI YÜZDE 33
“Güncelleme kök aylık üzerinden yapılıp en düşük emekli maaşı 10 bin TL’yi değiştirmedikleri için emeklilerin önemli bir bölümü aynı şekilde 10 bin TL almaya devam edecek. Yüzde 49,25 değil yüzde 33 zam alacaklar. 6700 TL ve altında kök aylığı alan emekliler yüzde 33 zam alacak. Bu değişiklik sadece, daha önce 7500 TL ve üzerinde aylık alanlara 500-600 TL’lik bir fark yaratır. Emeklilerin çoğunun alacağı zam yüzde 49 değil yüzde 33.”
‘SEÇİM KAYGISI İLE YAPILDI’
Güncellemenin seçim kaygısıyla yapıldığını dile getiren Çelik, “Tuhaf bir uygulama oldu. Meclis’e verilen önceki yüzde 42,6’lık önergenin mürekkebi kurulmadan yüzde 49,25’e çıkarıldı. Bir zikzakların seçim kaygısından kaynaklandığını düşünüyorum. Daha önce de 100. yıl ikramiyesinde yapmışlardı. İlk önce ‘5 bin TL ikramiyeyi çalışan emeklilere vermeyeceğiz.’ demişlerdi. Tepki gelince verdiler.” diye konuştu.
5 KRİTİK ÖNERİ
Çalışma ekonomisti Prof. Dr. Aziz Çelik, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Emekli aylıkları yama ile düzelmez! Sistem kökten değişmeli.” vurgusu yaparak, şu önerileri dile getirdi:
-
Aylık bağlama oranı (ABO) eski düzeyine gelmeli.
-
Güncelleme katsayısına milli gelir artışının tamamı yansıtılmalı.
-
Emekli aylıklarının alt sınırı asgari ücret olmalı.
-
Aylık artışlarında sadece resmi enflasyon değil büyüme de hesaba katılmalı.
-
Emekli aylıkları arasındaki çarpıklığı gidermek için intibak düzenlemesi yapılmalı.
ASGARİ ÜCRET DÜZEYİNE ÇIKMADI
Emekli maaşlarına güncelleme yapılsa da asgari ücretin altında kaldıkça yaşam pahalılığının sorun yaratacağını belirten Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Kartal Şube Başkanı Hüseyin Araz, şu ifadeleri kullandı:
“Elbette emekli aylıklarına yapılan her iyileştirme kıymetlidir. Ancak tam bir arapsaçına döndü. Yapılan iyileştirme nedeniyle hükümetimize teşekkür ediyoruz fakat hangi maaş üzerinden yapılacak? Kök maaş ne olacak? Emeklilerimizin bir kısma aylıklarında yapılan yüzde 49,25’lik artışla ilgili sevinç duyabilir. Aldığımız maaşlar çok düşük olduğu için yüzde 100 bile yapılsa asgari ücret düzeyine çıkmıyor. Hayat pahalılığının ne kadar can yaktığını herkes biliyor. Sayın Cumhurbaşkanı, bakanlar, muhalefet partilerinin liderleri bu sıkıntıyı biliyorlar. Hal böyle olunca, iyileştirmeye itirazımız yok ama kimlere uygulanacak? Hangi kategorideki insanların yaşamı iyileştirilecek? Burada bir muamma var.”
