Kirada yüzde 25 sınırI fiyat artışını tetikliyor

Memur ve öğrenci şehri olarak öne çıkan Başkent Ankara’da emlak siteleri üzerinden kiralık ev arayanlar uçuk rakamlarla karşılaşıyor. Şehrin en yoğun ve alan olarak en büyük ilçesi Çankaya’da ev arayanlar 70 bin lirayı aşan kira bedelleri ile karşılaşıyor. Asgari ücretli ya da memur geliri ile istenen kira miktarını karşılamak mümkün değil. Üç öğrenci bir araya gelse de derdine çare bulamıyor. Diyelim ki bütçenize uygun ev buldunuz. Bu kez de ev sahiplerinin kanunsuz taahhütname dayatması gibi uygulamalar devreye giriyor.

ATEM BAŞKANI: YÜZDE 25 YETERLİ ÇÖZÜM DEĞİL

Ankara Tüm Emlakçılar Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, özellikle seçim öncesi ve sonrası son bir iki aya dikkat çekti. Akçam, şöyle konuştu: “Çankaya bölgesinde 75 bini dahi gördük. Kiracı tarafı çok sorun yaşıyor. Gayrimenkul sahipleri içinde de sorun yaşayan bir taraf var. Eski kiracılarını mesela örneğin iki milyonluk konutunda iki bin liraya, üç bin liraya oturan kişiler var. Yüzde 25 kira artış sınırını hiç dinlemeyip bunun çok çok üzerinde talepler oluşuyor. Onun için her iki tarafın sıkıntılı olduğu bir dönemden geçiyoruz. Mal sahipleri farklı yöntemler bulmaya çalışıyor. 6 aylık kiraya veriyor, ikinci bir sözleşme yapıyor, 1 yıllık peşin alıyor gibi farklı farklı yöntemlerle aldıkları ücreti yükseltmeye çalışıyorlar. Bir hukuksuzluk ortaya çıkıyor. İlerleyen zamanda da mahkemeler bununla ilgili bir sürü davayla tekrar yoğunlaşacak. En azından yüzde 25 artışı, enflasyon oranında olsun diye bir beklenti içerisindeydik ama maalesef yüzde 25 artış konut sahibini yüksek kira başlangıcına sevk ediyor. Ev sahipleri 1 yıl sonra yüzde 25’i 10 bin liralık konutta örneğin 12 bin 500 lira olacağını düşünerek enflasyon karşısında çok düşük görüyor. Ve o 10 bin liralık konutu da 15 bin liradan başlatıyor. Dolayısıyla yüzde 25 sınırı böyle bir artışı da tetikliyor.”

ESKİ KİRACIYI DA ETKİLİYOR

Yüzde 25 sınırı evlerine yeni kiracı bulacak ev sahipleri açısından artışı tetikledi. Peki hali hazırda evinde kiracı olanları da etkiledi mi? "Kiralarda artışı tetikledi" sözü yaşanan olguların ne kadarından sorumlu? BU konudaki sorumuzu cevaplayan Akçam, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Evinde mevcut kiracısı olan ev sahipleri, emsallerine göre evinin daha düşük olduğunu düşünerek kiracısını yüzde 25’in çok üzerinde artırmak konusunda taciz etmektedir. ‘Akrabam gelecek evi boşalt’ gibi farklı farklı bahaneler üreterek kiracıyı rahatsız etmektedir. 5 yılı dolduran kiracılarda ev sahibi tarafından kira tespit davası açılıyor. 10 yılı bitirip 11’inci yıla giren evde oturan kiracılar için ev sahibi tarafından tahliye davaları açılıyor. Öte yandan tahliye taahhütnamesi alınmış evler de taahhütnameyi kullanmak istiyorlar. Ve benzeri sebepler uydurarak mevcut kiracılarının kira artışlarına yapmak için mücadele ediliyor. Diyebiliriz ki %25 sınırında kalan ev sahibi hiç yok. Bu artık kiracılar tarafında da olumlu görünmeye başladı. Zaman zaman kiracılar bile yüzde 25’in az olduğunu beyan etmektedirler.”

‘SOSYAL KONUT ÜRETİLEREK VATANDAŞA TAHSİS EDİLMELİ’

Kira sorunuyla ilgili farklı yöntemler bulunmaya çalışıldığını ama bunların kalıcı değil, geçici çözümler olduğunu belirten ATEM Başkanı Akçam, çözüm önerileriyle ilgili de şunları söyledi:

“Orta ve kısa vadede ciddi kalıcı çözümlerle yola çıkılmalı. Bununla ilgili de TOKİ, Emlak Konut sosyal konut üreterek vatandaşına daha düşük kiralarla tahsis etmeli. Diğer taraftan da yine lokasyona göre kira tespiti olmalı. Çevre Bakanlığından, ilgili yerel yönetimden, STK’lardan, emlak odalarından ve değerleme firmalarıyla beraber bir komisyon oluşturup bu komisyonun raporunu almadığınız sürece kira kontratının yapılmasına izin verilmemeli. DASK sigortası olmayınca vatandaş gidip abone bile olamıyor. Böyle bir zorunluluk kılınmalı. 2024 yılında e-kontrat yani e-Devlet üzerinden sözleşme yapılacak. Bunun da öne çekilip hemen hayata geçmesi lazım.”

‘NORMAL ÜCRETLİ ÇANKAYA’DA YAŞAYAMAZ’

Konuyla ilgili sosyal medya hesabından paylaşım yapan Vatan Partisi Çankaya İlçe Başkanı Emre Can da normal ücretli bir vatandaşın Çankaya’da yaşayamaz hale geldiğini söyledi. Aydınlık’a konuşan Can, çözüm önerilerini sıraladı: “Barınma sorunu bugün en temel mesele haline geldi. Öğrenci ve memur merkezi olan Çankaya artık öğrencilerin ve memurların kaçtığı yalnızca gezme amaçlı kullandığı bir yer haline geldi.”

Vatan Partisi’nin konuyla ilgili seçimlerden önce çözüm önerilerini sunduğunu söyleyen Can, “Bu kontrolsüz kira artışları nedeniyle 3 yıl kira bedeli artışlarını durduracağız dedik. Aynı zamanda Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı merkezli ve belediyelerin eşgüdümünde kira tespit komisyonları kuracağız, kira artışlarını ve fiyatlarını kontrol altına alacağız. Bununla beraber barınma güvenliğini sağlayacağız yani herkesi ev sahibi yapacağız böylece kira üzerinden vatandaşımız mağdur edilemeyecek.” dedi.