Emtia ateşini enerji yaktı fiyatlar durdurulamıyor
Brent petrolün varil fiyatı dün 82 doları aştı. Enerji fiyatlarındaki artış normalleşme dönemi ile ralli yapan emtia fiyatlarını zirveye taşıdı. Merkez Bankası raporunda, eylül ayı enflasyonunda enerji maliyetlerinin etkisine dikkat çekildi
Küresel emtia fiyatları Kovid-19 tedbirlerinin gevşetilmesinin ardından başladığı rallisini sürdürüyor. Buğday öncülüğünde tahıllarda, demir öncülüğünde metallerde başlayan sert fiyat hareketleri geçen haftalarda çimentoya da sıçradı. Esasen hammaddelerin yanında ara mallarda görülen hareketlerin nedeni ise enerji maliyetlerinde sıçrayış oldu. Son iki aydır Avrupa öncülüğünde gaz ve elektrik fiyatlarındaki tırmanış gündemin üst sıralarında. Olumsuz hava koşullarına bağlı arz yetersizliği ve tedarik zincirindeki kırılmalar yüzünden başlayan emtia fiyatlarındaki yükselişe kömür, petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki artışın da eklenmesiyle enerji maliyeti kaynaklı tsunami küresel piyasaları sarmaya başladı. Bloomberg tarafından derlenen 23 enerji, metal ve tarım ürününü takip eden Bloomberg Emtia Endeksi’nin vadeli kontratları pazartesi günü yüzde 1.12 yükselişle en son 2011’de kırdığı rekor seviyeyi aştı. Endeks, geçen yıl mart ayında gördüğü dört yılın en düşük seviyesinin yüzde 90 üzerinde bulunuyor.
MERKEZ BANKASI DA UYARDI
Çin ise spekülatif emtia kredilerini yasaklayarak tsunamiye karşı ön almaya çalışıyor. Çin ayrıca, stratejik rezervlerinden satış yaparak emtia alanına müdahalede bulunmuştu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası dün yayınladığı “Eylül ayı fiyat gelişmeleri raporunda”, tüketici enflasyonundaki yükselişte enerji ve hizmet fiyat gelişmelerinin etkili olduğu bildirildi. Raporda, “Bu dönemde petrol, doğalgaz ve kömür fiyatlarındaki artışlarla birlikte uluslararası enerji fiyatları olumsuz bir görünüm kaydetmiştir. Eşel mobil sistemi akaryakıt fiyatları üzerindeki baskıları sınırlasa da, yurt içi enerji fiyatları şebeke suyu ile kömür ve odun gibi katı yakıt fiyatları kaynaklı olarak artmıştır” denildi.
ÜRETİCİ FİYATLARINI VURUYOR
Enerji fiyatlarının eylül ayında yüzde 2.20 oranında arttığına dikkat çekiken raporda, “Bu dönemde uluslararası enerji fiyatları petrol, doğalgaz ve kömür fiyatları öncülüğünde kayda değer bir yükseliş göstermiştir. Yurt içinde ise şebeke suyu (yüzde 5.19) ve odun, kömür gibi katı yakıt (yüzde 13) fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, akaryakıt fiyatları ÖTV miktarı sıfırlanan LPG fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 0.60 oranında yükselmiştir. Bu dönemde tüp gaz fiyatlarında da bir miktar artış izlenirken, eşel mobil sistemi enerji fiyatları üzerindeki baskıları hafifleterek tüketici enflasyonunu sınırlamaya devam etmiştir. Bu gelişmelerle yıllık enerji enflasyonu eylül ayında 2.05 puan yükselerek yüzde 22.77 olmuştur” bilgileri yer aldı. Yurt içi üretici fiyatları tarafında da enerji etkisine işaret eden Merkez Bankası, “Enerji grubu fiyatları rafine edilmiş petrol ürünleri, elektrik, su ve kömür fiyatları öncülüğünde yükselmiştir. Ara malları grubundaki artışta demir-çelik ve ferro alaşımlar, tahıl ürünleri, kağıt ürünleri ve inşaatla bağlantılı kalemlerdeki fiyat artışları dikkat çekmiştir. Bu gelişmelerle, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar etkisini sürdürmüştür” ifadelerini kullanıldı.
HAMMADDE VE ENERJİ MALİYETLERİ PERAKENDEYİ ZORLUYOR
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, perakende sektörünün en önemli sorunlarının hammadde ve enerji maliyetlerindeki artış ve küresel enflasyon olduğunu söyledi. Öncel, ayrıca, perakende sektörünün borçluluk oranının da sektör için önemli bir sorun olmaya devam ettiğini bildirdi.
