Enerji İş: Özel sektöre bıraktık, bağımlı olduk

Birleşik Kamu İş’e bağlı Enerji İş Sendikası, Genel Başkanı Ekim Devrim Yıldıran bir basın açıklaması yaptı. Açıklamada 2022 yılında ülkemizin bir enerji krizi yaşadığı, elektrik faturalarında yaşanan fahiş miktarlardaki zam oranının sebebinin enerji krizi olduğu söylendi. Türkiye'nin yüzde 80'inini oluşturan dar ve orta gelirli vatandaşların elektriğe ulaşımında çok ciddi sıkıntılar yaşandığını ifade eden Yıldıran, şunları söyledi:

'MAĞDUR OLAN TÜM TÜRK MİLLETİ'

"Büyük umutlarla girdiğimiz 2022 yılı daha ilk saatlerinden itibaren tüm ulusumuzu“Enerji Krizi” gerçeği ile karşı karşıya getirmiştir. İlk olarak vatandaşın elektrik faturalarına yansıyan fahiş tarife zamları ile 1900’lü yılların başından itibaren insanlığın temel ihtiyaçlarının başında gelen elektriğe bu ülkenin yaklaşık yüzde 80’ini oluşturan biz orta ve dar gelirli yurttaşların ulaşımında ciddi bir sıkıntı yaratmıştır. Yaşanan zamların şoku atlatılamadan ülkemizin yaşadığı ekonomik sıkıntıları aşmasında en önemli görevi üstlenecek olan üretim ve istihdam kalelerimiz Organize Sanayi Bölgelerine uzun bir süre elektrik arzı sağlanamamıştır. Ülkemizin ve Ulusumuzun yaşadığı ve giderek daha da ağırlaşan sorunlarından tek kurtuluş reçetesi daha fazla üretmek iken şalterler indirilmiş sanayimiz durma noktasına gelmiştir. Son olaraksa her yaşanan kriz anında görüldüğü üzere artık kriz yönetme kabiliyeti kalmamış olan bu özelleştirmeci, piyasacı, liyakatsız, yandaşa rantçı düzen kar yağışında bile felç olup Isparta şehrimize günlerce elektrik verememiş ve on binlerce yurttaşımızı karanlığa mahkum etmiştir. Yukarıda belirtilen tüm sorunların kaynağı da çözümleri de belli olup mağduru ise zengin-fakir, işveren-işçi, kamu çalışanı-esnaf, ayırmaksızın tüm Türk Milleti'dir.

Yıldıran, elektrik faturalarının halkın sırtına yüklenmesinin baş sebebi olarak 1980'li yıllardan beri uygulanan neoliberal politikalara işaret etti. Özel sektöre bırakılan elektrik dağıtımının ciddi bir dış bağımlılığa da neden olduğunu söylen Yıldıran, şunları söyledi:

ÖZELLEŞTİRME POLİTİKALARI BU HALE GETİRDİ

"90’lı yıllardan başlayarak neoliberal rüzgarlarla yelkenlerini dolduran tüm hükümetler “Son Sosyalist Devleti Yıkıyoruz” nidalarıyla elektrik üretiminde 1989 yılından itibaren azgınca bir özelleştirme politikasına girişmişlerdir. Doğası gereği yalnızca kar hırsıyla hareket eden özel sektöre bırakılan elektrik üretim sektörü nihayetinde elektrikte ciddi bir dışa bağımlılığa yol açmıştır. Elektrik üretiminin büyük oranda özel sektöre bırakıldığı yetmezmiş gibi sırasıyla elektrik dağıtımından sorumlu olan TEDAŞ’ın İşletme hakları 21 farklı firmaya devredilmiştir. Sendikamız TEDAŞ’ta yaşanan yetki devrine karşı açıklamalar yapıp davalar açarken, devlet elektrik mi dağıtır diyenler umarım karanlığa teslim olan Isparta manzarasından bir ders çıkarmışlardır.

Dağıtımın hiçbir alt yapı yatırımı yapmayan yandaş firmalara peşkeş çekildiği yetmezmiş gibi şehirler arasında elektrik iletiminden sorumlu olan TEİAŞ’ta 2021 yılında özelleştirme kapsamına alınmıştır. TEİAŞ’ın özelleştirme süreci durdurulmazsa ileride yalnız dağıtımda değil şehirler arası elektrik iletiminde de ciddi sorunların yaşanması kaçınılmazdır. Ülke çapında elektrik kesintileri yaşanırsa bugün olduğu gibi“ah-vah” edilmemelidir. Sendikamızın kuruluşundan itibaren kamuoyunu uyardığı, hukuki olarak mücadele ettiği“Enerjide Özelleştirme Virüsünün”yarattığı salgın ve tahribat apaçık ortaya çıkmıştır. Çözüm bellidir. Bu virüsün aşısıda ,ilacıda derhal ve vakit kaybetmeden kamulaştırmadır."

Türkiye Elektrik Üretim Anonim Şirket (TEİAŞ)’in özelleştirme sürecinin durdurulması gerektiğini ifade eden Yıldıran, acil eylem planını açıkladı:

"İlk olarak TEİAŞ’ın özelleştirme süreci durdurulmalı yaşanacak daha ağır mağduriyetlerin önüne geçilmeli,TEDAŞ’ın özel sektöre devredilen İşletme hakları derhal geri alınmalıdır. Ardındansa EÜAŞ’a bağlı olup özelleştirme kapsamına alınan santrallerde bu yanlıştan vazgeçilip elektrik üretiminde kamunun payı aşamalı olarak tekrar yükseltilmelidir."

2022 YILI GREV DALGASIYLA BAŞLADI

Emek Çalışmaları Topluluğu, sosyal medya hesabı üzerinden 2022 yılının Ocak ve Şubat ayında yapılan grevlerin raporunu yayımladı. Rapora göre 12 Ocak- 10 Şubat tarihleri arasında 56 grev yaşandı. Raporda ayrıca grevlerin sebepleri, grevlerin örgütleyeni, nerelerde yaşandığına dair veriler de yazılı.

SEBEP DÜŞÜK ZAM

Raporda grevlerin nedenleri de yazılı. 56 grevin 51 tanesinin düşük zam nedeniyle yaşandığı görülüyor. Yani 2022 yılının grev dalgasına sebep veren en önemli neden işçi ücretlerinde yaşanan düşük zam.

29'U KENDİLİĞİNDEN BAŞLADI

Rapora göre grevlerin büyük bir kısmı kendiliğinden oluştu. Herhangi bir örgütlü kurum veya sendikanın yönlendiriciliği olmadan düzenlendi. 56 grevin 29'u herhangi bir sendikanın, kurumun veya siyasi partinin yönlendirilmesiyle değil kendiliğinden yapıldı. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş)'e bağlı Deri Dokuma ve Tekstil İşçileri Sendikası'da (Deriteks) 9 grevin örgütleyeni oldu.

İSTANBUL İLK SIRADA

Rapora göre 56 grevin 20'si İstanbul'da, 16'sı Gaziantepte yapıldı. Eskişehir, Mersin, Tekirdağ, Kocaeli, İzmir, Sivas, Erzincan, Şırnak gibi illerde de grevler yaşandı.