Enflasyon üç temel etkiyle yükseliyor

Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (Kurul) 16 Aralık'ta toplanacak. Yılın son toplantısında faiz indirimi yapılacağına ilişkin sinyal daha önce TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu tarafından verilmişti. Kaç puanlık indirim yapılacağına ilişkin beklentiler oluşmaya başlasa da Kavcıoğlu'nun geçen hafta ekonomistlere yaptığı sunumda özetle, “Önden yüklemeli indirimler yaptık. Sınırlı alanımız kaldı.” mesajı sonrası indirim tutarının sınırlı kalacağı, önceki aylarda yapılan agresif indirimler yerine 100 baz puandan daha düşük, 50-75 baz puan, indirim yapılabileceği belirtiliyor. 15 Aralık'ta ise ABD Merkez Bankası FED toplantısı yapılacak. Varlık alımları azaltımının hızlandırılması konusunda mesaj verilmesi ve faiz artırımı konusunda da sinyaller gelmesi bekleniyor. Bu beklentiler ışığında dünyada doların güçlenmesi olası. ING'nin, “2022 için üç döviz çağrısı” adlı raporunda da doların güçleneceği, emtia ihraç eden ülkelerin para birimlerinin revaçta olacağı ifade edildi.

İNDİRİM SEZONU KAPANDI MI?

Türkiye'de geçen hafta cuma günü beklentilerin oldukça üzerinde gelen enflasyon verisinin ardından dolar kuru zirveyi gördü. TCMB ikinci müdahaleyi yaptı. TCMB’nin müdahalelerinin oynaklıktan çok seviye odaklı olduğu piyasa notlarında ifade edildi. Kur artışıyla birlikte Türkiye'de enflasyonun daha da üst seviyelere çıkması bekleniyor. Yüzde 30'lara doğru yönelmesi beklenen enflasyon karşısında TCMB'nin ilave faiz indirimi konusunda eli zorlaşıyor. Nitekim dün BloombergHT'nin duyurduğu Credit Suisse raporunda, Kavcıoğlu'nun geçen hafta yapılan yatırımcı toplantısında, faiz indirimi yapılmaması olasılığının arttığını söylediği bilgisi yer aldı. Raporda, TCMB Başkan Yardımcısı Mustafa Duman'ın Para Politikası Kurulu’nun faiz indiriminin devam edip etmeyeceğine yönelik kararını 16 Aralık’ta vereceğini söylediği fakat Başkan Kavcıoğlu'nun araya girerek “16 Aralık’taki toplantıda faiz indirimi yapılmaması olasılığı arttı” dediği öne sürüldü.

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan ise Twitter'dan paylaştığı mesajında, “TCMB toplantısında, en azından bizimle olan, faiz indirimi olasılığı azaldı diye bir referans verilmedi. Credit Suisse eğer bu mesajı aldıysa, yabancılarla olan toplantıda söylenmiş demek ki. Zaten yerliye ayrı, yabancıya ayrı neden ekonomist toplantısı yapılır, anlamış değilim.” derken, TCMB'deki kaynaklarımız Başkan Kavcıoğlu'nun bu yönde kesin bir ifadesinin olmadığını tarafımıza bildirdiler.

DOLAR ARTTI ENERJİ ZAMLANDI

Merkez Bankası'nın dün yayınladığı kasım ayına ilişkin aylık fiyat gelişmeleri raporuna baktığımızda ise enerji ve gıdadaki fiyat artışları dikkat çekti. Raporda, “Uluslararası enerji fiyatlarında bu dönemde bir miktar gevşeme görülürken Türk lirasındaki görünümle başta akaryakıt, tüp gaz ve kömür olmak üzere yurt içi enerji fiyatları artış kaydetmiştir. Enerji fiyatları kasım ayında yüzde 5.95 oranında artmıştır. Bu dönemde uluslararası enerji fiyatları ılımlı seyrederken, Türk lirasındaki görünümle birlikte katı yakıt (yüzde 14.25), tüp gaz (yüzde 13.96) ve akaryakıt (yüzde 12.34) gruplarında yüksek aylık artışlar kaydedilmiştir. Böylece, yıllık enerji enflasyonu Kasım ayında 6.38 puan yükselerek yüzde 32.14 olmuştur.” denildi.

ET, YUMURTA, BAKLİYAT...

Gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarının kasım ayında yüzde 3.92 oranında arttığına dikkat çekilen Merkez Bankası raporunda, şu bilgiler verildi: “Grup yıllık enflasyonu bir önceki yıldaki yüksek bazın da etkisiyle 0.30 puan gerileyerek yüzde 27.11 ile yüksek seyrini korumuştur. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıda grubunda 3.98 puan düşüşle yüzde 25.22’ye gerilerken, işlenmiş gıda grubunda 3.15 puan artışla yüzde 28.86’ya yükselmiştir. İşlenmemiş gıda enflasyonundaki gerilemede temelde taze meyve-sebze fiyatları etkili olurken, mevsimsellikten arındırılmış veriler eylül ayından bu yana taze meyve-sebze grubunda gözlenen düzeltmenin sebze kaynaklı olarak bu dönemde de devam ettiğine işaret etmiştir. Et, yumurta, patates, kuruyemiş ve bakliyat fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır. Bu gelişmelerde tarımsal kuraklık, kur gelişmeleri ve girdi maliyetleri etkili olmaya devam etmiştir. Tarımsal kuraklık ve uluslararası tahıl fiyatlarında gözlenen olumsuz seyir ile kur gelişmelerinin yansımalarının hissedildiği ekmek ve tahıllar grubundaki aylık yükseliş (yüzde 7.20) dikkat çekmiştir.”

STOKÇULARA AĞIR CEZA YOLDA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katar'a ziyareti öncesi havalimanında yaptığı açıklamada, stokçuluk yapanları uyardı. “Şu anki cezai müeyyide çok düşük. Mehmet (Muş) Beye söyledim, hazırlıklarınızı yapın bu müeyyideyi onları rahatsız edici bir noktaya çıkaralım. Stokçuluk yapanlar bedelini ağır ödeyecekler. Çünkü vatandaşımıza hele hele gıdada bu tür zulmü yapanlara biz Buyur yoluna devam et diyemeyiz.” diye konuşan Erdoğan, “Her alanda, otomotivde bile stokçuluk yapılıyor.” ifadelerini kullandı.

Öte yandan bu yıl 12’ncisi düzenlenen Boğaziçi Zirvesi’nin onursal açılış konuşmasını gönderdiği yazılı mesaj ile yapan Erdoğan, “İstihdam, üretim ve ihracat temelli yeni bir ekonomi modeliyle kalkınmayı, refahı, gelir adaletini ve sürdürülebilir büyümeyi daha iyi hayata geçireceğimize inanıyoruz. Küresel ölçekte önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemde gerçekleşen zirvenin bizlere yeni ufuklar açacağını düşünüyorum.” dedi.