57 yıldır böylesi görülmedi: Gıda enflasyonuna sera önlemi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temmuz ayı tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayımladı. Veriler yıllık enflasyonda yükseliş serisinin 14. aya ulaştığını gösterdi. Gıda fiyatları yüzde 95, ulaşım yüzde 119 arttı.
TÜİK’in temmuz ayı verilerine göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 1998 yılından bu yana en yüksek düzeyini korudu. Temmuz ayında TÜFE aylık bazda yüzde 2.37 arttı, yıllık enflasyon yüzde 78.62'den yüzde 79.60'a çıktı. Gıda fiyatları temmuzda yüzde 94.7, ulaştırma yüzde 119.11 artışla öne çıktı. Ev eşyası fiyatlarında ise yüzde 88.35 artış kaydedildi. Aylık yüzde 3. 5 artan çekirdek enflasyon ise yıllık bazda yüzde 57.3'ten yüzde 61.7'ye yükseldi. Yıllık ortalamaların üzerinde kalan bir diğer kalem alkollü içkiler ve tütün oldu.
ÜFE YÜZDE 144.6 ARTTI
Üretici fiyatlarında yükseliş ivmesi de temmuzda hız kesmedi. Yİ-ÜFE (2003=100) temmuzda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 144.61, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 97.30 artış gösterdi. Üretici fiyatlarında aylık artış ise yüzde 5.17 olarak kaydedildi.
Bu arada ENA Grup, tüketici fiyat artışının yüzde 5.03 olarak açıkladı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı yüzde 176.04, yılın başından itibaren ise yüzde 80.35 olarak duyuruldu.
Öncü göstergelerden, İTO'nun yayımladığı perakende fiyat endeksi temmuzda yıllık bazda yüzde 99.11 ile Şubat 1998'den bu yana en yüksek düzeye çıktı. Aylık değişim ise yüzde 4.09 olarak kaydedildi.
Türk-İş'in Ankara gıda enflasyonu göstergesi de yükselmeye devam etti. Konfederasyonun araştırmasına göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 7.01 oldu. Son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 128.44 olarak hesaplandı. Yedi aylık değişim oranı ise yüzde 66.90 oranında oldu.
2022 Temmuz ayı Market Endeksi verilerini açıklayan Tüketici Birliği Federasyonu (TBF) Market Endeksi Çalışma Grubu Başkanı Aygül Öner, “2022 yılını üç haneli enflasyon ile kapatırız” dedi. TBF Market Endeksine göre temmuzda aylık fiyat artışı yüzde 7.56, ilk yedi ayda artış yüzde 78 oldu. Üç farklı ilde, yedi ayrı markette ve 208 ürün üzerinden yaptığı çalışmaya göre 1 Ocak 2022’de 784 bin 52 liraya dolan market sepeti, 1 Ağustos 2022’de 1 milyon 323 bin 87 liralık harcamayı gerektiriyor. TBF Endeksinde fiyatı en çok artan ilk beş ürün grubu ise şöyle sıralandı: yüzde 48 peçete, yüzde 26.26 gazlı içecek, yüzde 25.32 tuz, yüzde 24.07 bulaşık deterjanı, yüzde 23.82 çamaşır deterjanı.
EN HIZLI ARTIŞ ULAŞIMDA
Enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle temmuzda yıllık bazda en hızlı artış yaşayan ana harcama grubu yüzde 119.11 ile ulaştırma oldu. Ulaştırma grubunu yüzde 94.65 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 88.35 ile ev eşyası takip etti.
Aylık bazda bakıldığında en yüksek artış yüzde 6.98 ile sağlık, yüzde 6.85 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 4.50 ile eğlence ve kültür grubunda yaşandı.
1965'TEN BU YANA EN UZUN YÜKSELİŞ SERİSİ
Yıllık enflasyonda yükseliş serisi temmuz ayında 14. aya ulaştı. Böylelikle 1965 yılına kadar uzanan veri setine göre enflasyonda en uzun yükseliş serisine erişildi. Bundan önce en uzun yükseliş serisi 11 ay ile 1977-1978 döneminde yaşanmıştı.
TÜİK verilerine göre haziranda yıllık tüketici enflasyonu yüzde 78.62'ye yükselmiş, aylık artış yüzde 4.95 olmuştu. Üretici fiyat endeksi aylık yüzde 6.77, yıllık yüzde 138.31 artmıştı.
G-20 ülkeleri arasında Türkiye, enflasyonda açık ara lider. Temmuzda da Türkiye ilk sırada yer alırken, Türkiye'yi Arjantin izledi.
SEBZE KRİZİNE KARŞI SERA SİLAHI ÇEKİLECEK
Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi, kış aylarında sebze fiyatlarında yaşanabilecek olumsuzlukları en az düzeye indirmek için sera yatırımlarının hızlandırılmasına, bu amaçla ilgili kurumlarla iş birliği içinde çalışmalar yapılmasına karar verdiğini bildirdi.
Hazine ve Maliye Bakanı Dr. Nureddin Nebati’nin ev sahipliğinde toplanan Komite, küresel gıda fiyatlarını ve 2022 yılı hasat sezonundaki gelişmeleri değerlendirdi. Komite’nin açıklamasında “Ayrıca, yem fiyatlarındaki gelişmelerin üreticilerimize ve dolayısıyla vatandaşlarımıza getirebileceği olumsuz etkileri asgari düzeyde tutmak için alınabilecek olası tedbirler tartışılmış ve yol haritası oluşturulmuştur.” denildi.
‘HALLER YAKINDAN İZLENECEK’
Komitede, gıda ve tarımsal ürün piyasalarının ve özellikle hal takip sistemi üzerinden hallere ürün giriş ve çıkışının ilgili bakanlıklarca yakından izlenmesine karar verildiği duyuruldu. Açıklamada, “Bu sistemden alınacak bilgiler dâhilinde hızlı bir şekilde tüketici mağduriyetini önleyecek çözüm ve tedbirlerin uygulanmasına ve bu konuda kurumlar arası iş birliğinin yüksek seviyede sürdürülmesine dair kararlılık vurgulanmıştır.” ifadesi yer aldı. Yine Komite açıklamasında, Tahıl Koridoru Anlaşması’nın dünya genelinde tahıl fiyatlarındaki düşüşe olumlu katkı sağladığı ve sağlamaya devam edeceği değerlendirmesine yer verildi.
