Eski ABD Şam Büyükelçisi: Suriye’ye yönelik Amerikan çözümü hiç olmadı

ABD’nin 2011-2014 yılları arasında Şam’daki son Büyükelçisi olan Robert Ford, Al-Majalla dergisine röportaj verdi. Suriye işgaline dair itiraflarda bulunan Ford, “Suriye krizine yönelik bir Amerikan çözümü 2013’te de yoktu şimdi de yok.” ifadelerini kullandı. ABD’nin Suriye’de Beşar Esad hükümetine baskı yapma ve savaşta işlenen suçlara son verme konusundaki tavırlarını acizliğe benzeten Ford, Obama’nın Suriye politikasında, Irak müdahalesinde eleştirdiği Başkan Bush ile aynı çizgiye düşmemek için keskin tavırlar almaktan kaçtığını söyledi. ABD’nin işgal için geç kaldığını belirten Ford, bugün Suriye sahasında ABD’nin düştüğü aciz duruma gelen süreci anlattı. Ford ayrıca ABD Başkanı Joe Biden’ın Suriye’ye yönelik politikasının da Trump’ınkinden pek farklı olmadığını söyledi.

‘KİMYASAL SİLAH PROPAGANDASINI DEĞERLENDİREMEDİK’

2012 yılının ortalarında Suriye hükümetine yönelik kimyasal silah kullanımı propagandasını iyi değerlendiremediklerini belirten Ford, Washington’un Suriye’nin kuzeyinde ve doğusunda yenilgiye uğrayan Suriye ordusuna müdahale edemediğini ifade etti. “O gün Başkan Obama’nın “kırmızı çizgi” ibaresini kullanmasıyla şok oldum, çünkü Suriye’ye müdahale etmek için askerî güç kullanmak istemediğini biliyordum ve güvenilirliğimizi sürdürmek adına Dışişleri Bakanlığı’nda hiçbirimiz Suriye’de kırmızı çizgiler çizmemiştik.” diyen Ford, 2013’te de gelen kimyasal silah kullanımı haberlerinde kırmızı çizginin aşılıp, aşılmadığını, aşılmış olması için daha kaç kurban gerekiyordu endişesini dile getirdi.

‘ÖSO ESAD HÜKÜMETİNİ CAYDIRAMADI’

Ford dönemin Washington yönetiminin acizliğinin, sahada Suriye ve Rusya ittifakını güçlendirdiğini ifade etti. Özgür Suriye Ordusu’nu (ÖSO) da beslediklerini açıklayan eski büyükelçi, “ABD yönetiminin, Esad’ın kimyasal silah kullanımına karşılık olarak General Selim İdris’i ve muhalif Suriye Askerî Konseyi’ni daha fazla destekleyeceği bildirildi. Bu, muhalif Özgür Suriye Ordusu’na güçlü ve etkili yardımlar programının başlangıcıydı. (Gerçi öldürücü yardım programı işe yaramadı, ama bu başka bir hikâye.)” ifadelerini kullandı.

ÖSO’ya yönelik artan bu yardımların, Esad hükümetini caydırmadığını ifade eden eski büyükelçi, Suriye muhalefetinin sürekli kimyasal silah kullanımı ile ilgili ABD’yi harekete geçirmek için görüntüler paylaştığını ve kendisinin de aynı şekilde Washington’ı bu konuda harekete geçirmeye çalıştığını aktardı. Fakat, Obama’nın yine de askeri müdahale konusunda ayak direttiğini ifade etti.

ABD İÇ CEPHESİNDE ORTAKLAŞMA YOK

Güney Carolina Temsilcisi Joe Wilson gibi birçok Cumhuriyetçinin Obama’nın saldırılara başlamak için istediği izni vermediğini söyleyen Ford, Beyaz Saray Yasama İşleri Ofisi, Temsilciler Meclisi’nin toplam 432 üyesinin dörtte birini aşmayacak kadarının askerî saldırı kararı lehinde oy kullanacağı sonucuna vardığını belirtti. Ayrıca Senato’da Dış İlişkiler Konseyi neredeyse saldırıları onaylamışken, hiçbir Senato üyesinin oy kullanmadığına da dikkat çekti.

FORD’A GÖRE OBAMA ACİZ

Obama’nın ABD’den istenen askerî operasyonun tehlikeye dönüşme ihtimalinden korktuğunu ifade eden Ford, Afganistan, Irak ve Libya’daki askerî operasyonlardan Obama’nın ders çıkardığını ve öngörülemeyen sorunların her zaman olduğu yönündeki endişesi Obama’yı Suriye sahasında saldırmamazlığa ittiğini belirtti. Obama’nın 1965-1966’da Vietnam’daki gerilim esnasında yaşanan aynı sorunu o dönem gündeme getirdiğini hatırlatan Ford, Obama’nın Suriye’deki savaşın uzayacağından korktuğunu söyledi. Ford, Obama’nın karar alamadığını ve karar için Kongre’nin ABD’nin siyasi yöneliminde bir rol oynaması gerektiğine kanaat getirdiğini vurguladı.

DOĞRUDAN DEĞİL PARAMİLİTER ASKERLERLE MÜDAHALE

Obama’nın askerî bir saldırı başlatma tehdidinden geri adım atmasının ardından terör örgütü El-Nusra Cephesi ile IŞİD unsurlarının sahada aktif rol aldığını belirten Ford, IŞİD ve El-Nusra’nın başarılı olduğunu fakat Esad’ın Amerikalıların savaşa doğrudan müdahil olmayacağından emin olmasını sağladığını söyledi. Obama’nın kırmızı çizgi savından büyük ders aldıklarını ifade eden Ford, “söylemler ile yapılabilecekler uyumlu olmalıydı, Obama 2013 yılında tereddüt etti ve Ortadoğu’da güveni kaybettik” ifadelerini kullandı.