Eski HDP’li isimden yeni açılım yorumu: ‘Öcalan çıtayı çok yükseğe koymuş’

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti)’nin öncülü HDP’den milletvekilliği ve belediye başkanlığı yapan, daha sonra ayrılarak Türkiye’nin Sesi Altınçağ Partisi (SES Partisi)’ni kuran Ayhan Bilgen Aydınlık’a konuştu. Haftaya yapılacak Genel Kurultayda Genel Başkanlığı bırakacak ve yoluna sivil toplum faaliyetleriyle devam edecek olan Bilgen, Devlet Bahçeli’nin çıkışıyla başlayan ve “ikinci açılım”, “yeni açılım”, “tarihi kardeşlik projesi”, “terörsüz Türkiye projesi” gibi nitelemelerle anılan yeni süreçle ilgili görüşlerini aktardı.

Bilgen, Suriye ve Filistin’de yaşananların Türkiye’ye etki etmeme ihtimali olmadığını söyleyerek önleyici politikalar gelişirilmesi gerektiğini ancak izlenen yöntemin yanlış olduğunu savundu

‘DEĞERLENDİRMEMEK OLMAZ’ DİYE BAKILIYOR’

Ayhan Bilgen, birinci açılım sürecinde de yönteme itiraz ettiğini bildirdi. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin meseleyi uçlarda ele alan yaklaşımının terör örgütü PKK elebaşı Abdullah Öcalan’ın vaat ettiği şeyin büyüklüğünden kaynaklandığını söyledi. “Öcalan içerde çıtayı o kadar yukarıya koymuş ki bu taraf da ‘Bunu değerlendirmemek olmaz.’ diye hareket ediyor.” dedi.

Bilgen, Öcalan’dan kesinlikle silah bırakma çağrısı geleceğini kaydetti. Terör örgütünün bu çağrıyı reddetmesi durumunda da Öcalan’ın rest çekeceğini ve bunun her kademede kırılmalar yaratacağını ekledi. Terör örgütü ile DEM Parti ve öncülleri arasında ast-üst ilişkisi olduğunu belirten Bilgen’in “Amerikan güvenlik dergilerinde YPG paralı savaş şirketi olarak sayılıyor. Bu Kürtlerin gurur duyacakları bir şey mi?” sözleri dikkat çekti.

‘İSRAİL SALDIRGANLIĞI TAŞLARI OYNATTI’

Ayhan Bilgen, yeni açılım ve Suriye’de yeni durumdan ‘Kürt sorunu var mı yok mu?’ tartışmalarına kadar pek çok konuda soruları yanıtladı.

Sizce nereden çıktı bu ‘süreç’ denilen şey?

“Bu gibi meselelerde olanı okumakla olması gereken üzerine yorum yapmayı ayırt etmeye çalışırım. Yaşananları Ortadoğu’da 7 Ekim 2023’te başlayan gelişmelerle ilgili görüyorum. İsrail saldırganlığı taşları yerinden oynattı ve bu gelişmelerin Türkiye’yi etkileyebileceği ihtimali bu gündemi doğurdu. Türkiye bir Amerika ve İsrail planı içinde mi yoksa olanlara karşı ön mü alıyor somut ipuçlarına sahip değilim.”

Gidişatı nasıl değerlendirirsiniz?

“Önceki seyre ben HDP içinde de itiraz etmiştim. Bunu HDP’yle de, hükümetle de, bürokrasiyle de paylaşmıştım. Yanlış bir yöntemle doğru hedefe gidemezsiniz. ‘Kem alet ile kemalat olmaz.’ denir. Pazarlık algısı oluşması, görüşme trafiklerinin uzayıp gitmesi, verilen fotoğraflar içeride doğal olarak milliyetçi bir refleksi tetikledi. Geçmişteki yöntemin tekrarlanmaması hususu benim açımdan çok net.

‘BÖYLE DEVAM EDERSE ÖLÜ DOĞUM OLUR’

Aynı yöntem mi deneniyor?

“Bana göre bardağın dolu tarafı da var, boş tarafı da var. Eğer bu iş böyle devam ederse ölü doğum olur.

“Bu son arayış daha çok güvenlik ve dış politikayla ilgili bir arayışsa yöntem ve araçları da bu eksende yürümeli. Böyle siyasi partileri ziyaret zemininde devam ederse bağlamında kopar. Sonuçta bir devlet inisiyatifi başlamış. Sözünü söylemesi gereken kişi Öcalan. Kendi tabirleriyle beklenen de silahların bırakılması ve iç cephenin güçlendirilmesi.”

Güvenlik ve dış politikaya niçin vurgu yaptınız?

“Ortadoğu’da Türkiye’yi tehdit eden gelişmeler var. Ortadoğu’da bir demokrasi ihtiyacı var ama bu, ülkelere dış müdahaleler olmadan, iç savaşlar kışkırtmadan çözülmesi gereken bir konu. O bakımdan ‘Gitsin de nasıl giderse gitsin.’ deme lüksümüz yok. Ha demokratik dönüşüme direnmek de bir süre sonra başka operasyonlara zemin oluşturuyor. Krallıkları, şeyhlikleri, otoriterlikleri yıkarken geride başka bir sömürü düzeni, başka bir kaos bırakmak savunulacak bir şey değil. Suriye’deki süreci kaygıyla okuyorum.”

‘TÜRKİYE’YE ETKİ ETMEME İHTİMALİ YOK’

Böyle bir ‘sürece’ ihtiyaç var mıydı?

“Konuya nasıl baktığınızla ilgili. Suriye ve Irak Kürtleri kendi gerçekliği içinde ele alınmalı. Eskiden Türkiye ile bileşik kaplar gibi bakardım. Çok kutuplu bir dünya var. Bugün Amerika’nın canının istediği gibi tasarım yapacağı bir resim yok. Ama en uzun sınırımız Suriye’yle. Ve orada büyük oranda Kürtler yaşıyor. ‘Biz sadece sınırlarımıza bakalım. Suriye’de olan bitenle ilgilenmeyelim.’ denilebilir. Bir süre sonra orada yükselen basınç sadece kendi sahanızda savunma yapmanıza imkan verir mi, bilmiyorum. Ama okuma şöyle görünüyor: Ya İsrail’le uyumlu olacağız ya da bölge halklarının çıkarı için emperyalist sömürü politikalarının karşısında olacağız. Bir yol ayrımı var. Bu anlamda Suriye’deki gelişmelerin Türkiye’ye etki etmeme ihtimali yok. Zaten Öcalan’ın yapacağı çağrının muhatabı DEM değil, Kandil ve YPG.

“Kürtlerin ve tabiki de Türklerin Amerikan projelerine alet olmalarını engelleyecek her çaba değerlidir. Ama bu iş oraya evrilir mi, emin olamıyorum. Amerika’nın Türk ve Kürtlere biçtiği rol karşılıklı düşmanlık. Türkiye’de bir toplumsal çatışma yok. Göç ve evliliklerle perçinlenmiş bir birlikte yaşam var. Selçuklulardan beri kader birlikteliği var. Ama Türk’le Kürt’ü birbirine kırdırmak isteyen bir tehlike de var.”

‘İŞ RESTLEŞMEYE GİDER’

Mevcut yönteme itiraz ediyorsunuz, sizce nasıl yürütülmeli?

“Heyet kısmının tamamen PR olduğu kanaatindeyim. Hatta bir miktar bir şeyin nasıl olmayacağını gösterme seyri bile olabilir diye düşünüyorum. Hızlı biçimde Öcalan’ın sözünü söyleyebileceği ortamın sağlanmasını öneririm. O da ilk fırsatta ne diyecekse doğrudan muhatabına demeli. Bu iş siyasi partilerin oy hesaplarına, siyasetçilerin kariyer planlamalarına alet edilmeksizin somut biçimde devam etmeli. Daha fazla zamana yayılmasının faydası olmaz. Zamana yaymak sabotaj ve provokasyonlara da imkân verebilir.”

Öcalan ‘Bırakın.’ dediği için olur mu silah bırakma?

“Öcalan’ın yayınladığı metin örgüte değil topluma ve Meclis’e dönük bir metindi. Sonuçta Meclis silah bırakmayacak, bırakacak olan silahı olandır. İkinci ziyarette bir çağrı çıkmazsa bir takım teknik imkânlarla ya da fiziki ortamı değiştirilerek Öcalan’ın doğrudan çağrı yapacağını düşünüyorum. O çağrıdan sonra farklı olur. ‘Evet’ diyor gibi yapıp bildiğini okuyabilir örgüt. Orada da iş restleşmeye gider. Daha tepkisel, daha ‘Ben başlattım, ben bitiririm.’ modunda. Ayrıca Öcalan’ın sözleri DEM içinde ciddi bir tartışma doğuracaktır. Belki de Bahçeli’nin çağrısında DEM’le İmralı’yı bir tarafta, Selahattin Demirtaş’la Kandil’i diğer tarafta tutma tavrı o amaçlıdır.”

‘OY HESABI YAPILDIĞI KANAATİNDE DEĞİLİM’

Bütün bunların bir iç politika hesabı olduğu yorumları var...

“Bahçeli’nin çıkışları normal, makul bir yere oturmuyor. Buradan iktidar ömrünü uzatmak, anayasa ya da cumhurbaşkanının yeniden seçilmesi falan gibi hesaplar yapıldığı kanaatinde de değilim. Oy açısından bakarsanız kaybettirme ihtimali daha yüksek. Dolayısıyla buna rağmen siyasetçi bunu niye yapar? Geriye şu kalıyor: Öcalan içerde çıtayı o kadar yukarıya koymuş ki, tabi ben tahminimden bahsediyorum, bu taraf da ‘Bunu değerlendirmemek olmaz.’ diye hareket ediyor. Tahminim bir kere Misak-ı Milli çağrısı yapacak.

Nasıl Misak-ı Milli?

“Tabi. İş şöyle bir yol ayrımında. 90’larda ‘Ya büyürsünüz, ya küçülürsünüz.’ denilen. ‘Kürtlere siz hamilik yapın.’ denilen. O gün o iş olmamıştı. Bugün Türkiye bunun riskini alabilir mi? Benim haddim değil ama muhtemelen bu Misak-ı Milli sadece kültürel ve ekonomik düzeyde kalacaktır. Bir şeyler kaçınılmaz gözüküyorsa bizim şunda ısrar etmemiz lazım: Bölünmeler mi coğrafyanın yararınadır, yani Kürtlerin de bağımsız devletçiklerinin olması mı Kürtlerin lehinedir? Buluşmalar ve birlik mi? Ortadoğu’da Avrupa’da olduğu gibi ortak pazar, serbest dolaşım, ortak anayasa, ortak para olmasın? Niye herkesin üstünlükleri öne çıkarılıp bir Ortadoğu gücü inşa edilmesin? Niye Sadabat Paktını yeniden konuşmayalım?”