Eski Mısırlı doktorlar

Dünyanın en eski kayıtlı doktorunun eski Mısır'da faaliyet gösteren ve M.Ö. 27. yüzyılda hüküm süren Kral Djoser'in "Diş Hekimleri ve Hekimler Şefi" olan Hesy-Ra olduğu ileri sürülür. Ancak bu bilginin kanıtlanmaya ihtiyacı vardır. Lady Peseshet (M.Ö. 2400) de ilk kaydedilen kadın doktor olabilir ve muhtemelen Akhethotep'in annesidir.

Eski Mısırlı doktorlar (ve diğer şifacılar) dünyanın en iyileriydi. Tıp uygulayan ilk kişiler rahiplerdi. Yazıcılar ayrıca prosedürleri ve tedavileri belgelemek için faydalı olduğu kanıtlanan tıbbi işlemleri de uyguladılar. Tıbba adanmış ilk okul, Mısır'ın ilk hanedanlığına kadar uzanır.

HAYAT EVİ

Doktorlar, Hayat Evi denilen okullarda okudular. Doktor olmak için eğitim alan kişiler, bir hastalığa veya vücudun bir bölümüne yoğunlaşmışlardı. Hekimler hiyerarşisi içinde sağlık bakanı olarak görev yapan düzenli doktorlar, kıdemli doktorlar, teftiş edenler ve gözetmenler vardı. Bilinen uzmanlık alanları içinde göz doktoru, gastroenterolog, proktolog, diş hekimi, "kasapları denetleyen doktor" adı altında bir uzmanlık, ne olduğu tanımlanmamış bir "sıvı müfettişi" gibi tanımlar bulunur. Proktolog ise, kelimenin tam anlamıyla "anüs çobanı" olarak tercüme edilmektedir.

Bazı kaynaklara göre de bilinen ilk hekim (MÖ 2.667 - 2.648), yukarıda adı geçen Hesy-Ra ile aynı yüzyılda yaşamış olan başrahip ve vezir Imhotep'tir. İmhotep birçok kişi tarafından tıbbın gerçek babası olarak kabul edilir. Karın, gözler, rektum, mesane başta olmak üzere 200'den fazla hastalığı teşhis ve tedavi ettiğine inanılmaktadır. Diş hekimliğinin yanı sıra bazı cerrahi uygulamaları da yaptığı bilinmektedir.

PROTEZ KULLANIYORLARDI

Gerekli durumlarda ayak parmakları ve göz gibi protezler de kullanıldığı ve hatta ölüyü gömerken bu eksik organları ile gömüldüğü de bilinmektedir. Bu protezler her ne kadar günlük yaşamda kullanılabilirmiş gibi görünmese de estetik nedenlerle de uygulandıkları düşünülmektedir.

EBERS PAPİRÜSÜ

1873 yılında Georg Ebers tarafından Luksor'da satın alınan Ebers Papirüsü'nün M.Ö. 1500 yıllarında yazıldığına; ancak daha önce yazılmış bir tekstten kopyalandığına inanılır. Yedi yüzden fazla sihirli büyü ve halk tababetine dayalı ilaç içeren bir papirüs parşömenidir. Ayrıca hastalığa neden olan şeytanları savuşturmayı amaçlayan büyüler içerir. Papirüste, “kalp üzerine bir inceleme” bulunmaktadır. Bu inceleme, kalbi kan akımının merkezi olarak göstermekte ve vücudun her üyesine bağlanan damarlardan söz etmektedir. Eski Mısırlılar bazı hatalar da yaptılar; kalbin, vücudun tüm sıvılarını (kan, gözyaşı, idrar ve semen) taşıyan bir dizi damarın buluşma noktası olduğuna inandılar. Eski Mısırlılar, tıpkı fiziksel bozukluklar gibi zihinsel bozuklukların da gerçek olduğunu anlamada ilerlemişti. Papirüsteki 'Kalpler Kitabı' adlı bir bölümde demans ve depresyon gibi zihinsel bozukluklar ele alınmıştır. Bu bozuklukların tanımları, zihinsel ve fiziksel hastalıkları aynı şekilde düşündüklerini gösterir. Diğer bölümler arasında hamilelik, doğum kontrolü ve parazitler dahil olmak üzere bağırsak hastalıkları, diş hekimliği, cilt ve göz sorunları, apse, tümörlerin cerrahi tedavisi ve kırık kemik tedavileri yer alır.

KAHUN JİNEKOLOJİK PAPİRÜS

Tarihçesi MÖ1800'e kadar uzanan ve 1889'da bulunan bu papirüs, Mısır'ın en eski tıbbi metini olmakla birlikte, dünyanın en eskisi, Philadelphia Müzesi'nde korunan ve üç bin yılından kalan bir Sümer tıbbi kil tabletidir. Kahun Jinekolojik Papirüsü, spesifik olarak kadın sağlığı, jinekolojik hastalıklar, doğurganlık, hamilelik, kontrasepsiyon, tanı ve tedavi ile ilgilenen 34 bölüm içermektedir. Bu metin eski Mısırlıların, çektikleri hastalıkların çoğunun, rahimin farklı koşullarının bir sonucu olarak meydana geldiğine inandıklarını bildirir. Kahun Papirüsü'nde bahsedilen tedavilerde cerrahi yer almaz. Genellikle etkilenen vücut bölgesine ilaç uygulamak veya yutmaktan söz eder. Masaj, fümigasyon ve çeşitli kokulu yağların uygulanması anlatılır. Gözler ve rahim, nedense eski Mısır sağlık ve tıbbında yakından bağlantılıdır.

HAFTAYA: Eski Mısır’da büyü, tıp ve otlar