Et fiyatları bin 200 TL olacak demişti… Bakan: O oda başkanını mahkemeye verdik
Adana Kasaplar Odası Başkanı Saruhan Yağmur, ‘Yeni yılda et fiyatları bin 200 liranın üstüne çıkacak.’ demişti. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı yanıt verdi: ‘Et fiyatlarında değişim çabası. Kendisini mahkemeye verdik.’
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, dün İstanbul’da basın mensuplarıyla buluşarak 2024’ün değerlendirmesini yaptı, 2025 hedeflerini paylaştı.
Bakanın paylaştığı bilgiler haberimizde:
Destek ödemeleri için yeni hamle! Bakan'dan planlı üretim açıklamasıEkonomiBakan Yumaklı açıklamasının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtladı.
KIRSALA DESTEKTE HEDEF KÖYE DÖNÜŞ DEĞİL
“Kırsal Kalkınma destek programlarımız kapsamında verdiğimiz hibe desteklerle kırsalı kalkındırıyor, kırsaldan kente göçün önlenmesine yardımcı oluyoruz.” diyen Yumaklı daha sonra konuyla ilgili soruya yanıt verdi. Stratejinin köye dönüş değil, tarımsal üretim içinde bırakmak üzerine olduğunu belirten Yumaklı “Üretimi yapmak isteyenler şehirde de yaşayabilir. Önemli olan üretimin devamlılığını sağlamak.” dedi.
‘KASAPLAR ODASI BAŞKANINI MAHKEMEYE VERDİK’
Adana Kasaplar Odası Başkanı Saruhan Yağmur, yeni yılda et fiyatlarına zam geleceğini söylemiş “Et fiyatları bin 200 liranın üstüne çıkacak." demişti. Bakan Yumaklı isim vermeden bunu gerçeği yansıtmadığını, Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) piyasayı düzenleyeceğini belirtti:
Kırmızı et fiyatları ile ilgili açıklama: Yılbaşından sonra kırmızı et fiyatları...Ekonomi“Et fiyatlarında bir değişim yok. Sadece et fiyatlarında değişim sağlama çabaları var. Yani Kasaplar Odası Başkanı bir açıklama yaptı. Kendisini mahkemeye verdik. Ve söylediği sanki piyasada herkesin aynı düşüncede olduğu izlenimi veriyor. Daha sonra gerçek sektör aktörleri çıktı. Dediler ki üretici biziz. Bizde böyle bir şey yok. Piyasada böyle bir şey yok.
“Bulanık suda balık avlama davranış biçimi azalmış olmasına rağmen hala devam ediyor. Biz de bunlarla en güçlü şekilde mücadele etmeye devam edeceğiz. Sadece yaptırım olarak değil, Et ve Süt Kurumu marifetiyle piyasayı regüle edeceğiz (düzenleyeceğiz). Başka ikinci bir alternatifi yok. Herkesin gönlü ferah olsun.”
‘ESK MAĞAZASI AÇMAK İSTEMİYORUZ’
“Et Süt Kurumu’nun mağaza açmasını istemiyoruz. Zaten Tarım Kredi marketleri var. Perakendeciler Derneği üyesi marketlere de Et Süt kurumu ürün veriyor. Devletin bu işin ticaretini yapmasını uygun bulmuyoruz. Mevcutta sınırlı sayıda mağazalarda herhangi bir şey yapmayacağız.”
Üretici videolarının sahte olduğunu söyledi
Elinde ürünü kalan üreticinin ürününü satamadığı için tepki gösterdiği ve market fiyatlarıyla kıyasladığı videolar soruldu. Yumaklı şu yanıtı verdi:
“Özellikle sosyal medyadaki videoların büyük bir çoğunluğunun fake, özel hazırlanmış ve gerçeklikten uzak olduğunu gördük. Gerekli işlemleri yaptılar. Görüntüyle sesin alakası yok. Buradaki amaç da ülke olarak hiçbir şey yapamıyoruz demek.
“Peki bu görüntülerin arasında veya bu olayların arasında hiç gerçek olan yok mu? Var. Ne var? Şimdi domatesten örnek verelim. Salçalı domates nasıl olur? Önce İzmir'de çıkar, sonra Manisa'da, Balıkesir'de, bunların arasında 10-15 günlük süreler olur. Ondan sonra Bursa'da. 2024 yılında bir farklılık oldu. İklim değişikliğinden kaynaklı sıcaklık o kadar etkili oldu ki, buralardaki ürünün hasata gelmesi aynı anda oldu. Dolayısıyla bütün üreticiler ürünlerini vermek istediler. Bundan kaynaklı bir problem oldu. Biz tespit ettiğimiz andan itibaren fabrikalarla konuşup, farklı yerlerdekileri de almasını sağladık. Hepsini yapamadık. Önce sözleşmelileri aldılar.”
Sözleşmeli üretimin geçen yıl yüzde 60’tan yüzde 40’a düştüğünü belirten Bakan Yumaklı şunları söyledi: “Sözleşmede belirtilenden daha iyi fiyata satabilir miyim çekincesi vardı herhalde. Arkadaşlar sahadalar. Üretim planlamasını uygulamamız gerekir. Hangi ürüne nerede ihtiyaç var bilmeden kara düzen satarsanız bu sorunlar çıkar.
‘HAL YASASININ ÜZERİNE ÇALIŞIYORUZ’
“Hiçbir sorun yok demedim hiç, sorun var. Ancak ‘öldük bittik, aç kalacağız…’ değil. Bizim şu an ülkemizin sınırlarını kapatsak herhangi bir gıda gibi bir sorunumuz olmayacak. Fiyatlama davranışları ürünün olmamasından kaynaklı değil. Ürün fazlasıyla var. Önemli olan nasıl fiyatlandırıldığı.
“Hal yasasıyla ilgili Ticaret Bakanlığımızla birlikte çalışıyoruz. Hem Ticaret Bakanı’mız hem ben, hem hallerle hem üreticiyle hem toptancılarla toplantılar yaptık. Arkadaşlarımız çalışıyor. En kısa zamanda yürürlüğe girecek inşallah. Süre veremeyeceğim. Çalışma devam ediyor. Ama en kısa zamanda bitirmek istiyoruz. 2025 içinde diyebiliriz. Çok fazla gecikmeden…”
‘Suriye’de kazan kazan’ dedi
Suriye’de Türkiye’nin tarım topraklarına yatırım yapıp yapmayacağı üzerine soru üzerine Bakan Yumaklı şöyle konuştu: “Suriye’nin tarım ve hayvancılık dışında potansiyeli yok. Biz eylem planı hazırlamak üzere çalışmalarımıza başladık. Oraya gönderdiğimiz arkadaşlarımız var. Hem bitkisel hem hayvansal üretimde onların yanında olacağız. Her bakanlık kendi ukdesinde bu çalışmaları yapacak. Sadece onlara bir şeyler anlatmak değil, pratikte de kazan kazan prensibini ortaya koymak gerek. Çok önemli bir potansiyel var.”
Zeytin üreticisinin alım çağrısına yanıt:
Endişe edecek bir şey yok
Zeytinyağına fiyat darbesiÜreten TürkiyeZeytin üreticisi ‘Maliyetimiz 100’de 100 arttı, alıcı ise zeytin fiyatını 130 liralara düşürdü.’ diye açıklamalar yapmıştı. Zeytin üreticisinin korunması ve raflarda ucuz zeytinyağı için atılabilecek adımları sorduğumuz Bakan Yumaklı şu yanıtı verdi:
“Zeytinyağı konusunda dünyanın sayılı üreticilerindeniz. Ancak dünya çapında marka sayımız yok denecek kadar az. Buradaki üretim iç ihtiyaçlarımızı karşılıyor. Fazlasını ihraç etmemiz gerekiyor. Kaliteli üründe o fiyat farklılıkları kalitende kaynaklanan hususlar. Ürünün fazla olmasından endişe etmiyoruz.
“Geçen yıl, 2023’te rakibimiz olan ülkelerde problem oluştu, ellerindeki ürünler yarı yarıya düştü. O dönemden kalma pazarların üreticimiz tarafından doldurulması sözkonusu oldu. O yüzden bu yıl bu fazlalıktan endişe etmiyoruz. Fiyatlar konusunda bizi endişeye sevk edecek bir şey söz konusu değil. Üreticilerin üretim maliyetleriyle pazarlama maliyetleri arasında makul bir şey var. En son rafa yansıması konusunda geçtiğimiz yıla göre çok büyük bir artış olmadı. Ancak kalite sebebiyle çok farklı fiyatlar olabiliyor. Zeytinle ilgili bir sorun bu yıl beklemiyoruz.”
‘Kanunlarımızda başka yaptırım yok’
Taklit ve tağşiş listesiyle ilgili “Markaları ifşa etmek, para cezası uygulamak yeterli mi, Adalet Bakanlığıyla bir çalışma olacak mı?” sorusuna Bakan şöyle yanıt verdi:
“Bana birisi şöyle demişti. Niye açıklıyorsunuz gereğini yapsanıza? Zaten gereğini yaptığımız için açıklıyoruz. Bu konu ikiye ayrıldı. İnsan sağlığını tehlikeye düşüren uygulamalar ve diğerleri.
“Diğerlerinden başlayayım. Bir ürün alacaksınız. Bu ürünün etiketinde size vaat edilen içeriği vermek zorunda. A içeriğinde 100 birim olması gerekirken 40 birim ise biz onu taklit tağşiş kısmında yayınlıyoruz. İdari para cezalarını verdik, siz de bilin bötle bir tespitimiz var.
“İkinci kısım, sağlığı tehlikeyi düşüren gıdalar. Burada uyguladığımız para cezaalrı çok yüksek. 10 milyon, 10.5 milyon kadar.
“Biz sağlığı tehlikeye düşürenlerle ilgili ise savcılığa suç duyurusunda bulunuyoruz. O işletmenin faaliyetini askıya alıyoruz. Kanunlarımızın başka bir yaptırımı yok.”
‘Avrupa’dan dönme sebebi çoğunlukla küf’
Pestisit oranları, ülkeye geri dönen ürünler ve bunların iç piyasaya dağıtıldığıyla ilgili iddialar üzerine de konuşan İbrahim Yumaklı, şu bilgileri verdi:
“İhraç eden ürünlerle alakalı bu verileri verdik. Pestisit kullanımında AB’nin neresindeyiz bence önce ona bakmak lazım. Yani dünya ortalaması dekara 2,26 kg pestisit. Biz de buna yakınız. Avrupa Birliği bizden % 30 daha fazla pestisit kullanıyor dekarda. Yani bir ülke söyleyeyim. Mesela Japonya’da pestisit kullanımı yanılmıyorsam %11’di.
17 İLDE DENETİM
“Şimdi bir kalıntı eylem planımız var söyledim. 17 ile çıkartıyoruz bu kalıntı eylem planını. Ve özellikle zirai ilaç kullanımı ile ilgili, pestisit kullanımı ile ilgili oranları aşağı indirmek üzere bunun alternatifini koymanız lazım. Yani sen bunu aşağı indir dediğinde iyi midir? Dolayısıyla zararlıyla mücadelede biyolojik mücadeleyi devreye koyman lazım ve bunun etkisini de göstermen lazım. 2025 yılı içerisinde 10 milyon faydalı böcek üretimi yapacak bizim Bakanlığımızın ilgili birimleri, enstitüleri.
ÇOĞU KÜF NEDENİYLE GERİ DÖNENLER
“Şimdi ülkemizdeki kalıntı oranını %35 azalttık. Yeter mi? Yetmez. Dediğim gibi bu oranı aşağı çekmek için her şeyi yapacağız. Avrupa Birliği’nden dönen ürünlerin sanki sadece zira ilaç denetimi ihraç edilen ürünlere yapılıyormuş gibi bir algıya sebep olduğunu görüyorum. İthalat ve ihracatta da iki türlü geri dönüş oluyor. Bir tanesi pestisit kalıntısı sebebiyle ikincisi de aflatoksin dediğimiz hepinizin malumu küflenme sebebiyle geri dönüşler. İlaç kalıntılarıyla ilgili hiçbir şekilde içeri alınması söz konusu değil. Zaten büyük bir bölümü Avrupa Birliği’nde bunların imha ediliyor. İmha edilmemiş ama bize iade olanları da biz imha ediyoruz.
“Yine aflatoksinli olanlarla alakalı da Avrupa Birliği kimisini kendisi orada imha ediyor. Bize de iade olduğu zaman bunların yeniden sanki bir ithalatmış gibi analizi yapılıp eğer orada da bir problem tespit edilirse biz de imha ediyoruz. Dolayısıyla bu konudaki oran binde 1 ile binde 2 arasında. Yani bizim 6 milyon ton yaklaşık tarım ürünü ihraç ettiğimizi düşünürsek bunların içerisindeki oran binde 1 ile binde 2 civarında. Yani RASFF bildirimindeki azalışı 2023-2024 oranını özellikle dikkatlerinizi sunmak isterim: Azalış %54. Yani yurt içerisinde yapmış olduğumuz 2023’te başlayıp 2024’de artarak devam eden gıda konusundaki denetimlerimizin tamamının ve uygulamalarımızın, alternatif uygulamalarımızın tamamının sonuçlarını aldık. Bunları daha da artıracağız inşallah. Avrupa Birliği ile bu konudaki mevzuatımızın %99 oranında uyumlu olduğunu söyleyebilirim.
"Dolayısıyla Avrupa Birliği’ndeki herhangi bir vatandaş ne yemiyorsa bizim vatandaşımızın da onun yememesini sağlamaya çalışıyoruz. Şimdi bu aflatoksin yani küfle alakalı özellikle Antep fıstığı bu yıl üretimi çok fazla oldu. Onunla ilgili bir ilgi oran vereceğim size. 1473 sevkiyat oldu 2024’te. Bu sevkiyattan sadece 20’si geri döndü. Yani oranı %1.3. Kuru incirde 5654 sevkiyattan 81’i geri döndü. Oranı %1.43. Kuru kayısı da fazla kükürt dioksit nedeniyle 21.000 ton üründen sadece 282 tonu geri döndü. Bunun oranı da %1.34. Yine söylüyorum. Avrupa Birliği’ne en çok tarımsal ürün ihraç etmemiz sebebiyle en çok RASFF bildirimi almamız bu sonuçları doğuruyor. Bizim hedefimiz bunları sıfıra yaklaştırmak. Ancak bütün ürünlerimizin tamamı böyle diye bir genelleme yapmak üreticiye haksızlık açıkçası.”
