Ezber bozan karar! Trump herkese savaş açtı

ABD Başkanı Donald Trump çarşamba günü birçok ülkeye karşı kapsamlı gümrük vergileri açıkladı. Bu hamle, yerli üretimi artırmayı ve Trump’ın haksız ticaret uygulamaları olarak adlandırdığı uygulamaları düzeltmeyi amaçlayan ve çokça sözü edilen “Önce Amerika” stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.

Yeni gümrük vergileri Trump'ın daha önce Çin, Kanada ve Meksika ile başlattığı ticaret savaşını tırmandırıyor.

Birçok ekonomist, liberal ekonomi ve düşüncenin merkezi olarak görülen ABD’de alınan bu kararın serbest piyasayı olumsuz etkileyeceği ve korumacı ekonomiyi güçlendireceğini söylüyor.

‘ADİL OLMAYAN TİCARET’

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada "Mevcut küresel ticaret düzeni, adil olmayan ticaret uygulamalarını kullananların öne geçmesine izin verirken, kurallara göre oynayanlar geride kalıyor." denildi. Aynı zamanda ABD’nin 2024 yılında mal ticaretindeki açığının 1,2 trilyon doları aştığı belirtilirken, bunun, önceki liderler tarafından görmezden gelinen sürdürülemez bir kriz olduğu belirtildi.

Trump, Beyaz Saray’daki̇ açıklamasında "Yerli sanayi üssümüzü güçlendireceğiz. Dış pazarları açacağız ve dış ticaret engellerini yıkacağız ve nihayetinde evde daha fazla üretim, daha güçlü rekabet ve tüketiciler için daha düşük fiyatlar anlamına gelecektir." ifadelerini kullandı.

AVRUPA’DAN MİSİLLEME SÖZÜ

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD'nin karşılıklı tarifelerine karşı ek önlemler hazırladıklarını söyledi. Leyen, ABD'nin karşılıklı tarifeleri duyurmasının ardından, AB-Orta Asya Zirvesi için bulunduğu Semerkant'ta açıklama yaptı. Avrupalı yetkili, "Küresel ekonomi büyük zarar görecek, belirsizlik artacak ve korumacılık daha fazla yükselecek. Bunun sonuçları dünya çapında milyonlarca insan için korkunç olacak." değerlendirmesinde bulundu. Karşılık vermeye hazır olduklarını belirten Leyen, “Çelik üzerindeki tarifelere yanıt olarak ilk karşı önlem paketini zaten tamamlıyoruz. Şimdi, müzakereler başarısız olursa çıkarlarımızı ve işletmelerimizi korumak için daha fazla karşı önlem almaya hazırlanıyoruz." açıklamasını yaptı.

JAPONYA VE İNGİLTERE SESİNİ ÇIKARTMADI

ABD müttefiklerinden tarifelere karşı tepki gelirken Japonya ve İngiltere’nin tepki vermemesi dikkat çekti. Japonya Başbakanı Şigeru Işiba düzenlediği basın toplantısında gümrük vergilerini "son derece üzücü" olarak nitelendirdi. Fakat Japon Başbakan misillemeden söz etmekten kaçındı. Bunun yerine, hükümetinin Trump yönetimine Japonya'nın en büyük denizaşırı yatırımcısı olarak ABD'nin yeniden sanayileşmesine yardımcı olduğunu vurgulamaya çalıştığını söyledi.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer da ABD ile bir ticaret anlaşmasına yönelik müzakerelerin devam edeceğini söyledi ve acil bir misilleme önermedi. Trump yönetimi, AB’ye uygulanan yüzde 20'lik gümrük vergisine kıyasla İngiltere'ye yüzde 10'luk bir gümrük vergisi uyguladı ve hükümet bunu olumlu bir işaret olarak değerlendirdi.

‘BU BİR ZORBALIK’

Çin de sert tepki ve misilleme sözü veren ülkeler arasında. Çin Ticaret Bakanlığı Trump'ın tarife açıklaması sonrası yayımladığı açıklamada bu kararın bir zorbalık olduğunu belirtti. Bakanlıktan yapılan açıklamada, ABD'nin "karşılıklı tarife" olarak adlandırdığı uygulamanın öznel ve tek taraflı değerlendirmelere dayandığı belirtilerek, "Bu, tipik bir tek taraflı zorbalık uygulamasıdır. Bu, yalnızca ABD'nin kendi çıkarlarına zarar vermekle kalmayacak, aynı zamanda küresel ekonomik kalkınmayı ve tedarik zinciri istikrarını da tehlikeye atacak." ifadelerine yer verildi.

GİYİM VE AYAKKABI SEKTÖRÜNE DARBE

Analistlere göre giyim ve ayakkabı şirketlerinin özellikle Güneydoğu Asya ülkelerine yönelik yeni gümrük vergisi rejiminden büyük darbe alması bekleniyor.

Pek çok perakendeci son yıllarda tedarikini Çin'den Vietnam, Kamboçya ve Endonezya'ya kaydırdı - son üç ülke için karşılıklı gümrük tarifeleri artık yüzde 42 ila 49 arasında.

Investec analistleri, geçen yıl Vietnam, Endonezya ve Çin'deki fabrikaların Nike'ın ayakkabılarının yaklaşık yüzde 50, yüzde 27 ve yüzde 18'ini ürettiğini söyledi. Adidas ise ayakkabılarının yüzde 27'sini Vietnam'da, yüzde 19'unu Endonezya'da ve yüzde 16'sını da gümrük vergilerinin yüksek olduğu Çin'de üretti.

Investec, hazır giyim ve ayakkabı perakendecilerinin çoğunun mallarını aynı ülkelerden tedarik ettiği göz önüne alındığında, sektörün bir bütün olarak etkilenmesinin muhtemel olduğunu söyledi.