F-35'in tam oranlı üretimi askıya alındı

ABD Savunma Bakanlığı; Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) Programı kapsamında Lockheed Martin ana yükleniciliğinde geliştirilen 5’inci Nesil Savaş Uçağı F-35 Lightning II’nin, tam oranlı seri üretim faaliyetlerini süresiz olarak askıya aldı. Bloomberg’in haberine göre söz konusu kararın sebebi ise F-35’in 2017 yılından bu yana sürekli ertelenen birtakım muharebe testlerine, halen ne zaman hazır olacağı yönündeki belirsizlik. Konuyla ilgili olarak bir Pentagon yetkilisi tarafından yapılan açıklamada, “Teknik sorunlar ve Kovid-19 etkisi, en pahalı ABD silah sisteminin sofistike testlerinin yürütüleceği simülasyon tesisinin hazırlanmasını geciktirdi” ifadelerine yer verildi. Lockheed Martin için en kazançlı aşama olan F-35’in tam oranlı üretimi hakkında karar vermek amacıyla gereken tüm verilere sahip olmak için uzun bir süre gerekiyor. Ayrıca ABD’de, Joe Biden yönetimi de görevi devralmaya hazırlanıyor. F-35 Lightning II Tam Oranlı Seri Üretim Programı’nın değerinin, 398 milyar ABD Doları olduğu biliniyor. Uçak, halihazırda düşük hızlı seri üretim (LRIP) şeklinde üretiliyor. Ayrıca, F-35’in tedarik zincirinde de birtakım aksamalar mevcut. Lockheed Martin, 2020 yılı içerisinde planlanan üretim adedinin gerisinde kaldı.

ÇİN VE RUS SİSTEMLERE KARŞI TEST EDİLMEDİ

F-35 programı kapsamında üretilmesi öngörülen 3 bin 200 uçağın 600’den fazlası teslim edildi ve uçak, ABD dahil olmak üzere dokuz ülke tarafından kullanılıyor. Şu ana kadar dünya çapında 26 üs ve gemide işletilen 600’den fazla F-35 uçağı, 350 bin uçuş saatini geride bıraktı. Ancak yine de en zorlu Rus ve Çin hava savunma sistemlerine karşı gerekli testlere hazır hale getirilemedi. Bu testin, Maryland'deki Patuxent River Donanma Hava İstasyonu'nda bulunan sofistike bir yer üstü simülatöründe yapılması planlanıyor.

873 KUSURU OLAN UÇAK

Amerikan Savunma Bakanlığı Test ve Değerlendirme Ofisi'nin haziran ayında hazırladığı F-35'e ilişkin raporunda, uçakta toplam 873 hata tespit edilmişti. Bunların 576'sının uçağın geliştirme sürecinden beri devam ettiği belirtilmişti. Silahların atışlarındaki isabet oranının kabul edilemez boyutta olduğu belirtilen raporda, silahların monte edilişiyle ilgili bazı değişikliklere gidildiği, ancak bunların da henüz test edilemediği bildirilmişti.

SORUNLU DOĞDU SORUNLU GİDİYOR

Emekli Hava Pilot Tümgeneral Beyazıt Karataş, Pentagon'un kararıyla ilgili şu değerlendirmeleri yaptı: “Bu kararla F-35'in seri üretimi değil, halen devam eden düşük seviye üretim fazından tam kapasite seri üretim fazına geçişi ertelendi. Uçağın tam harbe hazır (FOC) ilan edilebilmesi için girmesi gereken simülasyon testleri bir türlü yapılamıyor. Bu nedenle düşük oranlı başlangıç üretimi (LRIP) devam edecek. F-35'in şuan gerekli testlerden geçme şansı olmadığı için düşük oranlı üretime devam etme kararı aldılar. Asıl sorun lojistik ve teknik sorunlardan kaynaklanıyor. Bu sorunlar çözülemediği için üretim hattına yansıyor. Uçağın tasarımındaki sorunları da çözemediler. Bu uçak sorunlarıyla beraber doğdu, sorunlarıyla beraber devam ediyor.”