Filyasyon ekipleri: Aile içi bulaş arttı
Filyasyonda çalışan diş hekimleri izlenimlerini anlattı: Mutasyonlu virüs özellikle gençler arasında hızla yayılıyor. Vaka artışında aile içi bulaşlar etkili. Kovid-19’a yakalananlar arasında aşı sırası gelen ancak kararsız kalan 65 yaş üstü de var.
İstanbul’da Kovid-19’un izini süren filyasyon ekipleri, geniş aile içinde, aile içi bulaşları vaka artışının birincil nedeni olarak görüyor. Ekipler, aşı sırası geldiği halde aşılanmayan 65 yaş üstü vatandaşlarla da karşılaşıyor. Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Başkanı Dr. Özlem Sezen, “Ailelerle konuştuğumuzda aşı kararsızlığını gidebiliyoruz. Sağlık Bakanlığı, aşı ile ilgili daha fazla bilgilendirme yapmalı” dedi.
Filyasyondan gelen izlenimler, hastanelerle uyumlu… Filyasyonda çalışan hekimler, geçen yıl salgının zirve yaptığı nisan, kasım-aralık dönemlerine göre vakaların yaş ortalamasının düştüğünü ifade etti. Diş hekimlerine göre yoğunluk aralık ayında zirve yapan ikinci dalgadan daha az ama bulaş iki üç kat daha fazla… Hekimler, özellikle kalabalık ailelerde, aile içi bulaşın artmasına dikkat çekiyor. Filyasyona ilişkin izlenimlerini aktaran bir hekim, “Geniş ailelerin oturduğu apartmanlarda virüs hızla yayılıyor. Çekirdek aile dışında maskesiz yapılan görüşmeler vaka artışını etkiliyor” dedi. Filyasyon çalışmasının bel kemiği diş hekimlerine göre mutant virüs daha çok gençlerden yayılıyor, okul da etkili.
EKİP SAYISI ARTMALI
Filyasyonda çalışan diş hekimleri ekiplerin sayısının artmasını istiyor. Bir hekim yaşadığı yoğunluğu anlattı. “Tek başıma dün 80 hastadan 50’ye yakın numune aldım. Ekip sayısı artmalı. Ekipler çift kişi olmalı. Temaslı ekle, filyasyon gir, ilaç ver, rapor girişi yap, hasta kapama yap, hastayı ara, adresi teyit et, numune al, laboratuvar girişi yap… Bütün bunları yaparken kendini koru ve hızlı ol… Bunları tek başına yapmak yıpratıcı” dedi. Diş hekimlerinin filyasyon çalışmasına ilişkin diğer izlenimleri şöyle:
AŞI KARARSIZLIĞI FİLYASYONA YANSIYOR
65 yaş üstünde aşılanmama oranının yüzde 30’larda olduğu İstanbul’da filyasyon ekipleri, aşı yaptırmayan ve pozitif olan vakalarla karşılaşıyor. Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Başkanı Dr. Özlem Sezen, Aydınlık’a yaptığı açıklamada, sırası geldiği halde aşılanmayan vatandaşlarla ilgili bilgi verdi: “Aşı olmak istemeyenler genellikle bize ‘Nasılsa dışarıya çıkmıyorum… Çocuklarıma sordum gerekli olmadığını söylediler… Kronik hastalıklarım var, aşı bunları kötü etkileyebilir’ gibi gerekçeler sunuyorlar. Biz de onlara, evlerine torunlarının geldiğini onlar üzerinden hasta olabileceklerini, kronik hastalıklarını aşının olumsuz etkilemeyeceğini tam tersine kronik hastalığı olanların Kovid-19’a yakalanmasının riskli olduğunu anlatıyoruz. Bilgi verdiğimiz zaman ikna olduklarını görüyoruz. Bilgilendiren kamu spotları aşı kararsızlığına karşı etkili olabilir.”
Kovid-19 servisinde çalışan bir hekim de, “Yoğun bakımda 65 yaş üstü hastaların sayısı çok azaldı. Aşı olmayan ve yoğun bakıma yatan hastalarla karşılaşıyoruz. Sorduğumuz zaman kanser ya da başka hastalıkları olduğu için aşı yaptırmaktan çekindiğini öğreniyoruz” dedi.
DİŞ HEKİMLERİNİN YÜZDE 80’İ FİLYASYONDA
Kamuda çalışan diş hekimlerinin yüzde 80’i filyasyon görevinde. Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinde kalan az sayıda diş hekimi, poliklinik hizmeti veriyor. İstanbul Dişhekimleri Odası’nın hazırladığı rapora göre, kamuda çalışan dişhekimlerinin sayısı azaldığı için daha sık aralıklarla 24 saat nöbet tutmak durumunda kalıyor. Raporda, kamu kurumlarında standart bir uygulama olmadığı için kimi kurumların tamamen kapanma noktasına geldiği kimi kurumların ise az sayıda personel ile çok sayıda hastayla karşı karşıya kaldığı ifade edildi.
AŞI İÇİN TEK TEK ULAŞIYORLAR
Kastamonu Valisi Avni Çakır, aşı çalışmalarının her şart altında devam ettiğini söyledi. Çakır, “Gece gündüz demeden, arkadaşlarımızın müthiş fedakarlıklarıyla aşılama, yüksek oranda başarılı bir şekilde devam ediyor" dedi. İlçe Sağlık Müdürlüğünde ebe olarak görev yapan Kübra Arslan bir yıldır filyasyon çalışmalarında görevli.
Ocak ayından itibaren aşılama çalışmalarını yürüttüklerini dile getiren Arslan, şöyle devam etti: "Bu dönemde olabildiğince karda, kışta, olumsuz şartlarda uzak köylerimize gelmeye çalıştık. Muhtarlarımızdan, aile hekimlerinden listeler aldık. Aşı talebi olan vatandaşlarımıza ulaştık. Gelebilenlere randevu ayarladık. Gelemeyen vatandaşlarımızın da gelip evde aşılarını uyguladık. Vatandaşlarımızdan ricamız, bizim emeklerimizin karşılığı olarak maske ve mesafe kurallarına uysunlar." Evde aşısı yapılan 64 yaşındaki Şerife Ay da sağlık çalışanlarına teşekkür ederek, "Aracımız yoktu, komşudan alıp gidecektik, sağ olsun devletimize kapımıza kadar geldiler " diye konuştu.
PERFORMANS BASKISI
İstanbul Dişhekimleri Odası’ndan yapılan açıklamada son günlerde ağız diş sağlığı kurumlarında performansı artırma kaygısı ile hasta sayısı, hastaların alınma sıklığı ve işlem sayısının güncel çalışma protokollerini ihlal edecek oranda artırıldığı ifade edildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Pandemi koşullarında ertelenebilecek işlemlerin bu koşullarda dahi yapılma gayreti, hasta güvenliğini ve kamu sağlığını tehlikeye sokmakta ve çalışanların sağlığını da riske sokmaktadır. Söz konusu yaklaşımlar hasta hekim arasındaki güveni olumsuz etkilemektedir. Dişhekimlerinin başarı düzeyi, doğru teşhis ve doğru tedavi olarak beklenen sağlık hizmetini verebilmektir. Çok hasta bakmak, çok tedavi puanı toplamak, klasik verimlilik ölçütleri, kârlılık veya maliyet oranları gibi veya kısaca sadece performans kriterleri için çalışmak dişhekimlerinin hekimlik anlayışı ile bağdaşmamaktadır.”
