Finansal özgürlük olursa markaya yatırım yapılır

Koronavirüs salgınını fırsat bilen ülkelerin tedarikte kırılma diyerek başlattıkları ticaret savaşının ortasında gelen Ukrayna krizinin de ateşlemesiyle bütün dünyada emtia fiyatları rekor seviyelere yükseldi. Ham madde ve ara malı tedariğinde Türkiye gibi sektörlerine göre orta ve yüksek oranda dışa bağımlı ülkeler bundan oldukça sert etkileniyor. İhracat odaklı dış fazla vererek büyüme modeline yönelen Türkiye'nin sanayicileri dış pazarlarda tutunabilmek için karlılıktan feragat eder hale geldiler. Hal böyle olunca ihracat birim değerinde girdi maliyetlerindeki artış oranı kadar bile artış yaşanmadı. Yaptığı birebir görüşmeler, özel davetli satın alma heyetleri ve butik fuarlarla özellikle alternatif pazarlarda sektörün etki alanını genişleten Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) yöneticileri ile sohbetimizden bu sonucu çıkardık.

'YAPTIĞIMIZ FEDAKARLIK ANLATMAKLA BİTMEZ'

EVSİD'in, T.C. Ticaret Bakanlığı’nın da destekleriyle Fas’ın Casablanca şehrinde düzenlediği etkinlikte sohbet ettiğimiz EVSİD Başkanı Talha Özger, 2021 yılını 3.4 milyar dolar ihracat geliri ile kapattıklarını söyledi. Ocak ayında ise yüzde 11'lik bir artış sağladıklarını belirten Özger'e, “Girdi maliyetleri bir yılda çok daha fazla arttı ama ihracat değer artışı aynı seviyede neden değil?” diye sorduğumuzda şu bilgileri verdi: “Emtia fiyatlarının artışı bizi çok ciddi etkiliyor. Kilogram başı ihracat değerimiz şu anda 3.6 dolar seviyelerinde. 2021 yılının başlarında hedefimiz 4 dolardı. Ancak kilogram başına ihracat değerini yükseltmek o kadar kolay olmuyor. Müşteriyi kaybetme korkusundan dolayı firmalarımız temkinli davranıyor. Sattığımız ürünler ham madde değil bitmiş ürünler. Kutuya ambalajına girmiş ürünü müşterinin deposuna indiriyoruz. Bu tarz ürünlerde aniden zam yapılamıyor.” dedi. Başkan Özger ile sohbet ederken söze giren bir EVSİD üyesi katılımcı ise, şunları söyledi: “Türk ürünü Avrupa’da, bu pazarda Çin ile rekabet edebiliyorsa Türk sanayicisinin başarısı sayesindedir. Pazarlara girebilmek için yaptığımız fedakarlıklar anlatmakla bitmiyor. Şartları her zaman, her pazarda zorluyoruz. Milliyetçilikten, din kardeşliğinden tüm argümanları kullanıyoruz. Butik ürünler verip aldığınız ürün kadar da reklam yapma teklifleriyle geliyoruz. Bugünü değil geleceği satın alıyoruz.”

'MADE IN TÜRKİYE YAZMAKLA İŞ BİTMİYOR'

EVSİD Başkanı Özger bu noktada yarıştıkları ülkeler arasında Çin'in de olduğuna dikkat çekerek, şu görüşleri ile getirdi: “Bu büyüklüğe, teknolojiye yetişmek çok kolay olmuyor. Bu yüzden endüstriyel tasarıma, markalaşmaya önem vermemiz gerekiyor. Markalaşma tek bir firmayla değil komple ülke olarak benimsememiz gereken bir ideoloji. 'Made in Italy' duyduğunda insan İtalyan şıklığını, tasarımını düşünüyor. İtalyan yemeği olduğu zaman her yerden her insan gözü kapalı yemeğini yiyebiliyor. Bizler de 'Made in Türkiye'yi markalaştırmalıyız. Kalbe giden yol boğazdan geçermiş derler ya ilk olarak gastronomi sektöründe başlayıp markamızı daha farklı yerlere getirebiliriz. Bu noktada Turquality destekleri çok önemli ancak o desteğe ulaşabilmenin prosedürü kolay değil. Bunun için de o finansal özgürlüğü yakalamalıyız ki markalaşmaya yatırım yapabilelim. Kilogram başına ihracat değerimiz 3.7 dolarlarda gezdiğinde bunu yapmak zor olacak. Bunların hepsi bir masraf kalemi. Sadece ürününüzün üstüne 'Made in Türkiye' yazıp olacak iş değil, rekabet var. Ülkelerde reklam yapabilmek için kendi alt yapının güçlü olması gerekiyor. Reklamı gören kişinin senin ürününe kolayca ulaşabilmesi gerekiyor. Tunus’ta alt yapımız güçlü olduğu için bunu uyguladık. Eğer 'Made in Türkiye' markası güçlü olursa reklamlar da daha etkili olur.”

NİKEL BORSASI KAPALI ÇELİK FİYAT VERMİYOR

2022 ihracat hedeflerinin yüzde 20'lik bir artışla 4 milyar dolar olduğunu kaydeden EVSİD Başkanı Özger, “Şu an yaşanan ham madde sıkıntıları var. Yaklaşık 10 gündür nikel borsası kapalı, çelik üretimi durdu. Çelik üretimi yapan firmalar fiyat veremiyor. Burada ne tarz sorunlar yaşayacağız kimse ön göremiyor. Alüminyum mutfak eşyalarında geçen hafta çok büyük bir artış olmuştu. Petrolün gerilemesiyle biraz daha düştü. Bizler üreticiler olarak bu kadar sıkıntının içerisinde o çarkları hala döndürme çabası gösterebilen ender insanlarız.” dedi. İç pazarda da sorunlar olduğuna değinen Özger, artan ham madde fiyatlarından kaynaklı olarak TL fiyatlandırmalarında çok ciddi sıkıntılar olduğunu bildirdi. İç pazarda bir daralma olduğunu ve bunun devam edeceğini anlatan Özger, “Ara toptancılar, markalara üretim yapan firmalarımız çok ciddi üretim yapmış ve stok oluşturmuştu. Farklı enstrümanlar kullanılarak şu anki zamlı ürünler tam pazara yansımış durumda değil. Burada çelik mutfak ürünlerinde yaşanan sıkıntılar bitmiş üründe yüzde 40 artışa tekabül edebilir.” bilgisini verdi.

AVUSTRALYA'DA AĞIRLIK ARTACAK

EVSİD Yönetim Kurulu Kurucu Üyesi ve Yurtdışı Projeler Komitesi Başkanı Beyhan Baycar ise, “EVSİD Connect ve EVSİD Invitation Only” adlı iki farklı projeyi yönettiklerini belirterek, “Bundan sonra Invitation Only Europe ve Istanbul arka arkaya gelecek. Daha sonra Latin Amerika’ya gideceğiz. Türkiye’ye ve Türk ürünlerine karşı artan taleplere karşı iyi cevap vermeye çalışıyoruz. Şu anda Avustralya’ya 40 konteyner göndermeyi düşünüyoruz.” dedi. Yakın coğrafyadaki risklerden kaynaklı talep azalmasına karşı uzak pazarlara yöneldiklerini, burada bazı ülkelerin Çin'e yönelik siyasi tutumlarından kaynaklı ticaretlerini azaltma politikalarından istifade ederek ağırlıklarını artırmak istediklerini anlatan Beyhan Baycar, Kanada, Japonya, Avustralya gibi ülkeleri radara aldıklarını belirtti.

KUR REJİMİ SABİT YATIRIMA TEŞVİK VAR AMA ALTYAPI ZAYIF

EVSİD'in Ticaret Bakanlığı’nın destekleriyle Fas'ta düzenlediği etkinliğine biz de Titiz Plastik markasıyla bu ülkede üretim yapan EVSİD Başkan Vekili Oğuzhan Durmuş'un davetlisi olarak katıldık. Durmuş'un Fas'taki iş ortakları Yusuf ve Hayati beyler buradaki seyahatimiz sürecince bize eşlik ettiler. Türkler'in bu ülkede gırgır ve 50'ye yakın çeşit plastik eşya üretimi bulunuyor. Yusuf ve Hayati beyler ayrıca ıslak mendil imalatına da başlamışlar. Fas'ın ithal etmekten ziyade ülkede üretim yapan firmaları teşvik ettiğini belirtiyorlar.
Fas'taki etkinliğe ise Türkiye'den 25 üretici firma katıldı. Bu firmalar 60'ya yakın Faslı alıcı ile iş görüşmeleri yaptı. Salgından sonraki ilk fiziki fuarı yaptıklarını söyleyen EVSİD Başkanı Özger, şu bilgileri aktardı: “Fas’ın yaklaşık 260 milyon dolar ithalatı mevcut. Bunun yüzde 46’lık payını Çin domine ediyor. Türkiye olarak ise yüzde 17 ile ikinci sıradayız. Metal mutfak eşyalarında yüzde 50, elektrikli ürünlerde yüzde 19, plastik ürünlerde ise yüzde 18 oranında bir ihracatımız var. Türk ürünleri Fas pazarında gerçekten iyi bir paya sahip. Yaklaşık 6 yıl önce Fas’ta dolar kuru 90 seviyelerindeydi şu anda da aynı. Sabit kur rejimi var ve ülkede de yatırımı teşvik ediyorlar ancak alt yapıları uygun değil. Fas halkı Türk ürünlerini ve Türkiye’yi iyi biliyor.”