‘Fiyat anarşisi var’

Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken ekonomide yaşanan son gelişmeleri ve esnafın içinde bulunduğu durumu Aydınlık’a değerlendirdi. Esnafın girdi maliyetlerini azaltacak önlemlerin bir an önce alınmasını isteyen Palandöken, “Yeniden değerlendirme oranı yüzde 36,2 oldu. Bu önümüzdeki yıl kamunun pasaporttan ehliyete alınacak harçlara ve vergilere yapılacak zam oranı. Bu rakam enflasyonun çok üstünde. Yeniden değerlendirme oranı TÜİK’in son 12 aylık enflasyon oranına düşürülmelidir. Enflasyon rakamları ile eşitlenmelidir.” dedi.

FİYATLAR ESNAFA ZARAR VERMEDEN GERİ ÇEKİLMELİ

Dolar kuru yükselince her şeye zam yapıldığını hatırlatan Palandöken, “Son dönemde fiyatlar her gün arttı. Yüzde yüz yerli ürünlere bile döviz kurundaki artış oranında zamlar gerçekleşti. Bu normal bir durum değildir. Şimdi döviz kurları 18 liradan 11-12 liraya düştü. Yaklaşık yüzde 40 geriledi. Ama fiyatlarda ise düşüş yok. Şu andaki fiyatlar hormonlu. Dolar kuru 18 liraya göre oluşmuş fiyatlar yürürlükte. Hatta yeni zamlar bile yapılıyor. Bu duruma bir an önce son verilmeli. Esnaflar zarar görmeden fiyatlar geri çekilmeli.” diye konuştu.

PERAKENDE YASASI

Ortaya çıkan durumun “Perakende Yasası”nın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu vurgulayan Palandöken, “Perakende Yasası uzun süredir ihmal ediliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan söz verdi ama hala çıkarılamadı. Perakende Yasası ivedilikle çıkarsa bugünkü durumların yaşanması önlenir. Artık daha fazla geciktirilmemeli.” ifadelerini kullandı.

ÇİFT FİYAT OLUŞTU

İçinde bulunduğumuz dönemin bir başka sorununun da çift fiyat oluşması olduğunu belirten TESK Genel Başkanı Palandöken, şunları söyledi:

“Fabrikalar küçük mahalle bakkallarına farklı, büyük zincir marketlerine farklı fiyat uygulamaya başladı. Piyasada küçük işletmeler aleyhine çifte fiyat oluştu. Özellikle gazlı içeceklerde aradaki fark çok büyüdü. Birçok üründe büyük market zincirlerine verilen fiyatlarla küçük bakkal ve marketlere verilen fiyatlar arasında büyük farklar var. Küçükleri yok edecek bir politika izleniyor. Küçük işletmeler mecburen daha yüksek fiyattan mal satmak zorunda kalıyor. Bu durum mutlaka engellenmeli. Aksi halde küçük işletmeler ayakta kalamaz.”

KEŞKE TEDBİRLER ÖNCE ALINSAYDI

Ekonomide alınan tedbirleri de değerlendiren Palandöken şu görüşleri savundu:

“Tedbirler önceden alınsaydı daha iyi olurdu. Ortalık bu hale gelmezdi. Bu kadar hızlı iniş çıkışlar insanları zora soktu. Ülkede bir fiyat anarşisi yaşanıyor. Buna çare bulunmazsa herkes zarar görür. Türkiye bir an önce istikrara kavuşmalı. Esnafın sattığı ürünlerin fiyatlarda da istikrar olmalı.”

ASGARİ ÜCRET

Palandöken, asgari ücrette yapılan artış ve memur ve emekliye yapılacak zamlarla ilgili bir soruya da, “Vatandaşın alım gücü yükselirse buna en çok esnaf sevinir. Asgari ücrete yapılan zam esnafı mutlu eder. Ele geçen maaşlar çarşıyı pazarı şenlendirir. Esnafın gelirini de artırır. Esnafımız pandemi döneminde çok sıkıntı çekti. Aylarca işyeri kapalı kaldı. Alınacak tüm kararlarda bu durum göz önünde bulundurulmalı, esnafın üzerine ek yük getirmeden işler yürütülmeli.” yanıtını verdi.

TÜRK-İŞ'TEN FAHİŞ FİYAT GENELGESİ

Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, "Döviz kuru yükselirken art arda üç-beş fiyat etiketi değiştirenler, kurun düşüşünü görmezden geliyor. İşçi, memur, emekli, dar gelirli fiyatları aynı hızda düşmesini bekliyor." değerlendirmesinde bulundu.

Atalay, çarşı, pazar ve marketlerdeki birçok üründe fahiş fiyatların söz konusu olduğunu belirterek, fahiş fiyatlara döviz kurundaki artışların gerekçe gösterildiğini söyledi.

Son dönemde döviz kurundaki yükselişle artan fiyatların döviz kurundaki azalmaya rağmen değişiklik göstermediğine belirten Atalay, şunları belirtti:

"Döviz kuru yükselirken art arda üç beş fiyat etiketi değiştirenler, kurun düşüşünü görmezden geliyor. İşçi, memur, emekli, dar gelirli fiyatların aynı hızda düşmesini bekliyor. Konfederasyonumuz, kamuoyundaki beklentiyi desteklemekle beraber fiyatların güncellenmemesine karşın nasıl ki gerektiğinde üretimden gelen gücünü kullanıyorsa, tüketimden gelen gücünü kullanarak bu konunun yakın takipçisi olacaktır."

FİYATLAR YETKİLİ KURUMLARLA PAYLAŞILACAK

Atalay, Türk-İş'in 81 ildeki teşkilatlarına, illerindeki fahiş fiyatları genel merkeze bildirmeleri yönünde genelge gönderdiklerini bildirerek, şunları kaydetti:

"Konfederasyonumuz, 1987'nin aralık ayından beri her ay düzenli olarak gıda harcaması tutarını ve buradan hareketle 'Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması'nı yapıyor. Bu araştırmanın hesaplamasında temel alınan gıda maddelerinin fiyatları, Konfederasyonumuzca piyasadan, market ve semt pazarlarından doğrudan ve düzenli olarak tespit ediliyor. Bu niteliğiyle bağımsız olan araştırmamızın yanında, fahiş fiyatları ortaya çıkartmak için bu dönemde Konfederasyonumuza bağlı 34 sendika, 442 şube ile 20 bine yakın temsilci ve yöneticilerimizi dayanışmaya çağırıyor ve 81 ilde fiyatlardaki gelişmeleri il temsilcilikleri ile Genel Merkezlerimize ivedilikle bildirmelerini istiyoruz. Sonraki süreçte bu verileri yetkili kişi ve kurumlarla paylaşacağız."