Fransa - İngiltere arasındaki kriz derinleşiyor: İki ülke tartışırken 27 sığınmacı boğuldu

AB, Avrupa'nın varsıl ülkeleri arasında kurulmuş bir kulüp iken SSCB'nin dağılması ile biraz da ABD'nin baskısı altında, Doğu Bloğu ülkelerini kulübe aldı ancak bu adım varsıl kulübün yapısını da hayli değiştirdi, yük getirdi. Bir yandan Yunanistan ve Eski Doğu Bloğu ülkelerine maddi yardım bu varsıl ülkelerin bütçelerini etkilerken diğer yandan bu ülkelerden kontrolsüz gelen daha az eğitimli ve farklı kültürlü ucuz işçi akımı günlük yaşama olumlu yansımadı.

Birleşik Krallığın işçi göçü aldığı bölgeler eski sömürgeleri olan ve zaten dillerini, kültürlerini yüzyıllar boyu hayli yerleştirdikleri Hindistan, Pakistan, Karayipler, Afrika'ydı. Bu gelenler renkleri ile farklı göründüklerinden ırkçılıkla karşılamamak için hızla İngiliz kültürüne ayak uydurdular ve düzgün, hassas davranışa girdiler. Doğu Avrupa'dan gelen, dış görünüş olarak kendilerine benzeyen, birçoğu sarışın ama kültür olarak çok daha kaba, düzgün olmayan ve dürüst davranmayanlar ise zaten adada Avrupa kıtasına göre çok daha az olan ırkçı tutumlarla karşılaşmadılarsa da İngiliz halkını günlük yaşamda yabancılardan bu grup bıktırdı.

BREXIT İLE DERTLER BİTMEDİ

Sonuç Brexit oldu, halk oylaması ile ada, AB’den ayrıldı. Ayrıldı ama adanın Aşil Topuğu Kuzey İrlanda sorunu bir türlü çözülmedi. İrlanda Cumhuriyeti, İngiltere'nin ilk sömürgesiydi. İrlandalılar geçmiş yüzyıllarda İngilizlerin boyunduruğundan çok çekmişti. Bu konu başlı başına tarihi bir konu, kısaca uzun yılları kapsayan direnişleri sonunda IRA, yani İrlanda Kurtuluş Ordusu liderliğinde özgürlüklerine kavuştular ama İngilizler bir oyunla adanın Kuzey Bölgesini ellerinde tuttu. İrlanda adası Katolik, adanın kuzeyindeki ufak bir bölge ise İngiltere gibi ağırlıkla Protestan'dı, İngiltere burada ayrı bir oylama yaparak bu bölgeyi tuttu ve İskoçya, Galler ile birlikte bu 4 ülke Birleşik Krallığı oluşturdu. Öyle olsa da, parlamenter yönetimin çoğunluğu ve kraliyet hala İngiliz, yani ülkeyi şu anda ağırlıkla İngilizler yönetiyor.

İrlanda adasının kuzeyindeki bu ufak ve ağırlıkla Protestan İngiliz yönetimindeki bölgede bu sefer Katolik halk sıkıntıya düştü. IRA yıllarca burada aktifti, çok kan aktı, ölüm oruçlarında IRA üyesi Bobby Sands ve birçok genç yaşamını kaybetti. Sonunda barış anlaşması imzalandı, IRA geriye çekildi ve akan kan durdu. Adanın kuzeyine barış geldi, haksızlıklar büyük miktarda son buldu.

MANŞ DENİZİNDEKİ SORUNLAR

Brexit sürecinde işte bu Aşil Topuğu sıkıntı oldu. Çünkü barışın sağlandığı ve AB ile sınırların kalktığı İrlanda adasında adanın kuzey ortasından sınır ve gümrük geçirmek çok zor olacaktı, yine huzursuzluk başlayacaktı çünkü adada iki ülke olsa bile tek millet, İrlandalılar yaşıyor. Birleşik Krallık ödün verdi ve sınır/gümrük Kuzey İrlanda/İskoçya deniz sınırına konsun diye bir protokol yapıldı ama bu alanda da uygulamadaki sorunlar bitmedi. Zaten Brexit’i istemeyen Fransa bu defa Manş Denizinde balıkçılık sorunları yarattı.

Son olarak Fransa, Türkiye'yi örnek alıp deniz sınırı kontrolünü sıkı yapmayınca şişme botla Fransa'dan İngiltere'ye geçmeye çalışan sığınmacı/göçmenlerin 27’si birkaç gün önce batan botta boğularak yaşamını yitirdi. Bu tür ölümlere alışık olmayan ülke halkı yasa ve öfkeye boğuldu. Birleşik Krallık başbakanı Boris Johnson, Fransa’yı bu ölümler konusunda suçladı. Bazı günler günde bine yakın göçmen/sığınmacının Fransa'dan İngiltere'ye kaçak geçiş yaptığını belirtip bu kişileri Fransa'ya iade edeceğini belirtti.

17 erkek, 7 kadın (biri hamile) ve 3 çocuğun yaşamını yitirdiği kazanın asıl nedeni Fransa'nın insan kaçakçılarını yakalamak için pek çaba göstermemesi, kıyı şeridinin çok uzun olduğunu savunması. Macron, Birleşik Krallığın önlem alması gerektiğini savundu ancak Birleşik Krallık Fransa’daki insan kaçakçılarını nasıl yakalar?

AUKUS ETKİSİ

BBC’den Katya Adler’in yorumuna göre kısaca tüm bu olayların ardında siyaset yatmakta. Bu tatsızlıkların derininde ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya'nın AUKUS anlaşması ve Paris’in bol karlı denizaltı satışını kaybetmesi yatıyor. Fransa Birleşik Krallığa olan göçmen sorununun tüm AB’yi ilgilendirdiğini ve yalnızca kendi sorunları olmadığını belirtiyor. Yani sorunlar sarmalı derin, iç içe geçmiş bir durumda.