Fransa ‘Sahel birliğini’ engelleyecek!

10 Kasım günü kaybettiğimiz, Mali’nin yurtsever lideri, eski Cumhurbaşkanı Amadu Tumani Ture, 18 Ağustos devriminin ardından Mali Devlet Televizyonu’nda yapılan söyleşisinde, Mali’ye dayatılan ayrılıkçı ve irticai terör hareketlerine karşı, Fransa’nın bölge ülkeleri arasında bir işbirliği kurulmasını engellediğini söylemişti.

Ture daha 2006 yılında Fransa’nın terör örgütleri aracılığıyla bölgeye saldıracağını ve buna karşı birlikte hareket edilmesi gerektiğini söylemişti, ancak bu birlik engellendi.

Eski Cumhurbaşkanı Ture, “G5 Sahel yani Sahel Beşlisi, 2016 yılında 11 yıl gecikmeyle oluşturulmuş, bu süre içinde, teröristlere örgütlenme ve yığınak yapma olanağı sağlanmıştır” şeklinde konuşmuştu.

G5 SAHEL BİRLİĞİ

Fransız eski diplomat Laurent Bigot, 2012 yılından itibaren bölgeye yerleştirilen Fransız Çekiç Gücü Serval ve devamında Barkhane operasyonu ile Fransa’nın teröristlerle işbirliği yaptığını söylediği için meslekten ihraç edilmişti.

G5 Sahel ülkeleri birlikteliği, Moritanya, Mali, Burkina Faso, Nijer ve Çad devletlerinden oluşuyor.

TÜRKİYE VE RUSYA’NIN DESTEĞİ

Türkiye ve Rusya, 18 Ağustos’ta Mali’de Millet-Ordu birlikteliği ile yapılan devrimin ardından, siyasi desteğin yansıra ABD ve Fransa’nın Sahel bölgesindeki kargaşa ve kışkırtma girişimlerine karşı bölge ülkeleriyle askeri iş birliğini geliştiriyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) bir süre önce Sahel bölgesine Türk askeri gönderilmesi tezkeresini bir yıl sureyle uzatmıştı.

Türkiye-Rusya iş birliği, Suriye, Libya ve Karabağ’dan sonra Sahel bölgesinde de sürecek gibi görünüyor.

AFRİKA BİRLİĞİ KOMİSERİ: SAHEL’DE BÜTÜNCÜL POLİTİKA

Afrika Birliği Güvenlik ve Barış Komisyonu Komiseri Cezayirli deneyimli Büyükelçi İsmail Şarki, “Sahel bölgesinde yeni bütüncül bir başlangıç” çağrısı yaptı.

Şarki, terörizm ve şiddet yanlısı ayrılıkçılarla mücadelede, askeri yöntemlerin bütüncül sosyal ve ekonomik politikalarla desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi. Şarki, ‘Kovid-19 pandemisi sonrasında yoksullukla mücadele, terörizmle ve ayrılıkçılarla mücadele sebebiyle daha da önem kazanmıştır” diye açıkladı.

Afrika devletlerinin kendi deneyimlerinden yola çıkarak çözümler geliştirmesi gerektiğini belirten Şarki, “Afrika devletleri dışarıdan kalkınma modelleri dayatılmasına karşı çıkmalıdır” dedi ve Mali devrimine işaret ederek, “Afrika halkları, artık dışarıdan dayatmalarla aşağılanmaya maruz kalan yönetimler istemiyor. Yabancı ortaklarımızı, onların dayatmalarıyla degil kendi tercihlerimizle seçmeliyiz” çağrısı yaptı.

VATAN PARTİSİ’NDEN TAZİYE VE DAYANIŞMA

Vatan Partisi Uluslararası İlişkileri Bürosu Başkanı Prof. Dr. Semih Koray, eski Cumhurbaşkanı Amadu Tumani Ture’nin vefatı dolayısıyla Mali Cumhuriyeti Türkiye Büyükelçisi Mohamed Aly Ag Ibrahim’e mesaj yolladı.

Prof. Dr. Semih Koray’ın Vatan Partisi’nin dayanışma duygularını ilettiği mesajı şöyle:

10 KASIM ORTAK MÜCADELE GÜNÜ

“Millet-Ordu birlikteliğiyle gerçekleştirdiğiniz ve hepimize esin kaynağı olan 18 Ağustos Devrimi'nin mutluluğunu yaşadığımız süreçte, Mali halkının vatansever lideri, eski Cumhurbaşkanı Amadou Toumani Toure'yi kaybetmenin derin üzüntüsünü paylaşır ve Mali halkına başsağlığı dileriz. Bu kaybın, vatansever eski Cumhurbaşkanı Moussa Traore'nin ölümünden iki ay sonra yaşanması üzüntümüzü daha da derinleştirmiştir. Türk milleti olarak, Sayın Traore ve Toure'nin 18 Ağustos Devrimi'ni görmüş olmaları tek tesellimizdir. Onların hep dedikleri gibi “her zaman iyimseriz”. “Mali halkına besledikleri sonsuz güveni ve Mali halkının her zaman ayakları üzerinde yeniden doğrulacağına olan inançlarını” en içten duygularımızla paylaşıyoruz. Toure'nin kaybının, ezilen milletlerin esin kaynağı ve Kurtuluş Savaşımızın önderi Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümüyle aynı güne rastlaması, 10 Kasım’ı dost ve kardeş Mali'yle ortak davamızın bir mücadele günü haline getirerek daha da anlamlı kılmıştır.”

DEVLETÇİ, HALKÇI CUMHURBAŞKANI

1991 ihtilalinin askeri komutanı Ture, 2002-2012 yılları arasında yaptığı Cumhurbaşkanlığı döneminde devletçi halkçı yatırımlarıyla dikkat çekmişti. Cumhurbaşkanı Ba Nadu (Bah N’Daw) Ture’nin ölümü üzerine yayımladığı taziye mesajında, Ture’nin, onun döneminde yapılan ‘yollar, köprüler, okullar, sağlık merkezleri, sosyal konutlar, içme suyu ve elektrik’ yatırımlarıyla anılacağının altını çizdi.

Amadu Tumani Ture, tedavi için geldiği Türkiye’de 10 Kasım’da hayatını kaybetti.

MALİ VE SAHEL’DEKİ FRANSIZ ASKERİ VARLIĞI

Fransa’nın Ocak 2003’ten beri Mali’de görev yapan 5 bine yakın askeri olduğu biliniyor. Aynı şekilde Birleşmiş Milletler’in (BM) de yaklaşık 10 bin ‘barış gücü askeri’ Mali’de bulunuyor. Özellikle Mali’nin kuzeyindeki çöl bölgelerinde El Kaide bağlantılı çeşitli gruplar olduğu biliniyor. Fransa ve BM askerlerini bu örgütlerle mücadele adı altında Mali’de bulundurduğunu öne sürüyor.

Fransa 11 Ocak 2013’te ‘Mali'de siyasi istikrarsızlık ve El Kaide bağlantılı grupların faaliyetlerine karşı mücadele ve Mali hükümetinin kuzey topraklarının (Timbuktu ve Gao şehirleri de dahil olmak üzere) radikal terör örgütlerinden arındırılması’ gerekçesiyle Serval operasyonunu başlattı. Ancak Fransa’nın operasyonu sonrası çatışmalar ve kriz derinleşti.

Sahel bölgesindeki maden bakımından zengin olan (Senegal, Moritanya, Mali, Burkina Faso, Nijer, Nijerya, Çad, Sudan, Eritre) diğer ülkelere de çatışmalar sıçradı.

Sahel bölgesindeki ülkelerin boksit, uranyum, demir, altın ve petrol rezervi bakımından zengin oldukları biliniyor.

BARKHANE OPERASYONU

2013'te Serval operasyonunu başlatan Fransa, bu ülkeye önce 3 bin, ardından da ağustos ayında bin 500 asker daha gönderdi. 15 Temmuz 2014'te operasyonu sona erdirdiğini açıklamasına rağmen, Fransa askerleri ülkeden çekmeyip aksine Moritanya, Çad, Nijer, Burkina Faso'ya da konuşlandırdı ve askeri faaliyetlerini 2014’te başlayan Barkhane operasyonu adı altında daha geniş Sahel bölgesine taşıdı.

Fransa’nın Sahel politikasını Macron da sürdürüyor. Ancak Fransa’nın bölgede hala devam eden müdahaleleri yoğun tepki topluyor.