Fransa ve GKRY'den 'Girit'i koruma' tatbikatı

Güney Kıbrıs ve Fransa'dan Doğu Akdeniz'de yine kışkırtıcı bir hamle geldi. Girit açıklarında 'Talos-2020' adı verdikleri ortak bir tatbikata başlayan ikili, doğrudan Türkiye'nin girişimlerini hedef alıyor. Tatbikat, karadan ve havadan icra ediliyor. Rum haber ajanslarının aktardığına göre dün sabah başlayan tatbikat, Güney Kıbrıs ile Fransa arasında üçüncü kez icra ediliyor. Fransa'nın son dönemde Doğu Akdeniz'de varlığını artırmasına yönelik Aydınlık.com.tr'ye konuşan Em. Tümamiral Semih Çetin, Fransa’nın şov yaptığını, gerçek bir çatışma durumunda ise kimsenin GKRY için savaşa giremeyeceğini ifade etti.

TATBİKATIN İSMİNDEKİ MESAJ

Fransa ile Güney Kıbrıs'ın düzenlediği ortak tatbikatın adı; Talos-2020 olarak belirlenmiş. Diğer tatbikatlarda olduğu gibi bu isimde de Yunan mitolojisinden esinlenilmiş. Talos, Yunan mitolojisinde Girit’in bekçisi anlamına geliyor. Efsaneye göre Hephaistos tarafından bronz dövülerek şekillendirilen bir dev. Zeus tarafından Girit’e bekçi yapılmış. Talos, ateşe atlayıp tunçtan gövdesini kor haline getirdikten sonra düşmanları yakar ve Girit'i korurmuş. Vücuduna silah işlemezmiş ancak ayağındaki bir damar zayıf noktası imiş, Medeia tarafından burası yırtılarak öldürülmüş.

FRANSA GÖSTERİ YAPIYOR

Fransa'nın son dönem Doğu Akdeniz ve Kıbrıs'taki kışkırtıcı adımlarını Aydınlık.com.tr'ye değerlendiren Em. Tüma. Semih Çetin, Fransa’nın bölgedeki enerji kaynaklarından beklentilerinin olduğunu, bu sebeple bu tatbikatları düzenlediğini, ancak bölgede bir çatışma durumunda Fransa’nın Türkiye’ye karşı GKRY’nin yanında yer alamayacağını belirtti.

Amiral Çetin şunları söyledi:

"Fransa bir gösteri yapıyor. GKRY’i politik olarak destekliyor. Ekonomik anlaşmalar yapıyor. Orada askeri üs sözü alıyor. Türkiye’ye GKRY’nin yanında olduğunun mesajını vermeye çalışıyor. Ancak burada herhangi bir çatışma çıkacak olursa, Fransa ya da herhangi bir AB ülkesinin GKRY için burada çatışmaya katılacağına ihtimal vermiyorum."

EASTMED İLE MESAJ VERMEYE ÇALIŞIYORLAR

İsrail gazını Avrupa'ya taşıması planlanan EastMed boru hattıyla ilgili anlaşmayı da değerlendiren Çetin, bu anlaşmanın tek hedefinin Türkiye ve Rusya’ya mesaj vermek olduğunu belirtti. Amiral Çetin, EastMed boru hattıyla Avrupa’ya taşınacak olan gazın maliyetlerinin çok yüksek olacağını, yüksek maliyetleri sebebiyle Rus gazıyla rekabet etme imkanı olmadığını vurguladı. Çetin, yapılan anlaşmayla Doğu Akdeniz’de Türkiye ile birlikte hareket eden ülkelere mesaj verilmek istendiğine dikkat çekti.

LİBYA ANLAŞMASI EGE’YE KADAR UZANIYOR

Türkiye’nin Libya ile imzaladığı 'Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması'nın önemine dikkat çeken Çetin, Libya anlaşması ile belirlenen hattın Ege’ye kadar uzandığını ve Ege’deki kıtasahanlığı ve münhasır ekonomik bölgenin devam edeceği hat olduğuna dikkat çekti. Bu hattın Türkiye’nin tezleriyle uyuştuğunu ifade eden Çetin, Libya anlaşmasının kararlılıkla devam ettirilmesi gerektiğini belirterek, "Hiçbir koşulda bu anlaşmadan geri adım atılmamalı" dedi.



FRANSA İLE RUM KESİMİ'NİN ASKERİ İŞBİRLİĞİ

Geçen yıl mayıs ayında Fransa ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Savunma Bakanları arasında savunma işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşma ile Fransa’nın, Rum Kesimi'ndeki Mari bölgesinde bulunan Evangelos Florakis Deniz Üssü'nden faydalanması sağlandı. Fransız Donanması'nın bölgede sürekli konuşlanmasına imkan sağlayacak şekilde üssün altyapısının geliştirileceği ve bu konuda Fransa’nın maddi destek sağlayacağı hüküm altına alındı.

Şubat ayı başında Girit ile Kıbrıs arasında bir noktada bulunan Fransız uçak gemisi Charles de Gaulle'den havalanan iki "Rafale" tipi savaş uçağı, Kıbrıs Rum Kesimi üzerinde uçuş gerçekleştirmişti.

Rum haber kaynakları da Fransız savaş uçaklarının Rum Kesimi üzerinde uçtuğunu ve böylece Charles de Gaulle uçak gemisiyle ortak faaliyetlerin başladığını açıklamıştı.

ULUSLARARASI ANLAŞMALARA AYKIRI

Fransa’nın Güney Kıbrıs ile imzaladığı askeri işbirliği anlaşması, 1959 ve 1960 yıllarında yapılan Londra ve Zürih Anlaşmalarının açık ihlali anlamına geliyor. Her iki anlaşma uyarınca, Ada'nın tek başına sahibi olmayan GKRY, bu tür anlaşmalar yapmaya ehil ve yetkili değil. Türkiye, bu uyarıyı geçmişte, Fransa ve Rum Yönetimi arasında 1 Mart 2007 tarihinde Askeri İşbirliği Anlaşması imzalanması ardından da yaptı. Dışişleri Bakanlığı tarafından o tarihte yapılan açıklamada, GKRY’nin Kıbrıs Türklerini veya Ada'nın tümünü temsil etmediği kayda geçirilmiş, yine Türkiye’nin 27 Nisan 2007’de bu doğrultuda hazırlanan mektubu BM’ye sunulmuştu.

KIBRIS’IN GÜVENLİĞİ ÜÇ ÜLKEDE

Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arasında 11 Şubat 1959 tarihinde Zürih’te imzalanan Garanti Anlaşması son derece açık ve net.

Antlaşmanın birinci maddesinde şu hususlar yer alıyor:

“Kıbrıs Cumhuriyeti, kendi bağımsızlığını, toprak bütünlüğünü ve güvenliğini devam ettirmeyi güven altına almayı taahhüt eder. Kıbrıs Cumhuriyeti, ayrıca tümüyle veya bir bölümüyle herhangi bir devlet ile hiçbir şekilde siyasi veya ekonomik bütünleşmeye girmeyeceğini taahhüt eder. Kıbrıs Cumhuriyeti, bu maksatla adanın gerek birleşmesini, gerekse taksimini doğuracak doğrudan doğruya veya dolaylı olarak gerçekleştirmeye yardımcı ve teşvik edici tüm hareketleri yasaklar.”

Anlaşmanın ikinci maddesi ise şöyle:

“Yunanistan, İngiltere ve Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin birinci maddede belirtilen taahhütlerini kaydederek, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını, ülke bütünlüğünü, güvenliğini ve anayasanın temel maddeleri ile oluşan durumu tanırlar ve garanti ederler. Yunanistan, İngiltere ve Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin diğer herhangi bir devlet ile gerek birleşmesini, gerekse adanın taksimini doğrudan doğruya veya dolaylı olarak gerçekleştirmeye yardım ve teşvik edici bir amacı olan tüm hareketleri kendi yetki ve ilgileri oranında önlemeyi üstlenirler.”

Özetle, Garanti Antlaşması Kıbrıs'ın güvenliğini sağlama konusunda sadece garantör ülkeler olan Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’a yetki veriyor. Fransa’nın GKRY ile savunma ve güvenlik antlaşmaları yapması ise uluslararası hukukun açık bir ihlali.