Fransa’da kamu borcu tehlikesi

Fransa Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (INSEE), ülkenin ilk çeyrek itibarıyla kamu borcuna ilişkin verileri açıkladı. Fransa’nın Maastricht kriterlerine göre tanımlanan kamu borcu, 2022’nin ilk çeyreğinde yaklaşık 89 milyar avro artış kaydederek, 2 trilyon 813 milyar avrodan 2 trilyon 901,8 milyar avroya çıktı. Fransa, 1992 Avrupa Maastricht Antlaşması’nın devletler için kamu borcunun GSYH’nin yüzde 60’ını geçmemesi limitini 2002 sonunda aşmasının ardından borcunu bir daha bu oranın altına düşüremedi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu yıl yapılan cumhurbaşkanı seçiminin kampanya döneminde, kamu borcunu 2027’ye kadar düşüreceğini vaat etmişti.

Enerji krizi ve tedarik zincirindeki aksamalar, kamu borcu ve enflasyonu yükseltmeye devam ediyor. Ukrayna krizi nedeniyle Rus doğal gazına ulaşımın da zor olduğu Fransa’da gelecek kışa dair önlemler alınmaya çalışılıyor. Hükümet ise alım gücü düşen vatandaşların krizden en az şekilde etkilenmeleri için yasa tasarısı hazırladı. Birkaç gün süren tartışmaların ardından, geçim krizini hafifletmek amacıyla hazırlanan paketin ilk yasa tasarısı Fransa Ulusal Meclisi’nden geçti. Parlamentoda tüm gece süren oturumların ardından “acil satın alma gücü faturası” tasarısı 341 lehte, 116 ret ve 21 çekimser oyla kabul edildi. Paketin sonraki aşamaları için tartışmalar devam ediyor.

Macron hükümetinin tasarısı, Cumhuriyetçiler ve Ulusal Birlik Partisi tarafından desteklenirken, Boyun Eğmeyen Fransa Grubu milletvekilleri tasarıyı “ücretlere saldırı” olarak kınadı.

AMAÇ KIŞIN KITLIK YAŞAMAMAK

Bütçeye maliyetinin 20 milyar avro civarında olması beklenen tasarının, artan enflasyona ve Ukrayna’da devam eden savaş nedeniyle bu kış kıtlığa yol açabilecek enerji krizine çare olması amaçlanıyor. Tasarı, bu kış enerji kıtlığı riskini ele almak için çeşitli yollar sunuyor. En tartışmalı önlemlerden biri, bu kış elektrik kesintisi olması durumunda devlete ülkenin doğusunda kömürle çalışan bir elektrik santralini yeniden açma yetkisi vermesi oldu. Macron, 2022 yılına kadar Fransa’daki tüm kömür santrallerini kapatacağına söz vermişti. Macron’un partisinin bir üyesi olan Maud Bregeon, AFP’ye “kömürün geri dönüşünün iyi bir haber olmadığını” söyledi, ancak durumun “geçici” olduğunu savundu.

Fransız gazetesi Le Parisien’e göre, tasarı ülkenin “Amerikan kaya gazı akışını görebileceği” anlamına gelen sıvılaştırılmış doğal gaz arzını hızlandırma planlarını da içeriyor.

BONUSU ÜÇ KATINA ÇIKARMA

Öte yandan tasarıya göre şirketlerin, çalışanlara ücret ödemesini kolaylaştırmak için verilen, vergiden muaf bonuslar, üç katına çıkarılarak 6 bin avroya yükseltilecek. Sol koalisyon, metne yapılan bu eklemeye karşı çıktı, bunun yerine ücret artışları ve daha yüksek bir asgari ücret çağrısında bulundu.

Meclis, 1 Temmuz’dan itibaren geriye dönük olarak ödenecek düşük gelirli ailelere yardım etmeyi amaçlayan diğer bazı desteklerle birlikte emeklilik maaşlarını yüzde dört oranında artırma planını da onayladı. Artırılan diğer yardımlar arasında aile ödenekleri, RSA (iş yardımı ödeneği), yaşlılar için dayanışma ödeneği ve öğrenciler için burs gibi bazı sosyal programlar da yer alıyor.

Meclis, engellilik yardımlarının medeni durumdan ayrı tutulmasını öngören maddeyi oybirliği ile kabul etti. Madde, engelli yetişkinlere verilen ödeneğin, eşlerinin gelirini hesaba katmadan ödenmesini içeriyor.

KİRA ARTIŞLARINA ÜST SINIR

Tasarıda, enflasyonun kiracılar üzerindeki etkisini sınırlamak için kira artışlarını bir yıl boyunca maksimum yüzde 3,5 ile sınırlandırma maddesi de yer aldı. Hükümetin “kira kalkanı” adını verdiği düzenleme yasalaşmazsa kira artışlarının yüzde beş ila altı oranında artabileceği belirtiliyor.

SONUCA VARMAYAN TASARILAR VAR

Ancak tartışmalar henüz bitmiş değil. Meclis’ten geçen hayat pahalılığı yasa tasarısı, enflasyon ve enerji krizini ele alan bir dizi planın yalnızca ilki ve daha tartışmalı konular henüz Meclis’e gelmedi.

Meclis, görsel-işitsel verginin (TV lisansı) ve yakıt sübvansiyonunun kaldırılmasını da içeren “finans düzeltme projesi” için tartışmalara devam edecek. Mevcut yakıt sübvansiyonu, pompada 0,18 avro indirim sağlıyor ve yıl sonundan önce kademeli olarak azaltılmasını öngörüyor. Ancak muhalefet partileri bunu 0,30 avroya çıkarmak istiyor. Hükümet ise yakıt bütçesinin “kırmızı çizgi” olan 4,4 milyar avroyu geçmemesi gerektiğinde ısrarcı. Parlamento, düşük gelirli işçiler için bir defaya mahsus verilmesi öngörülen “işçi yakıt ödeneği” ile işverenlerin çalışanlarına sunabilecekleri “ulaşım ikramiyesini” de dikkate alacak. Meclis ayrıca, gaz ve elektrik fiyat artışlarını yüzde dörtle sınırlayan mevcut “enerji kalkanı”nı sürdürüp sürdürmemeyi de tartışacak. Milletvekilleri ayrıca, Kovid-19 salgını sonrası toparlanma döneminden yararlanan büyük şirketlerin kârlarının potansiyel olarak vergilendirilmesi ile düşük gelirli ailelere yardım etmeyi amaçlayan “gıda kuponu” planlarını da değerlendirecek.

Ulusal Meclis’te tüm yasa tasarıları kabul edildikten sonra, alt parlamentoda tekrar görüşülmesi gereken ek değişiklikleri yapma yetkisine sahip olan Senato’ya gidilmesi gerekiyor.

---

Benzinde 1.5 avro hedefi

Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, Meclis’te benzin fiyatlarıyla ilgili ilginç bir çıkış yaptı. Bakan Le Maire, devlet tarafından finanse edilen pompa fiyatı indiriminin Eylül ve Ekim aylarında 18 sentten 30 sente yükseltileceğini böylece akaryakıtın litre başına 1,50 avroya düşeceğini söyledi.

Bakan tarafından sunulan takvime göre, Nisan’dan bu yana akaryakıt fiyatına uygulanan indirim Eylül ayında litre başına 30 euro sente yükseltilebilir ve Ekim ayında aynı seviyede tutulabilir. Daha sonra Kasım ve Aralık aylarında 10 sente düşürülecek.

Fakat bu fiyat indiriminin akaryakıt fiyatlarında beklenen fiyat artışı nedeniyle kolay olmayacağı söyleniyor. Milletvekili Nicholas Sansu, Bakanın açıklaması ile şöyle alay etti: “Nisan ayında 18 sent indirim olacak. Ağustosta 30 sent olacak. Eylül’de geçerli olacak, Ekim’de artık geçerli olmayacak, Kasım’da daha da az geçerli olacak ve Aralık’ta artık hiç olmayacak.”