Fransa'da siyasi kriz! Hükümet gensoru ile düşürüldü

Fransa Başbakanı Michel Barnier’nin 2025 bütçe görüşmelerinde Sosyal Güvenlik bütçesini Anayasanın 49-3 maddesine göre kendisine verdiği parlamento oyuna sunmadan geçirme kararı muhalefetin hükümeti düşürmek için gensoru önergesi vermesine yol açtı.

Ulusal Birlik (RN) partisi Gurup Başkanı Marine Le Pen ve Sosyal Demokrat ittifak Yeni Halk Cephesi ayrı ayrı hükümete gensoru verdiler. Meclis gensoruyu görüşmek için bugün toplandı. Ulusal Birlik ve Yeni Halk Cephesi milletvekilleri hükümete güvensizlik oyu vererek Barnier hükümetini düşürdüler. 331 milletvekili hükümete güvensizlik oyu verdi. Meclis Başkanı Başbakanın istifasını cumhurbaşkanına sunacağını belirtti.

HÜKÜMET GAYRİ MEŞRUDUR

Boyun Eğmeyen Fransa adına gensoru veren Eric Coquerel oylama öncesi yaptığı konuşmada sözlerine “Sayın Başbakan, bugün tarih yazıyoruz,” diye başladı. “Siz çünkü 1962'de Georges Pompidou'dan bu yana hakkında gensoru verilen tek başbakan olacaksınız; ben çünkü bu gensoru önergesini taşıma onuruna sahibim" diye devam etti. Başbakana “bu durumun asıl sorumlusu olan Emmanuel Macron tarafından size aktarılan lanetin, yani gayri meşruluğunuzun kurbanı oldunuz”. Coquerel, sözlerini şöyle tamamladı: “Bugün bir yetkinin, Cumhurbaşkanının ölüm çanını çalıyoruz”.

YOKSULLARI REHİN ALAN BÜTÇE

Coquerel’den sonra grubu adına söz alan Marine Le Pen Başbakana “Son seçimlerde reddedilen bir sistemin sadece devam ettiricisi olmayacağınıza inanmak istedik, tabii ki yanılmışız” dedi. Le Pen “Fransızları, özellikle de en savunmasızları, mütevazı emeklileri, hastaları, çalışan yoksulları, yardım edilemeyecek kadar zengin olduğu düşünülen ama vergi sopasından kaçamayacak kadar yoksul olmayan Fransızları rehin alan” bütçeyi kınadı. “Tek bir yanıtınız var: vergiler, vergiler ve daha fazla vergi” diyerek sözlerini sürdürdü. Ulusal Birlik Grup Başkanı “En kötü politika böyle bir bütçeyi, böyle bir hükümeti ve böyle bir çöküşü gensoru konusu yapmamak olurdu” dedi.

YILDA 60 MİLYAR AVRO BORÇ FAİZİ ÖDÜYORUZ

Meclis’te bulunan grupların başkanları gensoru ile ilgili tutumlarını açıkladıktan sonra söz alan Başbakan Barnier, hükümetinin Sosyal Güvenlik Finansman Yasa Tasarısını savunarak, tasarının bir “kemer sıkma bütçesi” olmadığını belirtti. Kendisinin de bu tasarıyı “ Kesinlikle mükemmel olmadığını ” kabul ettiğini ifade etti. “Fransa’nın 3 trilyon 200 milyar avro kamu borcunun olduğunu ve yılda 60 milyar faiz ödendiğini” belirterek hükümetin düşürülmesiyle bu gerçeğin değişmeyeceğini” söyledi.

Bugüne kadar 100’ün üzerinde hükümetlere gensoru önergesi verildi ama hiç birinde hükümetin düşmesini sağlayamadılar. En son 1962 yılında General Charles de Gaulle döneminde Georges Pompidou hükümetine verilen gensoru ile hükümet düşürülmüş ve De Gaulle Meclis’i feshetmiş ve genel seçimlere gidilmişti.

SÜREÇ MACRON’UN MECLİS’İ FESHETMESİYLE BAŞLADI

Cumhurbaşkanı Macron’un partisinin 9 haziranda yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aldığı ağır yenilgi sonucu aynı günün akşamı Meclis’i feshederek erken seçim kararı aldı. Birinci turu 30 Haziran ikinci turu 7 Temmuz’da yapılan genel seçimlerde hiçbir parti ve cephe mutlak çoğunluğu elde edemedi.

Çoğunluğun sağlanamadığı Meclis 3 ayrı cepheye bölündü. Sosyalistlerin, Komünistlerin, Çevreciler ve Boyun Eğmeyen Fransa’nın oluşturduğu emperyalizmin sol ayağı sosyal demokrat Yeni Halk Cephesi 7 milyon oy ile 193 milletvekili ile birinci, Atlantik cephesinin sağ ayağı Cumhurbaşkanı Macron’un merkez sağ cephesi 6 milyon oy ile 168 milletvekilliğiyle ikinci ve Marine Le Pen’in Milliyetçi Ulusal Birlik (RN) Cephesi 11 milyon oy ile 143 milletvekili çıkarmıştı. Atlantik cephesinin bu sağ ve sol ayakları siyasi açıdan ahlaki olmayan pazarlıklarla RN’ne karşı seçim ittifakları yaparak birbirlerinin adayına destek oldu ve milletvekili sayısı bakımından RN’i üçüncü sıraya ötelediler. Ama Meclis’te parti bazında oluşturulan gruplara baktığımızda RN 126 milletvekiliyle Meclis’in en çok milletvekiline sahip birinci parti oldu ve anahtar parti durumuna geldi. Cumhuriyetçiler ve diğer sağ 66 milletvekili alarak dördüncü sırada yer aldı ve Macron cephesi ile işbirliğine girdi.

Sonuçların açıklanmasından sonra Gabriel Attal hükümeti istifa etti. Macron yeni hükümet kurulana kadar Attal’dan devam etmesini istedi. Fransa 2 ay hükümetsiz kaldı. Fransa, 1958 Anayasası ile başlayan 5. Cumhuriyet döneminden bu yana ilk defa böyle bir durumla karşılaştı. Cumhurbaşkanı Macron'un yeni Meclis’i bir yıl dolmadan feshedemediği için gensoru tehdidi altında bir azınlık hükümeti kurmaktan başka bir seçeneği bulunmuyordu.

MİCHEL BARNİER AZINLIK HÜKÜMETİ KURDU

2022’den bu yana Macron ülkeyi azınlık hükümeti ile yönetti ama Cumhuriyetçilerin desteği olduğu için gensoru ile düşürememişlerdi. Macron kendi cephesinin desteği ile yeniden bir azınlık hükümeti kurma kararı aldı ve 5 Eylül’de Michel Barnier’yi hükümeti kurmakla görevlendirdi. Cumhuriyetçiler ve Macron’un partisinin milletvekillerinden oluşan hükümet kuruldu. Fakat bu kez Ulusal Birlik partisi 89 olan milletvekili sayısını 126’ya çıkarmıştı ve milliyetçilerin desteklemediği bir hükümetin yaşama şansı yoktu.

Hükümetin önündeki en acil görev 2025 bütçesini hazırlamak ve Meclis’e sunmaktı. Fransa, AB'deki en yüksek borç ve en yüksek kamu harcaması seviyelerine sahip. Yunanistan (yüzde 161.9) ve İtalya’dan sonra (yüzde 137.3) Fransa yüzde 110.6 borç oranıyla AB’nin en borçlu üçüncü ülkesi. 2023 yılında, tüm kamu idarelerinin konsolide borcu olan kamu borcunun faiz yükü 48.3 milyar avro ve banka masrafları dahil 50,1 milyar avro, yani kamu gelirlerinin yüzde 3,3'ü ve GSYH'nin yüzde 1,7'sidir. Hükümetin hazırladığı bütçe borçlarını ödemek için vergileri arttırma, kamu harcamalarını kısma ve kemer sıkma politikasını içeren neoliberal bir bütçe hazırladı.

Meclis’in açılmasıyla 1 Ekim’de başlayan bütçe görüşmeleri 2 ay sürdü. Görüşmeler çıkmaza girdi ve bugün yapılan güven oylamasıyla hükümet düşürüldü. Başbakanın hükümetin istifasını sunması bekleniyor. Barnier yeni hükümet kurulana kadar istifa etmiş başbakan olarak görevde kalacak.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Şimdi gözler Cumhurbaşkanı Macron’a döndü. Yeni bir başbakan mı atayacak yoksa bir teknokrat hükümeti mi kuracak? Macron’un Meclis’i yeniden feshedebilmesine daha 6 ay var. Bu da 6 ay boyunca Fransa’da hükümet krizinin süreceği anlamına geliyor. Diğer seçenek de Macron’un istifa etmesi. Ama Macron defalarca istifa etmeyeceğini açıkladı.

İsrail Gazze'de 'güvenli' dediği yeri vurdu: 20 kişi hayatını kaybettiDünya

Japonya'dan Çin açıklaması! ABD bu açıklamaya çok kızacakDünya