Gaz krizi enflasyona benzin dökecek

İstanbul Ticaret Odası (İTO) eylül ayına ilişkin perakende ve toptan fiyat endekslerini açıkladı. İstanbul'da perakende fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19.77 arttı. Bu oran son üç yılın zirvesi oldu. Aylık bazda fiyatlar yüzde 2.22 arttı. Toptan eşya fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 28.72 olarak ölçüldü. Türkiye'nin eylül enflasyonu pazartesi günü açıklanacak. Fiyatlardaki yükseliş ivmesinin azalması bekleniyor. Diğer yandan BloombergHT'nin haberine göre Avro Bölgesi enflasyonu eylül ayında yüzde 3.4 yükselişle 13 yılın zirvesine tırmandı.

BUĞDAY ZAMLANACAK

Buğday fiyatlarındaki artış ise sürüyor. BloombergHT'de yer alan analize, ABD'de perşembe günü açıklanan çeyrek dönem tahıl stokları raporu, depolanmış Amerikan buğdayı miktarının 1 Eylül itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 azaldığını gösterdi. Bu veri, buğday fiyatlarının ağustos ortasından bu yana en büyük artışı göstermesine neden oldu ve market faturalarının daha da yükseleceğine ilişkin endişeleri artırdı. Fiyatlar dün günü yüzde 0.6 kadar yükselerek çıkışını sürdürdü. Derğirmenci Dergisi'nde yer alan “Asya ülkelerinde buğday rekabeti” başlıklı analize göre, buğday ihracatçısı ülkelerdeki çiftçiler, üretimin düşmesi sonucunda küresel fiyatların artması üzerine satışları yavaşlattı. Bu durum, buğday ithalatçısı Asya ülkelerinin tedarikte zorlanmasına yol açıyor. Reuters’in haberine göre ise Çin gibi büyük miktarda buğday üreten ülkeler ise bu yıl buğday ithalatına hız verdi ve Asya genelinde buğday alımında rekabet söz konusu. Ukrayna ve Fransa’nın ihracat fiyatları son bir ayda neredeyse yüzde 20 oranında arttı.

ÜRETİMİ VURMAYA BAŞLADI

Avrupa'da artan doğalgaz fiyatlarının, bölgedeki en büyük tarımsal ihracatçı Hollanda'daki sera üretimini etkiledi. Bloomberg'in haberine göre, artan doğalgaz ve elektrik fiyatları, değer bakımından dünyanın en büyük ikinci gıda ihracatçısı Hollanda’da seraların küçülmesine ya da kapanmasına neden oluyor. Hollanda'da vadeli doğalgaz kontratlarının fiyatı kışın yaklaşması ve enerji krizinin giderek derinleşmesiyle megavatsaat başına 100 doları geçti. 30 Eylül’de Türkiye spot doğalgaz fiyatları da rekor tazeleyerek bin metreküp başına 2 bin 927 TL’ye çıktı. AB karbon izin kontratlarının fiyatı ise 62 avro civarında bulunurken Avrupa’da kömür fiyatları 150 avro civarında seyrediyor. Eneri fiyatlarının bu şekilde artması üretim maliyetlerinin yanında akaryakıt cephesinden de lojistik masraflarını artırıyor. Gaz fiyatları ile başlayan enerji krizinin enflasyonda yeni bir dalga başlatması olası.

Diğer yandan dün itibarıyla konaklama, yeme-içme, ulaşım, işyeri kiralama ve diğer hizmetlerde bir süredir uygulanan KDV indirimi, 30 Eylül itibarıyla sona erdi. İndirimlerin bitmesi ile yeme içme sektöründe fiyatların yukarı çekilmesi bekleniyor.